logo

Soạn bài: Hịch tướng sĩ

Tuyển tập soạn bài Hịch tướng sĩ lớp 8 bằng BA CÁCH tuyệt hay. Cách soạn bài độc đáo với 3 nội dung NGẮN NHẤT, SIÊU NGẮN, CHI TIẾT hứa hẹn sẽ giúp bạn soạn văn 8 xuất sắc nhất


Khái quát tác phẩm: Hịch tướng sĩ


Tóm tắt

Trước sự chủ quan, không lo tập luyện của tướng sĩ, Trần Quốc Tuấn nêu từ sử sách ra các minh chứng cụ thể về các “gương thần nghĩa sĩ” ngày xưa một lòng trung thành với chủ tướng của mình. Qua đó nêu lên các tội ác tày trời của quân địch đang hoành hành trên các cục bộ ở nước ta, khích lệ tinh thần chiến đấu để các chiến sĩ phải luyện tập chăm chỉ để bảo vệ đất nước khỏi cảnh lầm than. Trần Quốc Tuấn cũng phân tích được những việc làm sai trái của các tướng sĩ, đưa ra các bài học dẫn đường mở lối cho các tướng sĩ đó là phải chăm chỉ học tập rèn luyện cả về trí và lực theo cuốn Binh thư yếu lược để bảo vệ đất nước.

Soạn bài: Hịch tướng sĩ lớp 8 | Soạn NGẮN NHẤT, SIÊU NGẮN, CHI TIẾT


Bố cục:

Chia làm 4 phần

- Phần 1: từ đầu đến còn lưu tiếng tốt (Nguyên lí đạo đức hay chính trị làm cơ sở tư tưởng)

- Phần 2: tiếp theo cho đến ta cũng vui lòng ( những cảnh chướng tai gai mắt khi đất nước bị xâm lược)

- Phần 3: tiếp theo đến không muốn vui vẻ phỏng có được không.( Trần Quốc Tuấn nêu ra giải pháp)

- Phần 4: còn lại (Lời kêu gọi các tướng sĩ)


Soạn bài Hịch tướng sĩ 3 cách


Câu 1 (trang 61 Ngữ Văn 8 Tập 2)

Bài hịch có thể chia làm mấy đoạn? Nêu ý chính của từng đoạn.

Soạn ngắn nhất

Chia làm 4 phần

- Phần 1: từ đầu đến còn lưu tiếng tốt (Nguyên lí đạo đức hay chính trị làm cơ sở tư tưởng)

- Phần 2: tiếp theo cho đến ta cũng vui lòng ( những cảnh chướng tai gai mắt khi đất nước bị xâm lược)

- Phần 3: tiếp theo đến không muốn vui vẻ phỏng có được không.( Trần Quốc Tuấn nêu ra giải pháp)

- Phần 4: còn lại (Lời kêu gọi các tướng sĩ)

Soạn siêu ngắn

Bài hịch bố cục thành 4 đoạn:

- Đoạn 1 (từ đầu đến "còn lưu tiếng tốt"): suy ngẫm về những gương trung thần đi trước

- Đoạn 2 (từ "Huống chi" đến "cũng vui lòng"): Vạch trần tội ác của quân giặc

- Đoạn 3 (từ "Các ngươi" đến "không muốn vui vẻ phỏng có được không?"): Những khuyết điểm và điều nên làm của tướng sĩ

- Đoạn 4 (đoạn còn lại): Nhiệm vụ đề ra

Soạn chi tiết

Bố cục của bài hịch và nội dung của từng đoạn:

- Đoạn 1: Từ đầu đến "đến nay còn lưu tiếng tốt": Dẫn chứng những tấm gương tiêu biểu thời xưa vốn được lưu truyền trong sử sách để khích lệ lòng người.

- Đoạn 2: Từ "Huống chi ta" đến "ta cũng vui lòng": Lột trần bộ mặt xấu xa của quân địch đồng thời tác giả thể hiện lòng căm thù giặc sâu sắc.

