(Trang 34 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2)
a. Vấn đề trong văn bản: sức mạnh của tri thức trong xã hội
b.
+ Văn bản có thể được chia làm ba phần.
Phần mở bài: từ đầu đến “không phải ai cũng hiểu được tư tưởng ấy” - nêu vấn đề về tri thức chính
Phần thân bài: tiếp theo đến “xuất khẩu gạo trên thế giới”- sức mạnh của tri thức trong đời sống và trong cách mạng
Phần kết bài: đoạn cuối: Phê phán cách sống không coi trọng tri thức.
c. Các luận điểm chính trong bài:
+ Tri thức đúng là sức mạnh
+ “Rõ ràng, người có tri thức... thành đống phế liệu được không”
+ Tri thức cũng là sức mạnh của cách mạng
+ Tri thức có sức mạnh to lớn như thế nhưng đáng tiếc là còn không ít người chưa biết quý trọng tri thức”.
Các luận điểm ấy đều rất đúng đắn, thể hiện rõ ràng ý kiến của người viết.
d. Văn bản sử dụng phép lập luận chủ yếu: chứng minh
Cách lập luận thuyết phục bởi các dẫn chứng thực tế, khách quan, chân thực.
e. Nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống: Lấy chất liệu từ thực tế là các hiện tượng trong xã hội, trong cuộc sống để đưa ra cách nghĩ, các giải pháp về vấn đề mang ý nghĩa, rút ra bài học cho bản thân. Đi từ cụ thế -> khái quát
Nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí: Từ ý nghĩa khái quát dùng các biểu hiện trong thực tế để chứng minh nhằm làm rõ tư tưởng, đạo lý ấy. Đi từ khái quát -> cụ thể
(Trang 36 sgk Ngữ Văn 9 Tập 2)
Đọc văn bản sau ...
a. Văn bản trên thuộc loại bài văn nghị luận về một tư tưởng, đạo lí.
b. Vấn đề nghị luận của văn bản trên là: Tầm quan trọng của thời gian.
Các luận điểm chính:
- Vàng có giá mà thời gian là vô giá
- Thời gian là sự sống
- Thời gian là thắng lợi
- Thời gian là tiền
- Thời gian là tri thức
c. Phép lập luận được dùng chủ yếu trong bài là:
+ Phân tích
+ Chứng minh
+ Tổng hợp
=> Đi từ việc phân tích giá trị vô giá của thời gian bằng các luận điểm: thời gian chính là sự sống, là thắng lợi, là tiền, là tri thức. Mỗi luận điểm tiếp tục được chứng minh bằng các dẫn chứng lấy ra từ đời sống thực, gần gũi và dễ hiểu, dễ nắm bắt, từ đó khuyên mỗi người nên biết quý trọng thời gian.
Tham khảo toàn bộ: Soạn văn 9 siêu ngắn tập 2