Giải bài tập SGK Địa 10 Bài 21 Chân trời sáng tạo ngắn nhất

Hướng dẫn Soạn Địa 10 Bài 21: Phân bố dân cư và đô thị hóa ngắn gọn nhất bám sát nội dung SGK Địa lí 10 trang 84, 85, 86, 87 bộ Chân trời sáng tạo theo chương trình sách mới. Mời bạn đọc cùng tham khảo!

Bài 21: Phân bố dân cư và đô thị hóa trang 84, 85, 86, 87 SGK Địa lí 10 Chân trời sáng tạo

>>> Xem thêm: Tóm tắt Lý thuyết Địa 10 Bài 21 Chân trời sáng tạo

I. Phân bố dân cư

Trả lời câu hỏi trang 84 SGK Địa lí 10

Dựa vào hình 21 và thông tin trong bài, em hãy nhận xét tình hình phân bố dân cư trên thế giới.

Lời giải:

Nhận xét tình hình phân bố dân cư trên thế giới: Dân cư trên thế giới phân bố không đều trong không gian và biến động theo thời gian.

- Con người phân bố không đều trong 1 lục địa, 1 khu vực, 1 quốc gia, thậm chí trong 1 vùng lãnh thổ của từng quốc gia.

Ví dụ: Quốc gia có số dân đông nhất thế giới là Mô-na-cô có mật độ dân số lên đến 26 338 người/km2; nơi thưa dân nhất là đảo Grơn-len chưa đến 1 người/km2.

- Dân số thế giới có xu hướng tăng theo thời gian, vào năm 2020 dân số đạt trên 7,7 tỉ người.

Trả lời câu hỏi trang 85 SGK Địa lí 10

Dựa vào hình 21 và thông tin trog bài, em hãy:

- Phân tích ảnh hưởng của các nhân tố đến sự phân bố dân cư. Lấy ví dụ minh họa.

- Cho biết nhân tố nào có vai trò quyết định đến sự phân bố dân cư. Vì sao?

Lời giải:

Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phân bố dân cư:

* Các nhân tố kinh tế - xã hội:

- Trình độ phát triển của lực lượng sản xuất và tính chất nền kinh tế: quyết định sự phân bố dân cư.

Ví dụ: Thành phố Tô-ky-ô (Nhật Bản) thu hút nhiều lao động, dân cư đông đúc vì nơi đây tập trung nhiều các trung tâm công nghiệp, dịch vụ.

- Lịch sử khai thác lãnh thổ và chuyển cư:

+ Những khu vực khai thác lâu đời có dân cư đông đúc hơn những khu vực mới khai thác.

Ví dụ: Ở Việt Nam, vùng ĐBSH có lịch sử khai thác lâu đời hơn so với vùng ĐBSCL nên dân cư ở vùng ĐBSH đông đúc hơn.

+ Việc chuyển cư với quy mô lớn có tác động nhiều đến sự phân bố dân cư trên thế giới.

Ví dụ: Sau khi C. Cô-lôm-bô tìm ra châu Mỹ, các luồng di dân lớn trong lịch sử từ châu Á, châu Âu và châu Phi sang châu Mỹ đã làm thay đổi tỉ trọng dân số của cả châu lục này.

* Các nhân tố tự nhiên

Vị trí địa lí, các điều kiện tự nhiên tạo thuận lợi hoặc gây khó khăn đến đời sống con người có tác động đến sự phân bố dân cư.

Ví dụ: Khu vực Nam Á có điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên giàu có, phong phú và đa dạng, Vì vậy dân cư đông bậc nhất thế giới. Ngược lại, khu vực phía bắc Liên bang Nga dân cư thưa thớt do khí hậu lạnh giá, khắc nghiệt.

II. Đô thị hóa

Trả lời câu hỏi trang 85 SGK Địa lí 10

Dựa vào bảng 21.1, thông tin trong bài và hiểu biết của bản thân, em hãy trình bày khái niệm đô thị hóa.

