Soạn bài: Khóc Dương Khuê - Nguyễn Khuyến (siêu ngắn)

Ngoài 2 bản Soạn bài Chi tiết và Ngắn nhất, các thầy cô giáo tại TOPLOIGIAI giới thiệu đến các bạn thêm bản Soạn bài Khóc Dương Khuê - Nguyễn Khuyến siêu ngắn gọn, hi vọng bản soạn văn 11 siêu ngắn sẽ giúp các bạn học tập tốt hơn

Soạn bài: Khóc Dương Khuê (Nguyễn Khuyến) - Bản 1

Câu 1 (trang 32 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

Bố cục: 3 phần:

- Phần 1 (câu 1,2): nỗi đau mất bạn.

- Phần 2 (câu 3 đến câu 22): hồi tưởng kỉ niệm.

- Phần 3 (còn lại): nỗi đau đớn, trống trải trong hiện tại.

Câu 2 (trang 32 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

  Tình bạn thủy chung thắm thiết giữa nhà thơ và Dương Khuê:

- Cách xưng hô thân thiết kính trọng: bác Dương – tôi.

- Nỗi đau đớn, bàng hoàng khi bạn mất: thôi đã thôi rồi (nói giảm nói tránh, điệp từ thôi).

- Giọng điệu tê tái, trầm lắng, buồn thương: man mác, ngậm ngùi (từ láy).

- Những kỉ niệm gắn bó thắm thiết giữa đôi bạn:

+ Khi còn trẻ: đồng môn cùng thi cử đỗ đạt (từ thuở đăng khoa), cùng vãn cảnh (chơi nơi dặm khách), cùng nghe hát ả đào, cùng thưởng rượu ngon, cùng làm thơ, cùng khốn khổ khi đất nước lâm cảnh hoạn nạn.

+ Khi về già: cùng tuổi cao sức yếu (bác già tôi cũng già rồi), cùng mang nặng tâm sự thời thế (biết thôi thôi thế thì thôi mới là), niềm vui gặp bạn (cầm tay hỏi hết xa gần/…chưa can).

- Nỗi tiếc thương, trống trải:

+ Đau đớn như chân tay rụng rời

+ Trách bạn vội lìa xa sao vội vàng đã mải lên tiên

+ Nỗi cô đơn trống vắng khi mất bạn (không uống rượu, không làm thơ, Giường kia treo cũng hững hờ/Đàn kia gảy cũng ngẩn ngơ tiếng đàn vì thiếu bạn).

Câu 3 (trang 32 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

  Phân tích các biện pháp tu từ:

- Điệp từ không (6 lần):

+ Nhấn mạnh hiện thực đau xót là bạn đã đã không còn nữa

+ Thể hiện khoảng trống lớn lao trong cuộc sống và tâm hồn nhà thơ khi bạn không còn nữa.

- Sử dụng điển tích điển cố:

+ Giường treo gợi câu chuyện của Trần Phồn, Từ Trĩ;

+ Đàn kia gợi câu chuyện của Bá Nha, Tử Kì.

- Thể thơ song thất lục bát cùng giọng điệu du dương, da diết 

Soạn bài: Khóc Dương Khuê (Nguyễn Khuyến) - Bản 2

Bố cục

Bài thơ này có thể chia thành 3 đoạn:

- Phần 1 (hai câu thơ đầu): Nỗi đau khi nghe tin bạn mất.

- Phần 2 (từ câu 3 đến câu 22): Những kỉ niệm về tình bạn qua dòng hồi tưởng của tác giả.

- Phần 3 (đoạn còn lại): Sự đau đớn, hụt hẫng khi quay trở lại đối diện với hiện thực.

Câu 1 (trang 32 SGK Ngữ văn 11 tập 1): 

Bố cục như trên.

Câu 2 (trang 32 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

Tình bạn thắm thiết, thủy chung:

- Cách xưng hô: tôi – bác đầy thân mật, nghĩa tình.

- Nỗi đau đớn lúc nghe tin bạn qua đời: sử dụng điệp ngữ “thôi” với mức độ biểu cảm cao, sử dụng các từ láy “man mác”, “ngậm ngùi” diễn tả tâm trạng.

- Những kỉ niệm tình bạn đẹp đẽ:

   + Thưở đăng khoa, sớm hôm cùng nhau.

   + Kính yêu, khác đâu duyên trời.

