Soạn bài: Sơn Tinh – Thuỷ Tinh (Ngữ Văn 9 Kết nối tri thức)

Soạn bài: Sơn Tinh – Thuỷ Tinh (Ngữ Văn 9 Kết nối tri thức) ngắn gọn, hay nhất bám sát nội dung Sách giáo khoa Ngữ Văn 9 Kết nối tri thức theo chương trình Sách mới. Bài soạn bao gồm 5 câu hỏi được trả lời theo 1 hoặc nhiều cách giải khác nhau, giúp học sinh hiểu kĩ hơn về bài học

Câu hỏi 1 trang 27 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1: Nêu những điểm giống nhau và khác nhau về cốt truyện, cách kể chuyện giữa truyền thuyết Sơn Tinh, Thủy Tinh với bài thơ cùng tên của Nguyễn Nhược Pháp

Lời giải

* Giống nhau: 

- Cả hai văn bản đều có cốt truyện giống nhau là hai vị thần Sơn Tinh và thủy Tinh đều muốn lấy được nàng Mị Nương, Sơn Tinh đến trước rước được nàng, Thủy Tinh đến sau không lấy được liền tức giận, đuổi cướp lại nàng. Cả hai vị thần đã có một cuộc chiến đấu dữ dội kết thúc bằng chiến thắng của Sơn Tinh. Và hằng năm cuộc chiến vẫn sẽ diễn ra nhưng Thủy Tinh đều nhận kết cục thua cuộc. 

* Khác nhau: 

Câu hỏi 2 trang 27 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1: Phép thuật của Sơn Tinh và Thủy Tinh thể hiện cụ thể như thế nào? Theo em người kể chuyện có bộc lộ thái độ thiên vị đối với nhân vật nào không? Dựa vào đâu em kết luận như vậy?

Lời giải

- Phép thuật của Sơn Tinh và Thủy Tinh:

+ Sơn Tinh: “Vung tay niệm chú, núi từng dải; Nhà lớn, đồi con lổm cổm bò”

+ Thủy Tinh: “Bắt quyết hô mây to nước cả; Giậm chân rung khắp làng xung quanh”

- Theo em người kể chuyện không bộc lộ thái độ thiên vị đối với nhân vật Sơn Tinh Tác giả miêu tả hai nhân vật đều ngang tài ngang sức như nhau Thần Sơn Tinh phi bạch hổ, oai phong lẫm liệt Còn thần Thủy Tinh thì mang theo dáng vẻ phong trần với râu ria quăn xanh rì Màu xanh của biển cả nhuốm trên mình chàng Cưỡi rồng uy nghi càng tô điểm thêm cho vẻ đẹp Thủy Tinh - vẻ đẹp của quyền lực, bão tố

Câu hỏi 3 trang 27 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1: Liệt kê những chi tiết miêu tả Mị Nương Những chi tiết đó giúp em hình dung thế nào về nhân vật?

Lời giải

- Chi tiết miêu tả Mị Nương:

Mị Nương xinh như tiên trên trần

Tóc xanh viền má hây hây đỏ,

Miệng nàng hé thắm như san hô,

Tay ngà trắng nõn, hai chân nhỏ

-> Giúp em hình dung Mị Nương là một người con gái hội tụ đầy đủ các vẻ đẹp về ngoại hình Có thể so sánh với tiên cũng không hề bị nói quá

Câu hỏi 4 trang 27 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1: Cảnh giao tranh giữa Sơn Tinh và Thủy Tinh được nhà thơ miêu tả bằng những chi tiết nào? Phân tích một chi tiết gây ấn tượng mạnh đối với em

Lời giải

- Cảnh giao tranh:

Choàng nghe sóng vỗ, reo như sấm,

Bạch hổ dừng chân, lùi, vểnh tai

Mỵ Nương tung bức rèm đỏ thắm,

Sơn Tinh trông thấy càng dương oai

Sóng cả gầm reo lăn như chớp,

Thuỷ Tinh cưỡi lưng rồng hung hăng

Cá voi quác mồm to muốn đớp,

Cá mập quẫy đuôi cuồng nhe răng

Càng cua lởm chởm giơ như mác;

Tôm kềnh chạy quắp đuôi xôn xao

Sơn Tinh hiểu thần ghen, tức khắc

Niệm chú, đất nẩy vù lên cao

Hoa tay thần vẫy hùm, voi, báo

Đuôi quắp, nhe nanh, giơ vuốt đồng,

Đạp long đất núi, gầm xông xáo,

Máu vọt phì reo muôn ngấn hồng

Mây đen hăm hở bay mù mịt,

Sấm ran, sét động nổ loè xanh

Tôm cá xưa nay im thin thít,

Mở quác mồm to kêu thất thanh

- Chi tiết em ấn tượng là:

+ Chi tiết này đem lại ấn tượng mạnh cho em vì qua câu thơ này, bản thân người đọc sẽ hình dung được đây là một trận chiến quyết liệt đến mức nào mới có thể khiến tôm cá xưa nay đều im lặng, nay phải kêu thất thanh

Lời giải 2:

Cảnh giao tranh:

Choàng nghe sóng vỗ, reo như sấm,
Bạch hổ dừng chân, lùi, vểnh tai
Mỵ Nương tung bức rèm đỏ thắm,
Sơn Tinh trông thấy càng dương oai
Sóng cả gầm reo lăn như chớp,
Thuỷ Tinh cưỡi lưng rồng hung hăng
Cá voi quác mồm to muốn đớp,
Cá mập quẫy đuôi cuồng nhe răng
Càng cua lởm chởm giơ như mác;
Tôm kềnh chạy quắp đuôi xôn xao
Sơn Tinh hiểu thần ghen, tức khắc
Niệm chú, đất nẩy vù lên cao
Hoa tay thần vẫy hùm, voi, báo
Đuôi quắp, nhe nanh, giơ vuốt đồng,
Đạp long đất núi, gầm xông xáo,
Máu vọt phì reo muôn ngấn hồng
Mây đen hăm hở bay mù mịt,
Sấm ran, sét động nổ loè xanh
Tôm cá xưa nay im thin thít,
Mở quác mồm to kêu thất thanh
- Chi tiết gây ấn tượng mạnh đối với em là: 
Choàng nghe sóng vỗ, reo như sấm,
Bạch hổ dừng chân, lùi, vểnh tai
Mỵ Nương tung bức rèm đỏ thắm,
Sơn Tinh trông thấy càng dương oai

> Chi tiết này khắc họa cảnh tượng dữ dội, mở đầu cho cuộc chiến quyết liệt của hai vị thần Sơn Tinh, Thủy Tinh. Đồng thời sự xuất hiện của Mị Nương đã mang đang sức mạnh, sự cổ vũ cho Sơn Tinh đương đầu với thử thách khó khăn, chống lại sự càn quấy của Thủy tinh khi thất bại trong cuộc chiến phân tranh lấy Mỵ Nương.

Câu hỏi 5 trang 27 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1: Tính chất kì ảo thể hiện như thế nào trong câu chuyện được kể bằng thơ? Cách miêu tả những yếu tố kì ảo có gì đặc sắc?

Lời giải 

- Tính chất kì ảo được thể hiện:

+ Qua ngoại hình của Sơn Tinh: Ba mắt

+ Phương tiện di chuyển của các thần: Cưỡi trên con thú – rồng, hổ

+ Các phép của hai vị thần như hô mưa gọi gió và phép tạo núi chặn dòng nước…

- Cách miêu tả yếu tố kì ảo đặc sắc ở chỗ có thêm rất nhiều chi tiết về các con vật đặc trưng ở trên cạn và dưới nước cùng tham gia giao tranh, kết hợp với các động từ mạnh Tạo nên một trận chiến kì ảo đầy sức hấp dẫn

Câu hỏi 6 trang 27 SGK Ngữ Văn 9 Tập 1: Theo em, điều gì làm nên sức hấp dẫn của bài thơ Sơn Tinh – Thủy Tinh? Vì sao?

Lời giải 1:

Điều làm nên sức hấp dẫn của bài thơ đó là việc tác giả đã sử dụng các câu thơ bảy chữ, kết hợp với việc miêu tả rất chi tiết hình ảnh bên ngoài đến tài năng của hai vị thần Như đang mở ra trước mắt người đọc bức tranh về cuộc chiến tranh của các vị thần trong huyền thoại Thay vì chỉ kể về cốt truyện thì khi người đọc hình dung được chân dung của từng người cụ thể thì câu chuyện sẽ lôi cuốn và hấp dẫn hơn rất nhiều

Lời giải 2:

Theo em, điều làm nên sức hấp dẫn cho bài thơ Sơn Tinh - Thủy Tinh chính là việc kết hợp, sử dụng các câu thơ bảy chữ với việc miêu tả chi tiết các hình ảnh, tài năng, sức mạnh cuả hai vị thần. Những hình ảnh ấy đã làm cho người đọc tưởng tượng ra được một bức tranh sống động về cuộc chiến của các vị thần trong truyền thuyết thay vì sử dụng lối kể truyện thông thường thì thơ ca giúp cho câu chuyện trở nên lôi cuốn, hấp dẫn, hình dung ra được hình tượng, sức mạnh của các vị thần một cách kịch tính, hấp dẫn hơn.