- Đoạn 3: Từ "Các ngươi ở cùng ta" đến " phỏng có được không?": mối quan hệ giữa chủ và tướng đầy ân tình sâu nặng, đưa ra lý lẽ phân tích bên thiệt bên hơn, chỉ ra đúng sai và vạch ra đường hướng hành động cho quân sĩ.

- Đoạn 4: Còn lại: Việc cấp bách mà các tướng sĩ phải làm và đưa ra lời động viên khích lệ tướng sĩ.


Câu 2 (trang 61 Ngữ Văn 8 Tập 2)

Sự ngang ngược và tội ác của giặc được lột tả như thế nào? Đoạn văn tố cáo tội ác giặc đã khơi gợi được điều gì ở tướng sĩ?

Soạn ngắn nhất

+ Đi nghênh ngang,sỉ mắng triều đình.

+ Bắt nạt mệnh quan triều đình, vơ vét tài sản quý

+ Tác giả so sánh quân giặc với thân dê chó,lưỡi cú diều

- Đoạn văn tố cáo tội ác của giặc đã khơi gợi được lòng tự tôn,tự trọng của dân tộc, dấy lên lòng căm thù của chúng tướng sĩ.

Soạn siêu ngắn

Sự ngang ngược và tội ác của quân giặc:

+ Bọn giặc đi nghênh ngang khắp đường, chúng đem thân tàn, lưỡi cú mà chửi mắng triều đình

+ Giặc lấy thân dê chó mà đi bắt nạt tể phụ

+ Tham lam, tàn ác, đòi ngọc lụa, bạc vàng, vơ vét những tài sản nơi kho của nhân dân

+ Chúng hung hãn như hổ đói, giả dối đến bạo tàn

- Tố cáo tội ác quân thù nhằm khơi gợi lòng căm phẫn và ý chí chiến đấu của tướng sĩ.

Soạn chi tiết

Sự ngang ngược và tội ác của giặc được lột tả:

- Sứ giặc đi lại nghênh ngang hống hách ngoài đường, uốn lưỡi cú diều mà chửi bới sỉ mắng triều đình, đem thân dê chó mà bắt nạt tể phụ,..

- Giả danh Vân Nam Vương đòi thu vơ vét bạc vàng, thác mệnh Hốt Tất Liệt vơ vét ngọc lụa, vét sạch đến cạn cùng của kho

Mượn các từ ngữ có hình tượng ẩn dụ “lưỡi cú diều” “thân dê chó”,… để chỉ hình ảnh của sứ nhà Nguyên qua đó thể hiện lên sự uất hận đến căm thù của Hưng đạo vương, giặc đang hoành hành hiên ngang hống hách trước mắt nỗi nhục lớn nhất bây giờ là chủ quyền đất nước bị xâm phạm.

→ Tội ác tày trời của quân giặc đang ngày một càng hống hách hơn, tác giả tố cáo vạch trần bộ mặt gian dối của sứ nhà Nguyên để khơi dậy tinh thần yêu nước và lòng tự trọng của dân tộc, các tướng sĩ phải căm thù giặc quyết ý chí chiến đấu đứng lên để đánh giặc giải cứu chủ quyền của đất nước


Câu 3 (trang 61 Ngữ Văn 8 Tập 2)

Phân tích lòng yêu nước, căm thù giặc của Trần Quốc Tuấn qua đoạn văn tác giả tự nói lên nỗi lòng mình.

Soạn bài: Hịch tướng sĩ lớp 8 | Soạn NGẮN NHẤT, SIÊU NGẮN, CHI TIẾT

Soạn ngắn nhất

Phân tích: sau khi tố cáo tội ác của giặc ngoại xâm,Trần Quốc Tuấn đã trực tiếp bày tỏ lòng yêu nước,căm thù giặc của mình.

- Khi bị mất nước, ông "quên ăn,mất ngủ,lòng đau như cắt,nước mắt đầm đìa".