Lời giải:

Khái niệm đô thị hóa: là quá trình kinh tế - xã hội mà biểu hiện của nó là sự tăng nhanh về số lượng và quy mô của các điểm dân cư đô thị, sự tập trung dân cư trong các thành phố, nhất là các thành phố lớn và phổ biến lối sống thành thị.

Trả lời câu hỏi trang 86 SGK Địa lí 10

Dựa vào thông tin trong bài và hiểu biết của bản thân, em hãy phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến đô thị hóa. Lấy ví dụ minh họa.

Lời giải:

Các nhân tố ảnh hưởng đến đô thị hóa:

* Nhân tố kinh tế - xã hội

- Trình độ phát triển kinh tế: tác động mạnh đến quá trình đô thị hóa, mang tính chất quyết định trong quá trình đô thị hóa.

Ví dụ: Nhật Bản là một trong những quốc gia phát triển nhất trên thế giới với quy mô GDP lớn thứ 3 thế giới. Trong đó dân số thành thị chiếm 91,62% tổng số dân cả nước 2020.

- Quá trình công nghiệp hóa trong khu vực nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sảndẫn đếm sự hình thành các đô thị ở nông thôn và các vùng ven biển.

Ví dụ: Cuối thế kỷ XIX, Pháp đến khai thác thuộc địa ở nước ta, 1 loạt nhà máy điện, nhà máy nước đã được xây dựng. Bởi vậy quá trình đô thị hóa ở vùng đồng bằng ven biển đã được thúc đẩy, các đô thị mới hình thành như Hải Phòng, Đà Nẵng, Nha Trang,…

- Đường lối và hệ thống chính sách của Nhà nước về quy hoạch đô thị: cơ sở pháp lí tạo điều kiện thu hút nguồn vốn trong và ngoài nước để phát triển mạng lưới đô thị.

* Nhân tố tự nhiên

- Vị trí địa lí: ảnh hưởng đến lịch sử hình thành và phát triển đô thị, tính chất đô thị và lối sống đô thị.

Ví dụ: Hoa Kỳ đã phát triển Las Vegas từ một đô thị nằm ở phía tây giữa hoang mạc khô cằn và nóng bức nó trở thành 1 “thủ đô giải trí của thế giới”. 

- Điều kiện tự nhiên: những vùng có điều kiện tự nhiên thuận lợi sẽ thu hút dân cư nên quá trình đô thị hóa diễn ra sớm hơn, quy mô lớn hơn.

Ví dụ: Miền Đông Trung Quốc là nơi có các đồng bằng châu thổ rộng lớn, màu mỡ, khí hậu ôn hòa, nhiều khoáng sản kim loại màu, … Vì vậy đâu cũng là nơi tập trung nhiều đô thị với quy mô lớn như Thượng Hải, Bắc Kinh, Thiên Tân, … 

Trả lời câu hỏi trang 86 SGK Địa lí 10

Dựa vào thông tin trong bài và hiểu biết của bản thân, em hãy phân tích những tác động tích cực và tiêu cực của quá trình đô thị hóa đến kinh tế, xã hội và môi trường.

Lời giải:

Ảnh hưởng của quá trình đô thị hóa:

* Đối với kinh tế - xã hội

- Tích cực:

+ Góp phần đẩy nhanh tốc độ phát triển kinh tế, làm chuyển dịch cơ cấu kinh tế và cơ cấu lao động từ khu vực nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản sang khu vực công nghiệp và xây dựng, dịch vụ

+ Tạo việc làm, tăng thu nhập, nâng cao chất lượng cuộc sống dân cư, …

- Tiêu cực:

Đô thị hóa tự phát không gắn công nghiệp hóa gây ra nhiều vấn đề:

 + Tập trung nhanh dân cư tại các đô thị làm cơ sở hạ tầng bị quá tải. Điều này dẫn đến sự phân hóa giàu nghèo giữa các vùng; tạo sức ép đến vấn đề giải quyết việc làm, quản lí hành chính và trật tự an ninh đô thị.

+ Gây ảnh hưởng đến việc phát triển kinh tế khi vùng nông thôn thiếu hụt lao động.

