Soạn bài: Tổng kết từ vựng (Luyện tập tổng hợp)

Soạn bài: Tổng kết từ vựng (chi tiết)

Câu 1. So sánh

- Tuy cùng biểu đạt chung một nghĩa nhưng hai bài ca dao sử dụng cách dùng từ khác nhau.

+ Bài thứ nhất : gật đầu

+ Bài thứ hai: gật gù

- Trong cả hai trường hợp thì các từ đều biểu thị sự đồng ý. Tuy nhiên dùng từ gật gù sẽ sát nghĩa với cách biểu đạt hơn. “Gật gù” được hiểu là hoạt động gật đầu nhẹ nhàng và liên tiếp, vừa thể hiện sự đồng tình vừa mang sắc thái phấn khích và đắc ý. Do đó, dùng từ gật gù sẽ thể hiện được tối đa sự sẻ chia và đồng tình giữa hai người.

 Câu 2. Nhận xét cách hiểu nghĩa

Cách diễn đạt “một chân sút” nhận được hai cách hiểu khác nhau từ hai vợ chồng.

- Người vợ hiểu rằng “một chân sút” có nghĩa là cầu thủ đá bóng chỉ bằng một chân, chân còn lại không thể hoạt động. Do đó, người vợ định nghĩa khó khăn mà đội bóng gặp phải ở đây là sự khuyết tật về thể chất của các cầu thủ

- Người chồng sử dụng cách nói “một chân sút” theo cách hoán dụ, có nghĩa là đội bóng này chỉ sở hữu duy nhất một người có khả năng ghi bàn xuất sắc. Như vậy người chồng định nghĩa khó khăn mà đội bóng phải đối mặt không phải là sự khuyết tật về thể chất mà là sự thiếu thốn những chân sút tài giỏi.

 Câu 3. Trả lời câu hỏi

- Từ dùng theo nghĩa gốc gồm có: miệng, chân, tay

- Những từ dùng theo nghĩa chuyển

+ Chuyển theo hoán dụ: vai (vai ở đây không phải một bộ phận trên cơ thể của con người mà được hoán dụ thành một bộ phận của áo đặt ở vị trí vai của con người)

+ Chuyển theo nghĩa ẩn dụ: đầu ( đầu sát bên đầu thể hiện sự cùng ý chí, quyết tâm đánh giặc)

 Câu 4. Phân tích cái hay trong cách dùng từ

- Trong bài thơ, nhà thơ sử dụng hai trường từ vựng riêng rẽ nhau:

      + Trường từ vựng màu sắc: đỏ, xanh, hồng.

      + Trường từ vựng lửa: cháy, tro.

→ Tuy có sự đối lập về cách tạo sắc nhưng cả hai trường từ vựng đều có sự kết nối, hòa quyện về nghĩa để tạo nên hình ảnh chiếc “áo đỏ” chi phối toàn bộ thế giới không gian và thế giới cảm xúc của nhà thơ. Qua đó tái hiện thành công tình cảm say đắm và nhớ thương mãnh liệt của nhân vật trữ tình dành cho cô gái “áo đỏ”. Nỗi nhớ niềm thương ấy nhuốm đầy không gian khiến không gian như rực lửa, mãnh liệt hơn. 

 Câu 5. Trả lời câu hỏi

Những sự vật, địa danh được đặt tên gồm có: rạch mái Giầm, kênh Bọ Mắt, kênh Ba Khía.

Tên của những sự vật, địa danh này bắt nguồn từ đặc điểm riêng của chúng.

Ví dụ như: cây xương rồng (có những cành giống xương rồng), hoa mười giờ (loài hoa thường nở lúc 10h), hoa hướng dương (loài hoa thường mọc hướng về mặt trời)

 Câu 6. Truyện cười phê phán điều gì?

Truyện cười phê phán thói sính chữ, học đòi, thích thể hiện. Đốc tờ chỉ là phiên âm tiếng nước ngoài ra tiếng Việt và cũng có nghĩa là bác sĩ.

Tham khảo toàn bộ: Soạn văn 9 ( chi tiết)