Bài Thăng Long - Đông Đô - Hà Nội: Một hằng số văn hóa Việt Nam SGK 10 trang 97, 98, 99 - Văn Cánh diều

Hướng dẫn Soạn bài Thăng Long – Đông Đô – Hà Nội: Một hằng số văn hóa Việt Nam SGK 10 trang 97, 98, 99 ngắn gọn, hay nhất. Trả lời toàn bộ câu hỏi trong bộ Sách mới Cánh diều Ngữ văn lớp 10 chi tiết. Hi vọng qua bài soạn trên các bạn đã nắm vững được nội dung bài học và chuẩn bị bài trước khi đến lớp tốt nhất.

>>> Xem thêm: Thăng Long - Đông Đô - Hà Nội: Một hằng số văn hóa Việt Nam - Trần Quốc Vượng (Tóm tắt, hoàn cảnh st, nội dung, nghệ thuật, sơ đồ tư duy)

Chuẩn bị Soạn bài Thăng Long – Đông Đô – Hà Nội: Một hằng số văn hóa Việt Nam

Đọc trước văn bản Thăng Long - Đông Đô – Hà Nội: Một hằng số văn hóa Việt Nam, tìm hiểu lịch sử, ý nghĩa của các tên gọi “Thăng Long”, “Đông Đô”, “Hà Nội” và thông tin về nhà sử học Trần Quốc Vượng.

Lời giải 

- Thăng Long: gắn với sự kiện Lý Thái Tổ dời đô năm 1010. Thăng Long có nghĩa là rồng bay lên, gợi khí thế mạnh mẽ vươn lên đồng thời là khát vọng sống hạnh phúc, hòa bình, tự do, ấm no của dân tộc.

- Đông Đô: khi Hồ Quý Ly lên ngôi năm 1370, ông đóng đô ở Tây Đô (Thanh Hóa), Thăng Long lúc này được gọi là Đông Đô. Đông Đô có nghĩa là thành phố phía đông.

- Hà Nội: xuất hiện từ năm 1831, thời vua Minh Mạng. Hà Nội có nghĩa là thành phố bên trong, là thành phố bao quanh bởi các con sông gợi sự trù phú. Về sau, Hà Nội được gọi là thủ đô của quốc gia.

- Nhà sử học Trần Quốc Vượng (12/12/1934 – 8/8/2005)

+ Nhà sử học, một giáo sư, một nhà khảo cổ học nổi tiếng ở Việt Nam.

+ Tốt nghiệp thủ khoa trường Đại học Văn khoa Hà Nội khoa Sử - Địa.

+ Năm 46 tuổi, trở thành Giáo sư.

+ Đảm nhiệm nhiều chức vụ lớn: Chủ nhiệm bộ môn Khảo cổ học; giám đốc Trung tâm liên văn hoá ĐH Tổng hợp Hà Nội; Trưởng môn Văn hoá học, ĐH Quốc gia Hà Nội, Phó Tổng thư ký Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam, chủ nhiệm CLB Văn hoá ẩm thực Việt Nam, Phó chủ nhiệm CLB Nghề truyền thống Viêt Nam, Tổng Thư ký Hội Văn nghệ dân gian Hà Nội.

+ Chủ tịch đầu tiên của Hội Sử học Hà Nội.

+ Nhà soạn thảo sách nổi tiếng về lịch sử, văn hóa Việt Nam.

+ Tác phẩm tiêu biểu: Việt Nam khảo cổ học, Trong cõi, Theo dòng lịch sử,…

Đọc hiểu bài Thăng Long – Đông Đô – Hà Nội: Một hằng số văn hóa Việt Nam

Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1 (trang 97, SGK Ngữ Văn 10 tập 1)

Đề bài: Văn hoá Hà Nội được hình thành dựa trên sự kết hợp của những yếu tố nào?

