Soạn bài: Hành động nói (chi tiết)

Soạn Văn 8: Hành động nói

• Soạn bài: Hành động nói (ngắn nhất)
• Soạn bài: Hành động nói (siêu ngắn)

I. Hành động nói là gì?

1. Lí Thông nói với Thạch Sanh nhằm mục đích để dọa, lừa gạt Thạch Sanh để chàng trốn đi vì ngỡ mình đã giết chết con trăn vua nuôi, e tính mạng sẽ gặp nguy.

- Câu "Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. Thôi nhân trời chưa sáng em hãy trốn đi." thể hiện rõ nhất mục đích ấy.

2. - Lí Thông đạt được mục đích của mình.

- Chi tiết: Thạch Sanh thật thà tin ngay, vội vàng từ dã mẹ con Lý Thông và trở về túp lều cũ dưới gốc đa, kiếm củi nuôi thân

3. - Bằng phương tiện là lời nói.

4. - Việc làm của Lí Thông là một hành động.

- Vì đó là việc làm đã thực hiện được mục đích của Lí Thông là đuổi Thạch Sanh đi.

II. Một số kiểu hành động nói thường gặp

1. Mục đích trong các lời nói của Lí Thông

- Để thông báo : Câu "Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu"

- Để đe dọa, cầu khiến: Câu “Nay em giết nó, tất không thoát khỏi tội chết”;  "Thôi bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi"

- Để hứa hẹn: Câu "Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu" .

2. Các hành động nói và mục đích

- "Vậy con ăn ở đâu"

→ hành động hỏi, mục đích hỏi.

- "Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài"

→ hành động trình bày, mục đích thông báo.

- "U nhất định bán con đấy ư? U không cho con ở nhà nữa ư?" → Hành động hỏi, mục đích van xin.

- "Khốn nạn thân con thế này! Trời ơi!"

→ Hành động bộc lộ cảm xúc, mục đích kêu than.

3. Các kiểu hành động nói mà em biết

- Hành động hỏi, hứa hẹn, trình bày, bộc lộ cảm xúc, ...

III.  Luyện tập

Câu 1 (trang 63 Ngữ Văn 8 Tập 2)

Trần Quốc Tuấn viết "Hịch tướng sĩ" nhằm mục đích: khích lệ, khơi dậy tinh thần yêu nước của các tướng sĩ đồng thời thể hiện ý chí quyết chiến quyết thắng sẵn sàng đứng lên chống giặc ngoại xâm, động viên họ học theo cuốn Binh thư yếu lược.

- Câu trong bài hịch : “Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối, ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa; chỉ căm tức chưa xả thịt lột da, nuốt gan uống máu quân thù”.

→ Mục đích của hành động nói: bày tỏ nỗi lòng của mình trước cảnh nước mất nhà tan.

- Vai trò của câu ấy với mục đích chung: tác động trực tiếp đến tình cảm, suy nghĩ của tướng sĩ. Họ nhận thức được và noi gương chủ tướng căm thù giặc, quyết tâm đánh giặc cứu nước.

Câu 2 (trang 63 Ngữ Văn 8 Tập 2)

Các hành động nói và mục đích của các hành động nói:

a) Đoạn trích "Tắt đèn"

- Bác trai đã khá hơn rồi chứ

→ Hành động hỏi

- Cảm ơn cụ, nhà cháu đã tỉnh táo như thường. Nhưng xem ý hãy còn lệt bệt chừng như vẫn mỏi mệt lắm.

→ Hành động trình bày

- Này, bảo bác ấy có trốn đi đâu thì trốn.

→ Hành động điều khiển

- Vâng, cháu cũng đã nghĩ như cụ.

→ Hành động nêu ý kiến đồng ý

- Thế thì phải giục anh ấy ăn mau lên, kẻo nữa người ta sắp sửa kéo vào rồi đấy!

→ Hành động điều khiển.

b) Đoạn trích "Sự tích Hồ Gươm"

- Đây là trời có ý phó thác cho minh công làm việc lớn.

→ Hành động trình bày

- Chúng tôi nguyện... báo đền Tổ quốc!

→ Hành động hứa hẹn.

c) Đoạn trích "Lão Hạc"

- Cậu Vàng đi đời rồi ông giáo ạ.

→ Hành động trình bày.

- Cụ bán rồi?

→ Hành động hỏi.

- Bán rồi! Họ vừa bắt xong.

→ Hành động trình bày.

- Thế nó cho bắt à?

→ Hành động hỏi.

- Khốn nạn... Ông giáo ơi!.. Nó có biết gì đâu!

→ Hành động trình bày xen bộc lộ cảm xúc.

Câu 3 (trang 65 Ngữ Văn 8 Tập 2)

Kiểu hành động nói:

- Hành động điều khiển: “Anh phải hứa với em”

                                     “Anh hứa đi”

- Hành động hứa: “Anh xin hứa”