Tìm hiểu chung về văn nghị luận (ngắn nhất)

Soạn văn lớp 7: Tìm hiểu chung về văn nghị luận

I. Nhu cầu nghị luận và văn bản nghị luận

1. Nhu cầu nghị luận

a. Các vấn đề tương tự

- Tại sao phải bảo vệ môi trường?

- Tại sao phải trung thực?

- Như thế nào là kiên trì?

b.  Gặp các câu hỏi như trên chúng ta không thể trả lời bằng các văn bản kể chuyện, miêu tả hay biểu cảm bởi những câu hỏi trên đòi hỏi lý lẽ và bằng chứng để xác thực chứ không phải sử dụng cảm xúc để trả lời.

c. Em thường gặp các kiểu văn bản như: bình luận thể thao, hỏi đáp pháp luật, tư vấn sức khỏe,….

2. Thế nào là văn bản nghị luận

a. - Mục đích của văn bản là Bác cả nước Việt Nam chống lại nạn mù chữ

- Để thực hiện mục đích ấy bác nêu ra các ý kiến:

+ Nguyên nhân của nạn mù chữ

+ Thực trạng nạn mù chữ

+ Cách giải quyết

- Các luận điểm:   

+ Thực dân Pháp thực hiện chính sách ngu dân để cai trị nước ta   

+ 95 phần trăm người Việt Nam đều mù chữ   

+ Những cách thức để thực hiện chống thất học

- Câu văn chứa luận điểm:   

+ Khi xưa Pháp cai trị nước ta chúng thi hành chính sách ngu dân

+ Số người Việt Nam thất học.....tiến bộ làm sao được?

+ Vợ chưa biết chữ thì chồng bảo,....người làm của mìnhb. Bác đưa ra các lí lẽ:

+ Người Việt Nam phải có kiến thức để xây dựng nước nhà

+ Những người đã biết chữ dạy cho người chưa biết

+ Phụ nữ cũng phải học chữ để nâng cao vị trí của mìnhc. Tác giả không thể thực hiện mục đích của mình bằng văn bản kể chuyện, miêu tả, biểu cảm vì các văn bản này chỉ sử dụng cảm xúc và quan sát hồi tưởng, không có lý lẽ khách quan không thuyết phục được người nghe.

II. Luyện tập

Bài 1 (trang 9 Ngữ Văn 7 Tập 2):

a. Đây là một bài văn nghị luận vì trong bài có sử dụng các lý lẽ, dẫn chứng rõ ràng để chứng minh cho các luận điểm chính.

b. Tác giả đề xuất ý kiến cần tạo ra thói quen tốt trong xã hội.

- Câu văn thể hiện ý kiến đó là tiêu đề và câu cuối trong bài “cho nên mỗi người....cho xã hội”

- Để thuyết phục người đọc tác giả dẫn chứng ra các ví dụ cụ thể minh họa cho thói quen xấu và thói quen tốt:

+ Hút thuốc, gạt tàn bừa bãi

+ Vứt rác ra đường, ra sông

+ Vứt mảnh thủy tinh ra đườngc. Bài nghị luận trực tiếp nói đến vấn đề trong thực tế. Em tán thành với ý kiến đó. Bởi những thói quen tốt làm cho xã hội văn minh tốt đẹp hơn, ngược lại những thói quen xấu làm xã hội tệ đi.

Bài 2 (trang 10 Ngữ Văn 7 Tập 2):

Bố cục của bài văn

- Mở bài : giới thiệu thói quen tốt xấu

- Thân bài: trình bày những thói quen xấu cần loại bỏ và tác hại 

- Kết bài: đề xuất mọi người tự xem lại chính mình để có nếp sống đẹp

Bài 3 (trang 10 Ngữ Văn 7 Tập 2):

Sưu tầm đoạn văn nghị luậnTrung thực là “chương đầu tiên” trong cuốn sách về sự khôn ngoan” - Thomas Jefferson. Quả đúng như vậy, trung thực là một đức tính quý báu mà bất cứ ai trong cuộc đời cũng đều mong muốn có cho mình. Vậy trung thực là gì? Đó là lối sống ngay thẳng, không bao giờ nói sai sự thật, luôn đứng về lẽ phải, bảo vệ công bằng; trung thực là không dối trá, sống đúng lương tâm mình. Trung thực được thể hiện ở rất nhiều mặt của đời sống. Đó là lúc bạn sai lầm và mạnh dạn nhận lỗi về mình. Trong thi cử chấp nhận điểm kém còn hơn gian lận, quay cóp. Trung thực còn giúp cho chúng ta rất nhiều điều khác trong cuộc sống nữa. Nó giúp ta có được sự tin tưởng, tin yêu của người khác. Trong công việc làm ăn, nếu chúng ta làm ăn trung thực với nhau, không gian dối thì cả hai bên đều có lợi. Nếu mỗi con người là một tấm gương sáng về trung thực thì sẽ tạo nên một xã hội văn minh, công bằng, xã hội ổn định, phát triển. Ta cũng cần phê phán những kẻ gian dối, thiếu trung thực. Những kẻ không trung thực là những kẻ xấu, dễ gây mất niềm tin đối với người xung quanh, khiến ai cũng phải dè chừng. Trong cuộc sống hằng ngày, khi vi phạm lỗi lầm gì thì cố gắng kiếm cớ, nói dối sao cho mình thoát khỏi tội. Đó là những hành vi đê hèn của kẻ không trung thực. Người không trung thực là người không tốt. Vậy nên chúng ta cần đấu tranh loại bỏ thói xấu này ra khỏi xã hội. Tóm lại, trung thực là một đức tính tốt, cao quý rất đáng để cho chúng ta noi theo. Vì thế, ngay từ giờ phút này, hãy chung tay loại bỏ thói dối trá ra khỏi đời sống xã hội, hãy cùng nhau tạo nên một thế giới nơi con người tin tưởng và sống với nhau bình đẳng và bác ái.

Bài 4 (trang 10 Ngữ Văn 7 Tập 2):

Bài văn trên là văn nghị luận, mặc dù kể ra câu chuyện về 2 biển hồ nhưng mục đích chính lại là nêu ra một lẽ sống tốt đẹp cho con người và có sử dụng các lý lẽ lập luận để chứng minh cho luận điểm chính đó.

Tham khảo toàn bộ: Soạn văn lớp 7 (ngắn nhất)