Lời giải

Yếu tố:

- Mỗi vùng đều có một trữ lượng dân gian phong phú, ca dao, tục ngữ, dân ca, chèo, múa rối, truyện cổ tích… Toàn bộ được chuyển dồn về trung tâm Hà Nội, kết tụ chọn lọc và nâng cao trên cái có sẵn của vùng non nước Hồ Tây – Hồ Gươm, núi Nùng, núi Khán mà trở thành folklore Hà Nội.

- Các lễ hội dân gian… Văn hóa dân gian không tách rời mà kết hợp, hòa hợp với văn hóa cung đình.

Câu 2: (trang 98, SGK Ngữ Văn 10 tập 1)

Đề bài: Qua các cụm từ in nghiêng, có thể nhận blết những thể loại văn học nào?

Lời giải 

Những thể loại văn học: tục ngữ, ngạn ngữ, ca dao, đồng dao.

Câu 3 (trang 98, SGK Ngữ Văn 10 tập 1)

Đề bài: Điều gì đã tạo nên nếp sống thanh lịch của người Hà Nội?

Lời giải 

Để tạo nên nếp sống thanh lịch của người Hà Nội:

- Nếp sống phong lưu về vật chất, phong phú về tinh thần, lịch suer ngàn năm văn vật của Thăng Long – Đông Đô – Hà Nội.

- Tinh hao bốn phương tụ hội, đua trí, đua tài, học hỏi người ngoài và nâng cao nên trở thành những người Việt Nam lao động giỏi, làm thợ giỏi, làm thầy cũng giỏi.

- Nhu cầu lựa chọn, đòi hỏi và có điều kiện thỏa mãn việc tiêu dùng “của ngon vật lạ” từ các nơi đổ về.

- Mạng lưới làng quê sản xuất đặc sản nông phẩm và sản phẩm thủ công ven đô, giao lưu với nhau ở bốn chợ chính.

- Sành ăn, sành mặc, đánh giặc giỏi, đại diện cho hùng anh cả nước, làm ăn tài, đại diện cho tinh hoa dân tộc.

- Truyền thống hiếu học.

Trả lời câu hỏi cuối bài

Câu 1 (trang 99, SGK Ngữ Văn 10 tập 1)

Đề bài: Đề tài của văn bản trên là gì? Em dựa vào đâu để xác định điều đó?

Lời giải 

Đề tài: văn hóa Hà Nội.

Dựa vào nhan đề bài viết và nội dung người viết thông tin đến người đọc.

Câu 2 (trang 99, SGK Ngữ Văn 10 tập 1)

Đề bài: Nhan đề của văn bản giúp người viết nêu bật được thông tin chính nào? Em hiểu như thế nào là “hằng số văn hóa”?

Lời giải 

- Giúp người viết nêu bật được thông tin chính: văn hóa Thăng Long – Đông Đô – Hà Nội là một hằng số tuyệt vời của văn hóa Việt Nam.

- Theo em, hằng số văn hóa là những điều có thực, được nhiều người kiểm chứng và trường tồn theo thời gian.

Câu 3 (trang 99 SGK Ngữ Văn 10 tập 1)

Đề bài: Trong từng phần, thông tin chính của văn bản đã được làm rõ qua những phương diện nào?

Lời giải

- Ở phần 1, thông tin được làm rõ qua phương diện: thời gian hình thành, yếu tố hình thành. 

- Ở phần 2, thông tin được làm rõ qua phương diện: nghệ thuật, nguyên nhân dẫ đến nếp sống thanh lịch của người Hà Nội.

Câu 4 (trang 99, SGK Ngữ Văn 10 tập 1)

Đề bài: Để giúp người đọc hiểu đặc điểm của văn hóa Thăng Long – Hà Nội, tác giả đã huy động, kết nối thông tin từ những lĩnh vực nào? Hãy chỉ ra biểu hiện cụ thể của các loại thông tin ấy?

Lời giải 

Tác giả đã kết nối thông tin thông các các linh vực về lịch sử, địa lí, văn hóa, xã hội, văn học, con người…

Cụ thể:

- Lịch sử:

+ Triều đình Lý Trần đưa việc thờ cúng các anh hùng dân tộc.