- Sự căm phẫn ấy lên tới đỉnh điểm khi ông muốn "xả thịt lột da,nuốt gan uống máu quân thù".

- Đánh đổi dù cả mạng sống vì bảo vệ độc lập, tự do dân tộc "dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ,...ta cũng vui lòng".

=>Tất cả những điều đó làm nổi bật lên hình tượng người anh hùng xả thân vì nước,dốc hết tâm can để lay động quân sĩ tình yêu nước,thái độ căm thù giặc.

Soạn siêu ngắn

Lòng yêu nước của Trần Quốc Tuấn:

+ Lo lắng, xót xa trước sự đau khổ của nhân dân, không chút thời gian nào thôi lo nghĩ về nhân dân: "tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối, ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa".

+ Vừa căm phẫn, vừa uất ức trước sự ngang tàng của quân thù

+ Khát khao giết giặc, rửa mối nhục thù cho dân tộc

+ Chấp nhận cả những hy sinh, thịt nát xương mòn vì nghĩa lớn

Soạn chi tiết

Lòng yêu nước, căm thù giặc của Trần Quốc Tuấn qua đoạn văn tác giả tự nói lên nỗi lòng mình:

- Chứng kiến cảnh tượng nước mất nhà tan khiến cho nỗi đau của Hưng Đạo Vương như giằng xé đến nỗi quên ăn, quên ngủ, ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa,…

 - Lòng căm thù giặc chỉ muốn xẻ thịt lột da kẻ thù, sứ giặc ngang tang bao nhiêu thì nỗi căm giận càng lớn khiến cho tác giả như nuốt gan uống máu quân thù,..

 - Ông có một tinh thần hi sinh hết mình cho đất nước: ông sẵn sàng hi sinh thân mình chiến đấu cho quê hương đất nước “Dẫu cho trăm thân này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cùng vui lòng”,.. tinh thần của một vị chiến sĩ anh dũng kiên cường hết lòng ngã xuống để bảo vệ tổ quốc.

→ Một người chiến sĩ anh hùng được khắc họa rõ nét trong đoạn văn. Luôn sẵn sàng vì dân vì nước và ột nghĩa lớn cao cả là bảo vệ đất nước. Những lời tâm huyết, gan ruột của vị tướng có sức lay động mạnh mẽ, truyền cho tướng sĩ tinh thần yêu nước nồng nàn, lòng căm thù giặc như bùng cháy trong chính tâm can của mỗi người lính, sục sôi lên ý chí chiến đấu thái độ sẵn sàng hi sinh xả thân vì nghĩa lớn vì non sông xã tắc.


Câu 4 (trang 61 Ngữ Văn 8 Tập 2)

Sau khi nêu mối ân tình giữa chủ soái và tướng sĩ, Trần Quốc Tuấn phê phán những hành động sai của tướng sĩ, đồng thời khẳng định những hành động đúng nên làm là có dụng ý gì? Khi phê phán hay khẳng định, tác giả tập trung vào vấn đề gì? Tại sao phải như vậy?

Soạn ngắn nhất

Trần Quốc Tuấn phê phán hành động sai trái của tướng sĩ,đồng thời khẳng định những hành động đúng nên làm là có dụng ý:

+ Phê phán sự thờ ơ,vô trách nhiệm của tướng sĩ trước cảnh nước mất nhà tan và phê phán những thú vui tầm thường,hành động sai trái của họ (thích rượu ngon,mê gái đẹp,ưa săn bắt )

+ Khơi gợi ý thức trách nhiệm của mỗi người đối với đẩt nước

+ Đưa ra cho tướng sĩ những suy nghĩ,hành động đúng đắn

- Khi phê phán hay khẳng định ,tác giả tập trung vào vấn đề rèn luyện không ngừng để chiến thắng kẻ thù xâm lược.Vì tác giả sợ rằng họ không ý thức được, ý chí họ bị hoàn cảnh nhàn nhã mài mòn mà không nhìn thấy nguy cơ phía trước.

