Soạn bài: Luyện tập thao tác lập luận so sánh (siêu ngắn)

Ngoài 2 bản Soạn bài Chi tiết và Ngắn nhất, các thầy cô giáo tại TOPLOIGIAI giới thiệu đến các bạn thêm bản Soạn bài Luyện tập thao tác lập luận so sánh siêu ngắn gọn, hi vọng bản soạn văn 11 siêu ngắn sẽ giúp các bạn học tập tốt hơn

Soạn bài: Luyện tập thao tác lập luận so sánh - Bản 1

Câu 1 (trang 116 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

Tâm trạng của nhân vật trữ tình trong hai bài thơ:

- Cả hai đều rời quê hương lúc còn trẻ và trở về khi tuổi đã cao.

- Khi trở về, cả hai đều thành người lạ trên chính quê hương mình.

=> So sánh tương đồng:

- Hạ Tri Chương sống trước Chế Lan Viên hơn một nghìn năm, cảnh vật và tình cảm con người đã nhiều thay đổi.

- Tuy vậy, giữa người xưa và người nay vẫn có nét tương đồng về tình cảm dành cho quê hương và cảnh ngộ khi trở về.

Câu 2 (trang 116 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

Học cũng có ích như trồng cây, mùa xuân được hoa, mùa thu được quả

- Câu nói dùng lối so sánh tương đồng, chỉ các giai đoạn khác nhau:

 + Ban đầu thu hoạch được ít, cùng với thời gian sẽ thu hoạch được nhiều hơn.

 + Học và trồng cây đều có ích, học đem lại tri thức và thành quả, trồng cây đem lại hoa trái.

=> Cả hai việc đều cần có thời gian và lòng kiên trì.

Câu 3 (trang 116 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

So sánh ngôn ngữ thơ trong hai bài thơ của Bà Huyện Thanh Quan và Hồ Xuân Hương:

- Giống:

+ Cùng thơ thất ngôn bát cú Đường luật.

+ Đều gieo vần và tuân thủ nghiêm chỉnh luật đối ở các câu 3 và 4, 5 và 6.

- Khác: ở cách dùng từ ngữ.

+ Bài Tự tình của Hồ Xuân Hương:

> Dùng ngôn ngữ hàng ngày.

> Sử dụng nhiều từ láy gợi âm thanh, cảm giác mới lạ.

> Gieo vần “om”, vần khó gieo.

+ Bài thơ Chiều hôm nhớ nhà của bà huyện Thanh Quan:

> Dùng từ ngữ mang màu sắc trang trọng bởi dùng nhiều từ Hán Việt.

> Thi liệu quen thuộc trong văn chương cổ điển.

Câu 4 (117 SGK Ngữ văn 11 tập 1)

      Câu tục ngữ “Tốt gỗ hơn tốt nước sơn” chính là một trong những biểu hiện để đánh giá con người chuẩn mực ngày xưa. Ý của cả câu nói đó chính là khuyên ta nên thận trọng hơn trong cách nhìn và thực tế hơn trong cách sống, đặc biệt là không nên dựa vào hình thức bên ngoài mà phải chú ý quan tâm đến chất lượng, phẩm giá bên trong để phán xét vấn đề. Qủa thật điều này cũng rất đúng đắn, thực chất bên trong của sự vật, cũng như đạo đức, năng lực của con người phải có giá trị hơn hẳn những cái chuyện về hình thức dáng vẻ hào nhoáng bên ngoài. Và có lẽ rằng ta như thấy được chính lời khuyên ấy là một bài học quý báu cho mỗi chúng ta.

Soạn bài: Luyện tập thao tác lập luận so sánh - Bản 2

Câu 1 (trang 116 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

Cả hai nhà thơ đều khắc họa tình huống trở về quê sau những năm tháng xa cách, từ đó bộc lộ:

- Thoáng giật mình, sững sờ vì mọi thứ thay đổi, vì không tìm thấy cảnh cũ người xưa.

- Nỗi buồn vì thời gian chảy trôi, vì sự xa cách với quê hương máu mủ dù lòng người yêu quê thì vẫn đinh ninh không đổi.

Câu 2 (trang 116 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

   + Mùa xuân, mùa thu: chỉ những giai đoạn khác nhau, chỉ sự chảy trôi, tiếp diễn của thời gian.

   + Hoa, quả: những thành quả đạt được cứ ngày một lớn dần lớn dần.

