Soạn bài: Khái quát văn học Việt Nam từ đầu cách mạng tháng tám 1945 đến thế kỉ 20 (ngắn nhất)

Soạn bài: Khái quát văn học Việt Nam từ đầu cách mạng tháng tám 1945 đến thế kỉ 20

• Soạn bài: Khái quát văn học Việt Nam từ đầu cách mạng tháng tám 1945 đến thế kỉ 20 (chi tiết)

Câu 1 (trang 18 sgk Ngữ văn 12 Tập 1)

Tình hình lịch sử, xã hội, văn hóa:

-   Diễn ra hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ, đất nước bước vào thời kì giải phóng

-   Ở miền Bắc đang thực hiện công cuộc xây dựng xã  hội mới, đưa đất nước ngày càng đi lên xã hội chủ nghĩa

-   Văn học phát triển đi lên theo chế độ mới dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản

-   Quan niệm nhà văn kiểu mới: nhà văn- chiến sĩ

-   Không có nhiều điều kiện tiếp thu những tinh hoa của văn hoá nước ngoài, tuy nhiên, vẫn đạt được nhiều thành tựu to lớn.

 Câu 2 (trang 18 sgk Ngữ văn 12 Tập 1)

Văn học giai đoạn này trải qua 3 chặng với các thành tựu chủ yếu:

- Chặng đường 1945-1954:

   + Hình ảnh dân tộc trỗi dậy, đáng tự hào được thể hiện qua các tác phẩm: Huế tháng Tám, Vui bất tuyệt của Tố Hữu, Tình sông núi của Trần Mai Ninh, Dân khí miền Trung của Hoài Thanh,…..

   + Văn học tập trung viết về cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp:

-   Truyện ngắn và kí sự: truyện ngắn Đôi mắt của Nam Cao, Làng của Kim Lân, Thư nhà của Hồ Phương, kí sự Một lần tới thủ đô, Trận Phố Ràng của Trần Đăng, tập truyện Tây bắc của Tô Hoài……………

-   Kịch: Bắc Sơn, Những người ở lại của Nguyễn Huy Tưởng,…

-   Thơ ca: phát triển với nhiều tác phẩm xuất sắc như Tây Tiến của nhà thơ Quang Dũng, tác phẩm Đất nước của Nguyễn Đình Thi, Bao giờ trở lại của Hoàng Trung Thông hay Đồng Chí của Chính Hữu,…..    

 - Chặng đường 1955-1964

   + Văn xuôi được mở rộng về đề tài, thể diện nhiều phương diện của đời sống xã hội : Mùa Lạc của Nguyễn Khải, Sống mãi với thủ đô của Nguyễn Huy Tưởng, Cao điểm cuối cùng của Hữu Mai, Trước giờ nổ súng của Huy Khâm, Vợ Nhặt của Kim Lân, tiểu thuyết Vỡ bờ của Nguyễn Đình Thi……………….

   + Thơ cũng rất phát triển: Gió Lộng của Tố Hữu, Quê hương của Giang Nam, Ánh sáng và phù sa của Chế Lan Viên,

   + Kịch nói tuy không qua phát triển những đề lại một số tác phẩm đáng chú ý.

- Chặng đường 1965-1975:

  + Văn học chủ yếu phản ánh cuộc kháng chiến chống Mĩ của dân tộc, là vũ khí tối cáo phục vụ kháng chiến

+ Chủ đề nổi bật và bao trùm nhất là tinh thần yêu nước và anh hùng cách mạng

+ Các tác phẩm xuất sắc như: Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành, Người mẹ cầm súng của Nguyễn Thi,...................

Câu 3 (trang 18 sgk Ngữ văn 12 Tập 1)

Đặc điểm:

+ Văn học vận động theo khuynh hướng cách mạng hóa, gắn với từng chuyển biến lịch sử của dân tộc

+ Văn học hướng về số đông, đại chúng, quần chúng vì vậy các tác phẩm luôn ngắn gọn, dễ hiểu, dung dị và gắn bó với nhân dân, phản ánh đời sống nhân dân, chiến sĩ

+ Văn học mang cảm hứng lãng mạn và khuynh hướng sử thi

Câu 4 (trang 18 sgk Ngữ văn 12 Tập 1)

Văn học Việt Nam từ năm 1975 đến hết thế kỉ XX phải đổi mới, bởi vì: thời kỳ này hoàn cảnh lịch sử, các phương diện của đời sống, văn hoá,..có nhiều sự chuyển biến => thay đổi là để thích nghi với nhu cầu và phù hợp với đời sống.

   - 30/4/1975, cuộc đấu tranh giành thắng lợi, đất nước mở ra một trang mới: độc lập, tự do, thống nhất.

-   Chiến tranh gây nên thiệt hại về nhiều mặt, đặc biệt là kinh tế, đất nước gặp phải những thách thức, khó khăn vì vậy cần đổi mới

-   Nền kinh tế từng bước chuyển từ tự cung tự cấp sang nền kinh tế thị trường

   -  Văn hóa được giao lưu rộng rãi hơn giữa các nước

   -  Các phương tiện truyền thông phát triển hơn trước rất nhiều như dịch, báo chí, xuất bản, thúc đẩy văn học phát triển.

Câu 5 (trang 18 sgk Ngữ văn 12 Tập 1)

- Đề tài: phong phú, đang dạng và mới mẻ

- Đội ngũ sáng tác: lớn, nhiều đối tượng, độ tuổi

- Nội dung: vận động theo hướng dân chủ hóa, thể hiện tinh thần nhân văn, nhân đạo sấu sắc, quan tâm đến số phận con người

- Thể loại:

   + Thơ: Nguyễn Duy, Hữu Thỉnh, Thanh Thảo

   + Trường ca: nở rộ, phát triển, tổng kết chiến tranh: Trường ca sư đoàn, Những người đi tới biển, Đường tới thành phố

   + Văn xuôi: phản ánh hiện thực đời sống: Chiếc thuyền ngoài xa, Cỏ lau của Nguyễn Minh Châu, Tướng về hưu của Nguyễn Huy thiệp, tiểu thuyết Nỗi buồn chiến tranh của Bảo Ninh,…

   + Kịch nói: phát triển mạnh, tiêu biểu như Hồn Trương Ba, da hàng thịt, Tôi và chúng ta của Lưu Quang Vũ,….

   + Lí luận, nghiên cứu, phóng sự và phê bình có nhiều triển vọng.