Câu hỏi: Sự hình thành trật tự thế giới mới sau chiến tranh thế giới thứ hai
Trả lời:
- Chiến tranh thế giới thứ hai đã bước vào giai đoạn cuối, những vấn đề bức thiết đặt ra cần phải giải quyết.
- Từ ngày 4 đến ngày 11-2-1945, nguyên thủ 3 cường quốc Liên Xô, Mĩ, Anh đã tổ chức Hội nghị cấp cao tại Ianta (Liên Xô).
- Hội nghị Ianta (tháng 2-1945) đưa ra các quyết định quan trọng là : tiêu diệt tận gốc chủ nghĩa phát; thành lập tổ chức Liên hợp quốc; thỏa thuận về việc đóng quân tại các nước nhằm giải pháp quân đội phát xít và phân chia phạm vi ảnh hưởng ở châu Âu và châu Á.
- Tại hội nghị Pốtxđam,ba cường quốc đã khẳng định nước Đức phải trở thành một quốc gia thống nhất, hòa bình, dân chủ; tiêu diệt tân gốc chủ nghĩa phát xít; thỏa thuận việc phân chia các khu vực chiếm đóng và kiểm soát nước Đức sau chiến tranh
-> Toàn bộ những quyết định của Hội nghị Ianta cùng những thỏa thuận sau đó của ba cường quốc Liên Xô, Mĩ và Anh đã trở thành khuôn khổ của trật tự thế giới mới từng bước được thiết lập trong những năm 1945 - 1947, thường được gọi là trật tự hai cực Ianta.
- Mĩ, Anh sau đó là Pháp đã tiến hành riêng rẽ việc hợp nhất các khu vực chiếm đóng của mình, tháng 9 - 1949 lập ra Nhà nước Cộng hòa Liên bang Đức. Tháng 10
- 1949, được sự giúp đỡ của Liên Xô, các lực lượng dân chủ ở Đông Đức đã thành lập Nhà nước Cộng hòa Dân chủ Đức. Trên lãnh thổ nước Đức đã xuất hiện hai nhà nước với hai chế độ chính trị khác nhau.
- Trong năm 1945 - 1947, các nước Đông Âu đã tiến hành nhiều cải cách quan trọng: xây dựng bộ máy nhà nước dân chủ nhân dân, cải cách ruộng đất, ban hành các quyền tự do dân chủ... Liên Xô cùng các nước Đông Âu kí kết nhiều hiệp ước tay đôi về kinh tế: trao đổi buôn bán, viện trợ lương thực, thực phẩm... Năm 1949, Hội đồng tương trợ kinh tế được thành lập. Nhờ đó, sự hợp tác về kinh tế, chính trị, mối quan hệ giữa Liên Xô và các nước Đông Âu ngày càng được củng cố, từng bước hình thành hệ thống xã hội chủ nghĩa. Chủ nghĩa xã hội đã vượt ra khỏi phạm vi một nước và trở thành hệ thống thế giới.
- Sau chiến tranh, Mĩ đề ra "Kế hoạch phục hưng châu Âu" (Kế hoạch Mác San) nhờ đó nền kinh tế các nước Tây Âu được phục hồi nhanh chóng
- Ở châu Âu đã xuất hiện sự đối lập về chính trị và kinh tế giữa hai khối nước: Tây Âu tư bản chủ nghĩa và Đông Âu xã hội chủ nghĩa. Do hai siêu cường Mĩ và Liên Xô đứng đầu mỗi phe. Các quốc gia trên thế giới trong những năm đầu sau chiến tranh dần dần bị phân hoá theo đặc trưng đó.
Liên hợp quốc ra đời như một công cụ duy trì trật tự thể giới mới vừa được hình thành.