⇒ Học và trồng cây đều là quá trình cần thời gian, cần sự bền bỉ, kiên trì. Càng bền bỉ, kiên trì bao nhiêu thì theo năm tháng thành quả thu được càng nhiều bấy nhiêu.

Câu 3 (trang 116 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

   + Ngôn ngữ thơ Hồ Xuân Hương: sắc sảo, mãnh liệt, mạnh mẽ, đầy cá tính.

- Sử dụng từ ngữ bình dân, gần với lời ăn tiếng nói, giàu sắc thái biểu đạt.

- Sử dụng nhiều từ láy gợi âm thanh, cảm giác mới lạ.

- Gieo vần “om”, vần khó gieo.

   + Ngôn ngữ thơ Bà Huyện Thanh Quan: trang trọng, chuẩn mực, cổ điển.

- Sử dụng nhiều từ Hán Việt, có màu sắc trang trọng.

- Sử dụng những hình ảnh mang tính biểu tượng, ước lệ.

Câu 4 (trang 117 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

   + Alexander Hamilton: “Bất cứ khi nào những cuốn sách bị đốt thì cả loài người cũng bị đốt theo”.

   + So sánh: Sách chính là cả nhân loại.

- Sách thu nhỏ, cô đọng cuộc sống của nhân loại trên nhiều phương diện, từ cả không gian đến thời gian.

- Sách mang lại vô vàn kiến thức cho con người, khiến con người sống đúng nghĩa, ý nghĩa.

- Nếu không có sách, con người sẽ chẳng là gì cả, con người sẽ trở nên cô đơn, không hiểu về mình, không biết mình là ai, từ đâu và đi về đâu.

Ý nghĩa

Qua bài học, học sinh biết vận dụng thao tác lập luận so sánh để làm sáng tỏ một ý kiến, một quan điểm, nhất là khi làm một bài văn nghị luận.

Soạn bài: Luyện tập thao tác lập luận so sánh - Bản 3

Câu 1 (trang 116 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

- Tâm trạng khi về thăm quê của hai tác giả Hạ Tri Chương và Chế Lan Viên trong hai bài thơ:

- Giống nhau:

+ Hoàn cảnh: Đi trẻ, về già, khi trở về đều trở thành người xa lạ trên quê hương mình.

+ Tâm sự: giật mình với những đổi thay, cảm giác tiếc nuối, bâng khuâng

Câu 2 (trang 116 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

- Phép lập luận so sánh được sử dụng: việc học giống như trồng cây:

+ Mùa xuân, mùa thu chỉ các giai đoạn khác nhau: ban đầu thu hoạch được ít, càng về sau thu hoạch được nhiều hơn

+ Học thì lúc đầu khó khăn, về sau hiểu dần, khôn lớn trưởng thành - có học vấn.

=> Trồng cây thì tăng thu nhập kinh tế. Học tập thì trưởng thành về trí tuệ.

Câu 3 (trang 117 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

- Giống nhau: thơ thất ngôn bát cú, tuân thủ quy luật gieo vần, luật đối chặt chẽ.

- Khác nhau:

+ Thơ Hồ Xuân Hương dùng nhiều từ ngữ gần gũi lời ăn tiếng nói hằng ngày như từ : tiếng gà, trên bom, mõ thảm,…và cả những từ có vần hiểm hóc như: cớ sao om; già tom; mõm mòm… Có một câu dùng nhiều từ Hán Việt “ Tài tử văn nhân ai đó tá?”

+ Thơ Bà Huyện Thanh Quan dùng nhiều từ ngữ Hán Việt trang trọng như : hoàng hôn; mục tử; cô thôn;…và những thi liệu Hán học: ngàn mai; dặm liêu và sử dụng điển cố, điển tích như Chương Đài.

=> Phong cách thơ:

- Phong cách thơ Hồ Xuân Hương rất gần gũi, bình dị tuy có phần chua xót nhưng vẫn tinh nghịch.

- Phong cách thơ Bà Huyện Thanh Quan trang trọng hơn

Câu 4 (trang 117 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

- HS chọn một số câu ca dao, tục ngữ, danh ngôn có yêu tố so sánh:

+ Im lặng là vàng (đề cao vai trò của sự lắng nghe trong cuộc sống)

+ Rừng vàng biển bạc (nhấn mạnh vai trò của tài nguyên rừng, biển trong đời sống con người…)