Soạn siêu ngắn

Tác giả vừa phê phán hành động sai, vừa khẳng định những hành động đúng. Điều đó có tác dụng:

+ Để tướng sĩ nhìn nhận lại mình, biết được những sai trái của bản thân để sửa đổi

+ Kích thích sự hiếu thắng, muốn khẳng định tài năng, phẩm chất ,ý chí của mình bằng việc đứng lên hành động

+ Đưa ra những hành động đúng nên làm để tướng sĩ biết rõ vai trò của mình trong cuộc chiến với quân thù.

+ Khích lệ ý chí quyết chiến, quyết thắng

Soạn chi tiết

Sau khi nêu mối ân tình giữa chủ soái và tướng sĩ, Trần Quốc Tuấn phê phán những hành động sai của tướng sĩ, đồng thời khẳng định những việc cần làm và nên làm ngay trước mắt để đánh đuổi  kẻ thù xâm lược đánh thức dậy sự ý thức, trách nhiệm của người lính tự nhìn nhận trách nhiệm của chính mình đối với quê hương đất nước. Hành động của tướng sĩ sao cho đúng đắn với tình hình đất nước. Dù là phê phán hay khẳng định thì vấn đề chính mà tác giả tập trung nhất đó là đề cao tinh thần sẵn sàng chiến đấu cảnh giác trước kẻ thù, ý chí chăm chỉ tập luyện để chiến thắng kẻ thù xâm lược. Bởi vì, bài hịch này dù trực tiếp là nhằm khích lệ tướng sĩ học tập cuốn Binh thư yếu lược do chính Trần Quốc Tuấn biên soạn.


Câu 5 (trang 61 Ngữ Văn 8 Tập 2)

Giọng văn là lời vị chủ soái nói với tướng sĩ dưới quyền hay là lời người cùng cảnh ngộ? Là lời khuyên răn bày tỏ thiệt hơn hay là lời nghiêm khắc cảnh cáo? Cách viết của tác giả có tác động tới tướng sĩ như thế nào?

Soạn bài: Hịch tướng sĩ lớp 8 | Soạn NGẮN NHẤT, SIÊU NGẮN, CHI TIẾT

Soạn ngắn nhất

Giọng văn vừa là lời của chủ tướng nói với tướng sĩ vừa là lời nói của người cùng cảnh ngộ.

- Phân tích, khuyên răn thiệt hơn, không có sự bắt buộc, nặng nề.

- Cách viết của tác giả có tác động tới tướng sĩ: gợi lên ý thức,trách nhiệm của các tướng sĩ đối với non sông,đất nước,...kêu gọi sự đoàn kết dân tộc.

Soạn siêu ngắn

Giọng văn của tác giả vừa là lời của người chủ soái lại vừa là người của những người cùng cảnh ngộ. Lời nói của tác giả có khi nghiêm khắc, có khi lại chân tình, đồng cảm, thống thiết bày tỏ thiệt hơn của những người cùng cảnh ngộ.

Cách viết ấy vừa gợi sự đồng cảm vừa tạo nên động lực chiến đấu trong tướng sĩ.

Soạn chi tiết

Giọng văn lúc thì là lời của vị chủ soái với tướng sĩ dưới quyền, lúc lại là của người cùng cảnh ngộ:

- Khi muốn bày tỏ ân tình hay khuyên răn thiệt hơn, tác giả lấy giọng gần gũi chân tình của người có chung cảnh ngộ "các ngươi ở cùng ta…"

→ Tác dụng: Thức tỉnh nhận thức của mỗi người tướng sĩ đang bỏ quên tinh thần yêu nước sẵn sàng chiến đấu, tác giả nhằm khơi dậy sự tự ý thức được việc cần làm bây giờ là chăm chỉ tập luyện để đánh đuổi giặc ngoại xâm.