   + Cùng nhau trải qua nhiều khoảng thời gian quý báu: lúc chơi nơi dặm khách, khi từng gác cheo leo, lúc rượu ngon cùng nhắp, khi bàn soạn câu văn.

   + Cùng nhau trải qua nhiều gian khó, biến cố cuộc đời: buổi dương cửu cùng nhau hoạn nạn, phận đẩu thăng chẳng dám tham trời.

- Nỗi trống vắng khi bạn mất:

   + Chân tay rụng rời: nỗi đau tinh thần chuyển hóa thành nỗi đau thể xác.

   + Rượu ngon không có bạn hiền, câu thơ nghĩ đắn đo không viết, viết đưa ai, ai biết mà đưa: không có người tri âm, tri kỉ, không có người thấu hiểu.

   + Giường kia treo cũng hững hờ, đàn kia gảy cũng ngẩn ngơ tiếng đàn: vật còn mà người đi vật, đồ vật trở nên vô tri.

Câu 3 (trang 32 SGK Ngữ văn 11 tập 1):

Biện pháp tu từ:

   + Phép điệp liên hoàn, điệp vòng tròn: Không mua không phải không tiền không mua; Viết đưa ai, ai biết mà đưa.

   + Thủ pháp đối lập giữa cái còn và cái mất, vật còn mà người đã đi xa: rượu ngon không có bạn hiền; Giường kia treo cũng hững hờ; Đàn kia gảy cũng ngẩn ngơ tiếng đàn.

   + Sử dụng thể thơ song thất lục bát, thể thơ quen thuộc của ngâm khúc để bày tỏ cảm xúc da diết, quặn thắt.

Ý nghĩa

Bài thơ với những biện pháp nghệ thuật đặc sắc đã thể hiện được tình bạn chân thành, thủy chung, nỗi đau, niềm mong nhớ của tác giả đối với người bạn đã khuất của mình.

Soạn bài: Khóc Dương Khuê (Nguyễn Khuyến) - Bản 3

Bố cục

3 phần

- Phần 1: 2 câu đầu: Nỗi đau của nhà thơ khi hay tin bạn mất.

- Phần 2: Câu 3 - 22: Hồi ức về tình bạn đẹp.

- Phần 3: Còn lại: Bày tỏ nỗi đau mất bạn.

Nội dung bài học

Bài thơ giúp khắc họa thành công tình bạn thủy chung, gắn bó, đồng thời cho thấy nhân cách cao đẹp của Nguyễn Khuyến.

Hướng dẫn soạn bài

Câu 1 (trang 32 sgk Ngữ văn 11 Tập 1):

Bài thơ có thể chia thành 3 phần

- Phần 1: 2 câu đầu: Nỗi đau của nhà thơ khi hay tin bạn mất.

- Phần 2: Câu 3 - 22: Hồi ức về tình bạn đẹp.

- Phần 3: Còn lại: Bày tỏ nỗi đau mất bạn.

Câu 2 (trang 32 sgk Ngữ văn 11 Tập 1):

+ Nhớ lại những kỉ niệm thời còn đi học, lúc thi đậu và thời gian làm quan:

• Sớm hôm đèn sách;

• Tình bạn như có duyên cơ từ trước;

• Cùng nhau ngắm cảnh, ôn bài ngâm thơ, uống, rượu, ca hát, bàn bạc chuyện sách vở;

• Cùng nhau góp công sức xây dựng đất nước…

• Lần gặp nhau gần nhất vẫn thấy vui mừng vì cả hai còn khỏe mạnh.

+ Nhà thơ “trách” bạn vội vàng ra đi, vội “chán đời”, vội “lên tiên”.

+ Bạn mất đi, mọi thú vui ở đời không còn ý nghĩa gì: không mua và uống rượu, thơ không viết, giường không nằm, đàn không gảy.

=> Tình bạn thắm thiết

Câu 3 (trang 32 sgk Ngữ văn 11 Tập 1):

+ Nói giảm, nói tránh: thôi, về, lên tiên, để chỉ cái chết.

+ Những từ láy: man mác, ngậm ngùi,rụng rời, ngẩn ngơ để chỉ nỗi đau mất bạn.

+ Biện pháp lặp từ vựng tạo sự tha thiết, bâng khuâng trăn trở trong tâm trạng tác giả (thôi, ai, cũng có lúc… )

+ Dùng những điển tích điển cố: đông bích, giường treo, đàn..

=> Nỗi trống vắng của nhà thơ khi bạn qua đời