Soạn bài: Thao tác lập luận bác bỏ (chi tiết)

Soạn văn 11: Thao tác lập luận bác bỏ

II. Cách bác bỏ

1. ( trang 24 SGK Ngữ Văn 11 tập 2)

a. Ông Đinh Gia Trinh đã bác bỏ ý kiến ông Nguyễn Bách Khoa cho rằng “Nguyễn Du là một con bệnh thần kinh.”

- Ông bác bỏ bằng cách đưa ra sự so sánh trí tưởng tượng của Nguyễn Du với trí tưởng tượng của các thi sĩ nước ngoài.

b, Ông Nguyễn An Ninh bác bỏ ý kiến sai trái cho rằng “Tiếng Việt nghèo nàn”,

- Bác bỏ bằng cách khẳng định ý kiến sai trái ấy không có cơ sở, so sánh hai nền văn học Việt – Trung để nêu câu hỏi tu từ…

c, Ông Nguyễn Khắc Việt bác bỏ quan niệm sai trái “Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi”

- Bác bỏ bằng cách nêu ra tác hại gây ô nhiễm môi trường của những người hút thuốc lá gây ra cho những người xung quanh.

2. ( trang 25 SGK Ngữ Văn 11 tập 2)

- Các cách thức bác bỏ được sử dụng:

+ câu a: Nêu tác hại.

+ câu b: Nêu ra nguyên nhân.

+ câu c: Nêu ra những mặt chưa đúng, thiếu tính chính xác…

Luyện tập

Bài 1 ( trang 26 SGK Ngữ Văn 11 tập 2)

a, Nguyễn Dữ bác bỏ quan điểm “Đổi cứng thành mềm” của kẻ sĩ cơ hội cầu an.

- Bác bỏ bằng cách sử dụng dẫn chứng cụ thể là Ngô Tử Văn để phản bác lại.

b, Nguyễn Đình Thi bác bỏ quan điểm “Thơ là những lời đẹp”.

- Bác bỏ bằng cách phân tích và chứng minh .

-> Rút ra bài học kinh nghiệm về cách bác bỏ:

+ Đối với các vấn đề khác nhau cần sử dụng những cách bác bỏ khác nhau cho linh hoạt và phù hợp.

+ Khi bác bỏ cần đứng từ quan điểm khách quan, không phiến diện và đúng mực.

Bài 2 ( trang 26 SGK Ngữ Văn 11 tập 2)

Bác bỏ quan niệm: “Không kết bạn với những người học yếu”

- Đặt câu hỏi lật ngược vấn đề: Tại sao không nên kết bạn với những người học yếu?

- Chỉ ra những điều không chính xác trong quan niệm:

+ Học yếu có nhiều nguyên nhân gây ra, không thể kết luận tất cả những người học yếu là do ý thức kém.

+ Điều quan trọng làm nên tình bạn bền vững đó là cùng giúp đỡ, thấu hiểu và cảm thông cho nhau chứ không phải trình độ.

+ Nếu đem bất kì một thước đo nào để lựa chọn, đánh giá bạn thì đó không còn là tình bạn đơn thuần.

Khi bác bỏ cần chú ý đến điều chỉnh thái độ chuẩn mực, cái nhìn khách quan, đa diện.