 - Khi nghiêm khắc quở trách, cảnh cáo những hành động sai, thái độ thờ ơ, vô trách nhiệm của tướng sĩ trước vận mệnh đất nước, tác giả thẳng thắn đưa ra những lời lẽ gay gắt, như là sỉ mắng "không biết lo, không biết thẹn,…"

→ Tác dụng: Trần Quốc Tuấn khích lệ động viên các tướng sĩ, đưa ra những lời nói đanh thép để thức tỉnh dậy tấm lòng yêu nước, sẵn sàng vì lý tưởng cao cả chứng minh được ý chí lí tưởng bảo vệ tổ quốc của mình.


Câu 6 (trang 61 Ngữ Văn 8 Tập 2)

Hãy nêu một số đặc sắc nghệ thuật đã tạo nên sức thuyết phục người đọc bằng cả nhận thức và tình cảm ở bài Hịch tướng sĩ.

Soạn ngắn nhất

+ Tác giả sử dụng biện pháp so sánh tương phản: hình ảnh đau thương của người dân mất nước><hình ảnh ngang ngược của giặc ngoại xâm.

+ Dùng biện pháp tăng tiến: kích thích sự sục sôi báo thù nước đền nợ nhà.

+ Sử dụng nhiều biện pháp làm tăng tính thuyết phục

Soạn siêu ngắn

Đặc sắc nghệ thuật:

+ Sử dụng nhiều điệp ngữ giúp tạo ấn tượng và nhấn mạnh ý

+ Kết cấu lập luận chặt chẽ và hợp lý

+ Lời văn vừa sắc bén vừa chân thành, thống thiết tạo nên sức lôi cuốn và hấp dẫn

Soạn chi tiết

Một số đặc sắc nghệ thuật tạo nên sức thuyết phục:

- Thủ pháp so sánh, tương phản (đoạn 2, đoạn 3)

- Thủ pháp trùng điệp, tăng tiến

- Lập luận chặt chẽ, kết cấu hợp lí.

- Cấu tạo hình tượng sinh động.


Câu 7 (trang 61 Ngữ Văn 8 Tập 2)

Khích lệ nhiều mặt để tập trung vào một hướng, đó là cách triển khai lập luận của bài Hịch tướng sĩ. Hãy làm sáng tỏ điều này bằng một lược đồ về kết cấu của bài hịch.

Lời giải:

Kết cấu bài hịch

Soạn bài: Hịch tướng sĩ lớp 8 | Soạn NGẮN NHẤT, SIÊU NGẮN, CHI TIẾT


Luyện tập


Câu 1 (trang 61 Ngữ Văn 8 Tập 2)

Phát biểu cảm nhận về lòng yêu nước của Trần Quốc Tuấn được thể hiện qua bài hịch.

Soạn bài: Hịch tướng sĩ lớp 8 | Soạn NGẮN NHẤT, SIÊU NGẮN, CHI TIẾT

Soạn ngắn nhất

Hịch tướng sĩ là thiên cổ hùng văn của vị tướng tài Trần Quốc Tuần trước cảnh nước mất,nhà tan.Ông có một lòng căm thù giặc sâu sắc đến nỗi "quên ăn,quên ngủ,ruột đau như cắt,nước mắt đầm đìa".Ông đã tự xác định tinh thần đấu tranh hi sinh,xả thân vì nước của mình và mong muốn mỗi tướng sĩ đều tự có trách nhiệm giống vậy, luôn đặt an nguy của đất nước lên hàng đầu. Ông là vị tướng tài có lòng yêu nước nồng nàn,sẵn sàng hi sinh cho đất nước.

