Soạn bài: Nhân vật giao tiếp (ngắn nhất)

Soạn bài: Nhân vật giao tiếp

• Soạn bài: Nhân vật giao tiếp (chi tiết)

Câu 1 (trang 18-19 sgk Ngữ văn 12 Tập 2)

a. Đặc điểm của các nhân vật giao tiếp:

- Lứa tuổi: cùng độ tuổi thanh niên với nhau, là những chàng trai, cô gái trẻ.

- Giới tính: khác biệt nam – nữ.

- Tầng lớp xã hội những người nông dân nghèo làm thuê, cuốc mướn đang lâm vào cảnh đói khát khốn cùng -> thuộc một tầng lớp.

b.

- Có sự luân phiên lượt lời trong cuộc giao tiếp,  bao gồm mấy cô gái chờ việc - thị - Tràng - thị.

- Lượt lời đầu tiên của nhân vật thị hướng đến hai đối tượng.

+ Phần thứ nhất hướng đến đối tượng là mấy cô bạn: “Có khối cơm trắng mấy giò đấy”.

+ Phần thứ hai hướng đến đối tượng là nhân vật Tràng: “Này, nhà tôi ơi, nói thật hay nói khoác đấy”.

c. Các nhân vật trong cuộc giao tiếp cùng độ tuổi, ngang hàng, cùng tầng lớp xã hội-> bình đẳng về vị thế xã hội.

d. Các nhân vật trước khi bước vào cuộc giao tiếp có quan hệ xa lạ, sau đó dần trở nên gần gũi và thân mật hơn.

e.

- Có vị thế xã hội bình đẳng, cùng độ tuổi nên cách nói chuyện của các nhân vật thoải mái, có phần suồng sã, tự nhiên.

- Giới tính khác nhau nên các cô gái gọi Tràng bằng “anh”.

- Cách nói trống không, thoải mái, không kiểu cách

Câu 2 (trang 19-20 sgk Ngữ văn 12 Tập 2)

a.

- Trong đoạn trích đã cho, có các nhân vật giao tiếp: bá Kiến, Chí Phèo, các bà vợ Bá Kiến, Lý Cường, dân làng.

- Đối tượng người nghe của những trường hợp bá Kiến nói:

+ Bá Kiến nói với vợ, và với dân làng có nhiều người nghe.

+ Bá Kiến nói với Chí Phèo có một người nghe.

+ Bá Kiến nói với Lý Cường có một người nghe.

b. Vị thế xã hội của bá Kiến:

- Với mấy bà vợ - bá Kiến là chồng.

- Với dân làng: hắn là chánh tổng, là lý trưởng, vị thế cao hơn nên luôn hách dịch, cửa quyền

- Với Chí Phèo - Bá Kiến là ông chủ cũ cũng là kẻ đang bị kết tội.

- Với Lý Cường - Bá kiến là cha

c. Đối với Chí Phèo, Bá Kiến đang ở vị thế cao hơn, nhưng trong hoàn cảnh Chí Phèo rạch mặt ăn vạ, Bá Kiến chọn một chiến lược giao tiếp đầy khôn ngoan:

- Bước 1: Xua đuổi dân làng và các bà vợ, nhằm vừa tránh gây ra sự chú ý của bà con để khỏi mất đi uy tín và thanh danh của hắn vừa để đối thoại riêng với Chí Phèo với mục đích dụ dỗ chàng Chí.

- Bước 2: DùnG lời nói nhỏ nhẹ để hỏi han Chí, xưng hô đầy tôn trọng với giọng vui đùa

- Bước 3: Xưng hô : “ta”,  tỏ ý coi trọng Chí là người thân, gần gũi với hắn.

- Bước 4: Kết tội Lý Cường nhằm xoa dịu Chí

d. Bá Kiến đã đạt được mục đích và hiệu quả giao tiếp rất tốt. (cụ Bá biết rằng mình đã thắng; Chí Phèo thì nguôi nguôi, không rạch mặt ăn vạ nữa)

Luyện tập

Câu 1 (trang 21 sgk Ngữ văn 12 Tập 2)

Trong đoạn trích có hai nhân vật giao tiếp là anh Mịch và ông lí trưởng

Ông lí trưởng	Anh Mịch
- Vị thế: là người có quyền cao, có thế lực - Xưng tao, gọi anh cu Mịch là mày; chúng bay - Lời lẽ đe dọa, gắt gỏng, không kém phần tàn nhẫn, lạnh lùng - Cử chỉ điệu bộ hách dịch, nhẫn tâm	- Vị thế: một người nông dân nghèo, bị khinh rẻ - Xưng “con”; thưa “ông” - Lời lẽ năn nỉ, hạ mình, kể khổ cực để mong được thương tình giúp đỡ - Cử chỉ khúm núm, sợ sệt

Câu 2 (trang 12 sgk Ngữ văn 12 Tập 2)

- Các nhân vật trong đoạn thoại gồm đám đông nhiều người; viên đội sếp Tây và quan Toàn quyền Pháp.

- Mối quan hệ:  

+ Quan toàn quyền là người chức cao.

+ Chú bé: là trẻ con, quan sát và để tâm đến những điều ngộ nghĩnh nên để ý cái mũ hai sừng trên chóp sọ.

 + Chị con gái là người trẻ tuổi thuộc phái nữ nên quan tâm đến thời trang, cách ăn mặc nên xuýt xoa về chiếc áo dài đẹp.

+ Anh sinh viên: là người con trai, đang đi học nên quan tâm đến sách vở nên dự đoán là ngài toàn quyền đang diễn thuyết

+ Bác cu li xe:là người làm những công việc nặng nhọc, chú ý đến bắp chân bọc ủng

+ Nhà nho: là người hay chữ nên dùng câu thành ngữ để đánh giá.

Câu 3 (trang 12 sgk Ngữ văn 12 Tập 2)

a.

+ Bà lão hàng xóm và chị dậu là những người hàng xóm với nhau, quen biết và hiểu được hoàn cảnh của nhau, yêu quý nhau.

+ Cả hai người đều cùng một tầng lớp xã hội.

+ Cách nói chuyện thân mật.

Bà lão	Chị Dậu
- Hành động: lật đật, thể hiện sự quan tâm đến hoàn cảnh khốn khó, hoạn nạn của gia đình chị Dậu, nhất là khi anh Dậu mới bị đánh về - Lời nói: bác trai, anh ấy,...	- Hành động: vừa buồn bã, lo lắng cho chồng, vừa kể lại sự tình cho người hàng xóm của mình nghe - Lời nói: cám ơn, nhà cháu, cụ,...

b. Hai nhân vật sử dụng hành động nói với các lượt lời được luân phiên với nhau,có sự tương tác qua lại cùng chủ đề.

c. Nét đẹp trong văn hoa nông thôn xưa đáng trân trọng thể hiện qua sự đùm bọc, quan tâm, yêu thương nhau của tình làng nghĩa xóm.