+ Nhà nước dân tộc Lý – Trần – Lê lại nâng các lễ hội đua thuyền, đấu vật, hất phết, tung còn, múa rối nước, máu chạy đàn dân gian lên thành quốc lễ.

+ trường cao cấp về Văn (Quốc Tử Giám), về Võ (Giảng Võ đường) từ thế kỉ XI.

- Địa lí:

+ Là thủ đô tự nhiên của lưu vực sông Hồng, của miền Bắc Việt Nam.

+ Đông, Nam, Đoài, Bắc, mỗi vùng đều có một trữ lượng Folklore phong phú.

+ Hồ Tây – Hồ Gươm, núi Nùng, núi Khán…

- Văn hóa, xã hội:

+ Kết quả của tinh hoa bốn phương tụ hội, đua trí, đua tài, học hỏi người ngoài và nâng cao.

+ Hình thành một mạng lưới làng quê sản xuất đặc sản nông phẩm và sản phẩm ven đô, thủ công nội đô.

- Văn học: ca dao, tục ngữ, ngạn ngữ…

- Con người:

+ Lao động giỏi, làm thợ giỏi, làm thầy cũng giỏi.

+ Nhu cầu lựa chọn, đòi hỏi.

+ Sành ăn, sành mặc, đánh giặc giỏi, làm ăn tài…

+ Truyền thống hiếu học.

+ Nếp sống thanh lịch.

Câu 5 (trang 99, SGK Ngữ Văn 10 tập 1)

Đề bài: Theo em, văn bản Thăng Long – Đông Đô – Hà Nội: Một hằng số văn hóa Việt Nam đã sử dụng phương thức thuyết minh kết hợp với những phương thức nào? Hãy chỉ ra và phân tích mục đích của việc lồng ghép các yếu tố đó trong bài viết?

Lời giải 

- Kết hợp với tự sự, nghị luận.

Đối với phương thức tự sự, đó là việc kể về sự hình thành qua phần 1.

Đối với phương thức nghị luận, chỉ ra những luận điểm để chứng minh văn hóa Hà Nội là một hằng số tuyệt vời của văn hóa Việt Nam qua phần 2.

- Mục đích: làm cho bài viết trở nên sinh động, có tính chính xác, khách quan, hấp dẫn và thuyết phục bạn đọc.

Câu 6 (trang 99, SGK Ngữ Văn 10 tập 1)

Đề bài: Văn bản đã đem đến cho em những kiến thức mới nào? Em thích nhất đặc điểm nào của văn hóa Hà Nội được nói tới trong bài? Hãy nêu lên một số nét đặc sắc của văn hóa vùng miền hoặc quê hương em?

Lời giải 

Kiến thức mới: sự hình thành văn hóa Hà Nội và nếp sống thanh lịch của người Hà Nội.

Em thích nhất đặc điểm về lịch sử hình thành. Bởi lẽ, khi tìm hiểu về lịch sử hình thành, chúng ta mới biết được những thế hệ đi trước đã cố gắng dày công xây dựng và phát triển nó như thế nào để được lưu truyền đến ngày hôm nay.

Ở quê hương em, có một số nét đặc sắc: vì có bờ biển, nên văn hóa ẩm thực phong phú, người dân có thể chế biến được nhiều món ăn ngon từ nguồn tài nguyên này. Trên vùng cao có nhiều dân tộc sinh sống, mỗi một dân tộc có một bản sắc văn hóa khác nhau….

>>> Xem trọn bộ: Soạn Văn 10 Cánh diều

-----------------------------

Trên đây Top lời giải đã cùng các bạn Soạn bài Thăng Long – Đông Đô – Hà Nội: Một hằng số văn hóa Việt Nam SGK 10 trang 97, 98, 99 trong bộ SGK Cánh diều theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Top lời giải đã có đầy đủ các bài soạn cho các môn học trong các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Top lời giải để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!