Tác giả tác phẩm: Bàn về nhân vật Thánh Gióng (Chân trời sáng tạo)

Giới thiệu Tác giả tác phẩm Thánh Gióng chi tiết nhất về tiểu sử tác giả, tóm tắt, bố cục, giá trị nội dung, nghệ thuật và Sơ đồ tư duy bài học Thánh Gióng.

1. Giới thiệu tác giả

- Hoàng Tiến Tựu (1933 - 1998)

- Quê quán: Thanh Hóa.

- Vị trí: Là nhà nghiên cứu hàng đầu về chuyên ngành Văn học dân gian.

2. Tìm hiểu sơ lược về tác phẩm

- Thể loại: Văn bản nghị luận văn học 

- Xuất xứ: Trích Bình giảng truyện dân gian, NXB Giáo dục, 2003.

- Phương thức biểu đạt: Nghị luận

- Tóm tắt: 

Thánh Gióng là đề tài lớn đầu tiên về truyền thống đánh giặc, giữ nước. Hình ảnh Gióng hiện lên vừa phi thường, lí tưởng vừa giản dị gần gũi. Phi thường ở xuất thân hết sức đặc biệt, đầy kì lạ, mang sức mạnh lý tưởng của người anh hùng dân tộc. Gần gũi giản dị ở chỗ, Gióng có lai lịch, nguồn gốc rõ ràng. Dù là anh hùng Gióng vẫn phải “nằm trong bụng mẹ” vẫn phải ăn cơm nhân dân nấu, mặc áo nhân dân may, sử dụng ngựa sắt, doi sắt do những những người thợ rèn giỏi nhất làm ra. Có thể nói Thánh Gióng là một biểu tượng văn hóa đẹp đẽ thể hiện sức mạnh và những mơ ước muôn đời của nhân dân ta về người anh hùng. 

- Bố cục: 

Đoạn 1: Từ đầu đến “con người trần thế”: Thánh Gióng mang vẻ đẹp phi thường, lí tưởng

Đoạn 2: Còn lại: Thánh Gióng mang vẻ đẹp bình dị, gần gũi.

- Giá trị nội dung: 

Bàn về nhân vật Thánh Gióng khẳng định Thánh Gióng được xây dựng đặc sắc, vừa là một anh hùng phi thường với vẻ đẹp lí tưởng, vừa là một con người trần thế với những vẻ đẹp giản dị, gần gũi.

- Giá trị nghệ thuật: 

Bài văn nghị luận với ý kiến xác đáng, lập luận chặt chẽ, lí lẽ và bằng chứng xác thực.

3. Soạn bài Thánh Gióng

3.1. Chuẩn bị đọc

Em đã đọc truyện Thánh Gióng trong bài Lắng nghe lịch sử nước mình hãy chia sẻ với các bạn ấn tượng về nhân vật Thánh Gióng.

Gợi ý:

Ấn tượng về nhân vật Thánh Gióng là:

- Hình ảnh một con người oai phong, lẫm liệt, tràn đầy sức mạnh.

- Một con người dũng cảm, giàu lòng yêu nước.

- Biểu tượng cho sức mạnh của dân tộc Việt Nam.

3.2. Trải nghiệm cùng văn bản

Điều gì đã làm nên sự phi thường của nhân vật Thánh Gióng?

Gợi ý:

Sự phi thường của Thánh Gióng thể hiện qua những chi tiết về sự thụ thai thần kì của bà mẹ Gióng (như bà bắt đầu mang thai Gióng sau khi bà ướm thử bàn chân mình vào vết chân khổng lồ, bà mang thai Gióng mười hai tháng mới sinh…). Ở Gióng có cả sức mạnh của thể lực và sức mạnh của tinh thần, ý chí.

3.3. Suy nghĩ và phản hồi

Câu 1. Tác giả đã nêu ý kiến gì về nhân vật Thánh Gióng?

Ý kiến của tác giả: Thánh Gióng được xây dựng rất đặc sắc, vừa là một anh hùng phi thường với vẻ đẹp lí tưởng, vừa là một con người trần thế với những vẻ đẹp bình dị, gần gũi.

Câu 2. Hãy xác định lí lẽ, bằng chứng mà tác giả đưa ra để củng cố ý kiến của mình và điền vào bảng sau:

Câu 3. Trong đoạn văn sau, câu nào thể hiện lí lẽ, câu nào thể hiện bằng chứng?

“Quá trình ra đời, trưởng thành và chiến thắng giặc ngoại xâm của Gióng đều gắn với những người dân bình dị. Dù có siêu nhiên kì ảo đến đâu, Gióng vẫn phải “nằm trong bụng mẹ” (dù là mấy tháng), vẫn phải “uống nước, ăn cơm với cà” (dù là mấy nong), vẫn phải mặc quần áo bằng vải của dân làng Phù Đổng (dù là cỡ rộng đến đâu). Và ngay cả ngựa sắt, roi sắt, áo giáp sắt, của Gióng cũng là do vua Hùng tập hợp những người thợ rèn tài giỏi ở trong nước đúc nên”.

- Câu thể hiện lí lẽ là: Quá trình ra đời, trưởng thành và chiến thắng giặc ngoại xâm của Gióng đều gắn với những người dân bình dị.

- Câu thể hiện bằng chứng là: Dù có siêu nhiên kì ảo đến đâu… đúc nên.

Câu 4. Hãy tóm tắt nội dung văn bản bằng một đoạn văn (khoảng 150 chữ).

Thánh Gióng là một người anh hùng phi thường. Điều đó được thể hiện từ sự thụ thai thần kì của mẹ Gióng, ướm thử bàn chân vào vết chân khổng lồ và bà đã mang thai nhưng mười hai tháng sau bà mới sinh ra Gióng… Ở Gióng có cả sức mạnh của thể lực và tinh thần, ý chí.  Nhưng Gióng vẫn mang những đặc điểm của một con người trần thế. Nguồn gốc, lai lịch của Gióng rất rõ ràng, cụ thể và xác định. Quá trình ra đời, trưởng thành và chiến thắng ngoại xam đều gắn với những người dân bình dị. Dù có siêu nhiên kì ảo đến đâu, Gióng vẫn phải “nằm trong bụng mẹ”, “uống nước, ăn cơm với cà”, vẫn mặc quần áo của dân làng Phù Đổng. Ngoài ra, nhân vật Thánh Gióng thể hiện sức mạnh của nhân dân trong công cuộc giữ nước. Ngay cả roi sắt, ngựa sắt, áo giáp sắt cũng do những người thợ rèn tạo ra. Khi chưa có giặc Gióng chỉ là đứa trẻ nằm im không biết nói, không cười. Khi nghe tiếng gọi của non sông, Gióng lớn nhanh như thổi và cất lời nhận nhiệm vụ, đánh tan giặc Ân. Đánh tan giặc, Gióng đã bay về trời.

Câu 5. Có ý kiến cho rằng: Những góc nhìn, cách hiểu khác nhau của tác giả về nhân vật Thánh Gióng giúp chúng ta hiểu văn bản sâu hơn. Em có đồng ý với ý kiến này không? Vì sao?

- Quan điểm: Đồng ý với ý kiến trên.

- Nguyên nhân: Với Bàn về nhân vật Thánh Gióng, tác giả đã giúp người đọc có cái nhìn đa diện hơn về Thánh Gióng. Nhân vật này không chỉ mang vẻ đẹp phi thường, mà còn mang những đặc điểm của con người trần thế, bình dị và gẫn gũi.