* Đối với môi trường

- Tích cực:

+ Không gian đô thị được ở rộng và cơ sở hạ tầng được cải thiện giúp hình thành môi trường đô thị hiện đại.

+ Giúp người dân có điều kiện tiếp cận các dịch vụ tiện nghi và ứng xử văn minh thực hiện quy định về vệ sinh môi trường tại đô thị.

- Tiêu cực:

+ Làm suy giảm đa dạng sinh học, thay đổi địa hình bề mặt, mực nước ngầm, …

+ Nước thải sinh hoạt và sản xuất, … gây ô nhiễm môi trường 

Luyện tập

Giải bài tập trang 87 SGK Địa lí 10

Cho bảng số liệu:

a. Vẽ biểu đồ thể hiện mật độ dân số của một số châu lục trên thế giới năm 1950 và năm 2020.

b. Nhận xét và giải thích sự thay đổi mật độ dân số của một số châu lục trên thế giới năm 1950 và năm 2020.

Lời giải:

=> Nhận xét sự thay đổi mật độ dân số của một số châu lục trên thế giới năm 1950 và năm 2020:

Qua biểu đồ, ta thấy mật độ dân số của các châu lục đều có xu hướng tăng trong giai đoạn 1950 – 2020. Cụ thể:

- Châu Á là châu lục có mật độ dân số cao nhất và tăng nhiều nhất với mật độ dân số năm 2020 là 150 người/km², so với năm 1950 tăng 105 người/km².

- Châu Phi có mật độ dân số cao thứ 2 với 45 người/km² năm 2020, so với năm 1990 đã tăng 37 người.

- Tiếp đến là châu Âu với mật độ dân số 34 người/km² năm 2020, so với năm 1990 tăng 9 người/km² .

- Châu Đại Dương có mật độ dân số thấp nhất với 5 người/km² năm 2020 và gia tăng ít nhất chỉ tăng 3 người/km² so với năm 1950.

* Giải thích sự thay đổi mật độ dân số của một số châu lục trên thế giới năm 1950 và năm 2020.:

- Mật độ dân số châu Á tăng nhiều nhất do quy mô dân số lớn, mỗi năm dân số đều tăng lên đáng kể.

- Dân số Châu Phi tăng lên do điều kiện kinh tế đã được cải thiện, tỉ lệ tử vong ở trẻ em giảm.

- Châu Âu là châu lục có nền kinh tế phát triển nên thu hút được nhiều lao động từ các châu lục khác trên thế giới.

- Có ít dân cư sinh sống ở Châu Đại Dương do điều kiện tự nhiên khắc nghiệt.

Vận dụng

Giải bài tập trang 87 SGK Địa lí 10

Tìm hiểu ảnh hưởng của quá trình đô thị hóa đến sản xuất và sinh hoạt ở địa phương em.

Lời giải:

Ảnh hưởng của đô thị hóa đến sản xuất và sinh hoạt ở địa phương em:

* Đối với sản xuất:

- Tích cực:

+ Tăng nguồn thu từ các hoạt động kinh tế như công nghiệp, thương mại, dịch vụ, du lịch ...

+ Số lượng các cơ sở sản xuất công nghiệp và dịch vụ thương mại tăng mạnh.

- Tiêu cực: Giá cả thị trường cao.

* Đối với sinh hoạt:

- Tích cực:

+ Lối sống thành thị được phổ biến, từ đó tạo điều kiện tiếp cận nhiều thiết bị hiện đại trong đời sống.

+ Nâng cao trình độ văn hóa và nghề nghiệp của 1 bộ phận dân cư.

- Tiêu cực: Đô thị hoá gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

>>> Xem toàn bộ: Soạn Địa 10 Chân trời sáng tạo

-----------------------------

Trên đây Top lời giải đã cùng các bạn Soạn Địa 10 Bài 21: Phân bố dân cư và đô thị hóa trong bộ SGK Chân trời sáng tạo theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Top lời giải đã có đầy đủ các bài soạn cho các môn học trong các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Top lời giải để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!