Soạn chi tiết

Lòng yêu nước của Trần Quốc Tuấn được thể hiện qua bài hịch:

Trước tình cảnh đất nước lâm nguy nỗi lòng của một vị chủ soái đau đớn trước cảnh giặc ngoại xâm đang hoành hành muốn cướp nước. Ấy thế mà các tướng sĩ lại ngày càng sao lãng quên đi nhiệm vụ rèn luyện bản thân để bảo vệ đất nước. Căm thù giặc sâu sắc ông viết bài hịch thể hiện nỗi lòng cùng với tinh thần ý chí kiên cường của một vị tướng, qua đó ông đánh thức dậy tinh thần nhận thức của các tướng lĩnh. Khích lệ động viên nêu cao tinh thần chiến đấu quyết chiến quyết thắng đánh đuổi quân thù ra khỏi lãnh thổ bảo vệ nền độc lập và sự bình yên trong cuộc sống nhân dân. Ông đưa ra các lí lẽ phân tích cho các tướng sĩ để họ học theo cuốn Binh thư yếu lược chăm chỉ tập luyện rèn sức mình sẵn sàng chiến đấu hy sinh để bảo vệ tổ quốc.

→ Thông qua tác phẩm, ta thấy Trần Quốc Tuấn – vị tướng tái ba anh dũng , là một vị tướng hết lòng vì vận mệnh đất nước.


Câu 2 (trang 61 Ngữ Văn 8 Tập 2)

Chứng minh bài Hịch tướng sĩ vừa có lập luận chặt chẽ, sắc bén vừa giàu hình tượng, cảm xúc, do đó có sức thuyết phục cao.

Soạn ngắn nhất

- Khích lệ lòng căm thù giặc ngoại xâm,nỗi nhục của kẻ mất bước và khích lệ tinh thần yêu nước của các quân sĩ.

- Khích lệ tinh thần trách nhiệm,lòng tự trọng trước điều hơn lẽ thiệt

 => Những lời nói tâm huyết của vị chủ tướng ấy có sức lay động mạnh mẽ đến các tướng sĩ, truyền cảm hứng cho họ về tình yêu quê hương đất nước tha thiết.

Soạn chi tiết

Hịch tướng sĩ vừa có lập luận chặt chẽ, sắc bén vừa giàu hình tượng cảm xúc nên có sức thuyết phục cao:

- Lập luận chặt chẽ:

      + Nếu ra những tấm gương tiêu biểu trong sử sách, các tướng sĩ thời xưa đều xưa hết lòng trung thành hi sinh vì chủ tướng. Họ sẵn sàng xả thân quên mình chỉ để bảo vệ sự an nguy và lời căn dặn của chủ soái để giành lại độc lập tự do cho đất nước.

 → “Ta đối xử với các ngươi rất tốt, không lí gì các ngươi không hết lòng vì ta”.

      + Ta với các ngươi đều cùng một lòng đánh giặc, cùng hội cùng thuyền, có chiến thắng công danh cùng được triều đình ban thưởng , có thất bại thì ta và các ngươi  cũng không tránh khỏi cái chết.

 → Sự đoàn kết đánh giặc của các người với ta là điều cần thiết.

      + Sự càn quét của lũ giặc đang ngày đêm nghênh ngang hống hách vơ vét hết của cải gây bao tội ác khiến dân chúng khổ cực lầm than biết bao nhiêu dân đã phải sống trong cảnh sợ sệt đói nghèo.

 → Để đánh đuổi kẻ thù thì ta và các người phải cùng nhau đoàn kết đánh giặc.

      + Một vị tướng sĩ không thể nào mà ăn ở hai lòng dối nước lừa dân, nếu vậy ta quyết không tha.


Nội dung chính bài Hịch tướng sĩ

Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn phản ánh tinh thần yêu nước nồng nàn của dân tộc ta trong cuộc chiến chống ngoại xâm, thể hiện lòng căm thù giặc, ý chí quyết chiến, quyết thắng kẻ thù xâm lược.

Trên đây TOPLOIGIAI đã giới thiệu đến các bạn nội dung phần soạn bài Hịch tướng sĩ bằng 3 cách, giúp bạn có thêm nhiều lựa chọn và cách diễn đạt khi soạn một tác phẩm. Mời các bạn xem thêm các bài liên quan nhé:

icon-date
Xuất bản : 04/02/2021 - Cập nhật : 05/02/2021

Xem thêm các bài cùng chuyên mục

Tham khảo các bài học khác