Soạn bài: Hai chữ nước nhà

Tuyển tập soạn bài Hai chữ nước nhà lớp 8 bằng BA CÁCH tuyệt hay. Cách soạn bài độc đáo với 3 nội dung NGẮN NHẤT, SIÊU NGẮN, CHI TIẾT hứa hẹn sẽ giúp bạn soạn văn 8 xuất sắc nhất

Khái quát tác phẩm: Hai chữ nước nhà

THỂ LOẠI:

Song thất lục bát

BỐ CỤC:

Chia làm 3 phần

- Phần 1: 8 câu thơ đầu (Cảnh sầu thảm khi đất nước bị giặc xâm lược)

- Phần 2: 20 câu thơ tiếp theo (Tội ác to lớn của giặc Minh và tiếng khóc xót thương cho đất nước)

- Phần 3:còn lại (Lời dặn dò của người cha về trách nhiệm đối với đất nước)

Soạn bài Hai chữ nước nhà 3 cách

Câu 1 (trang 162 Ngữ Văn 8 Tập 1)

Em có nhận xét gì về giọng điệu của đoạn này? Thể thơ truyền thống song thất lục bát, đã góp phần vào việc thể hiện giọng điệu đó như thế nào?

Soạn ngắn nhất

Bài thơ có giọng điệu buồn bi thiết diễn tả cảnh nước mất nhà tan.

-Thể thơ song thất lục bát đã diễn tả chính xác cảm xúc,giọng điệu trầm buồn của ngữ cảnh bài thơ lúc như trào dâng,dồn dập,có lúc thì lại chậm dãi tạo độ sâu lắng.

Soạn siêu ngắn

Bài thơ có giọng điệu trữ tình pha thống thiết, buồn thương.

Thể thơ song thất lục bát điêu luyện với tứ thơ, vần thơ kết hợp hài hòa vào tạo nên sự da diết. Mỗi câu, mỗi chữ đều thấm đượm từng nỗi niềm, những nghĩ suy, và cả nỗi  tự hào, thiết tha nơi tâm hồn tác giả. 

Soạn chi tiết

- Giọng điệu thống thiết kết hợp với thể thơ song thất lục bát. Góp phần lớn bộc lộ cảm xúc của tác giả và khích lệ lòng yêu nước, ý chí cứu nước của đồng bào. Tình cảm sâu đậm, mãnh liệt đối với nước nhà, sự lựa chọn thể thơ độc đáo kết hợp với giọng điệu trữ trình thống thiết đã tạo nên giá trị cho đoạn thơ.

Câu 2 (trang 162 Ngữ Văn 8 Tập 1)

Đoạn thơ có thể chia làm ba phần, em hãy tìm hiểu ý chính từng phần.

Soạn ngắn nhất

Chia làm 3 phần

- Phần 1: 8 câu thơ đầu (Cảnh sầu thảm khi đất nước bị giặc xâm lược)

- Phần 2: 20 câu thơ tiếp theo (Tội ác to lớn của giặc Minh và tiếng khóc xót thương cho đất nước)

- Phần 3:còn lại (Lời dặn dò của người cha về trách nhiệm đối với đất nước)

Soạn siêu ngắn

- Phần 1: nỗi lòng của cha trước cảnh trái ngang

- Phần 2: nước nhà đau thương bị xâm phạm

- Phần 3: lời trao gửi và dặn dò của người cha dành cho con.

Soạn chi tiết

- 8 câu đầu: Nỗi lòng của người cha trong cảnh ngộ phải xa đất nước

- 20 câu tiếp: Nỗi lòng của người cha trước cảnh nước mất, nhà tan

- 8 câu thơ cuối: Nỗi lòng của người cha với đứa con của mình

Câu 3 (trang 162 Ngữ Văn 8 Tập 1)

Ở 8 câu thơ đầu, hãy tìm và phân tích những chi tiết nghệ thuật biểu hiện:

- Bối cảnh không gian.

- Hoàn cảnh éo le và tâm trạng ấy, lời khuyên của cha có ý nghĩa như thế nào?

Soạn ngắn nhất

- Bối cảnh không gian: sự chia li diễn ra ở biên ải hoang vu, ảm đạm.

- Hoàn cảnh éo le và tâm trạng của hai nhân vật cha và con: cuộc chia li của hai cho con không rõ ngày gặp lại.

- Trong hoàn cảnh không gian và tâm trạng ấy càng làm cho lời phó thác của người cha càng trở nên thiêng liêng (Dặn con đặt chữ ái quốc làm đầu)

Soạn siêu ngắn

Không gian: 

Nơi tận cùng của đất nước, biên giới xa xôi, heo hút: mây sầu, hổ thét, chim kêu, ải Bắc,...

Hoàn cảnh éo le:

Á Nam Nguyễn Phi Khanh bị giặc bắt giải sang Trung Quốc, con trai của ông là Nguyễn Trãi theo cùng để phụng dưỡng cha già nhưng đến biên ải ông khuyên Nguyễn Trãi trở về mà lo toan việc nước

Tâm trạng nhân vật: cả hai cha con đều xót xa, đau lòng khi phải chấp nhận chia ly người ruột thịt của mình, lại càng đau nỗi đau của đất nước, của dân tộc. Cảnh nước mất, nhà tan,..thật nghẹn lòng. Trong hoàn cảnh, tâm trạng ấy, lời khuyên của cha như một lời trăng trối cuối cùng. Đó cũng chính là điều khiến sự xúc động thêm mãnh liệt, mỗi lời đều tràn đầy sự thiêng liêng, đều dạt dào nỗi suy tư khiến người nghe phải dặn lòng mà khắc cốt ghi tâm.

Soạn chi tiết

“Chốn ải Bắc mây sầu ảm đạm … Đoái nom phong cảnh như kêu bất bình”

Cảnh tượng ra đi được miêu tả trong không gian chốn ải Bắc và cõi trời Nam phản ánh tâm trạng phân đôi: vừa thân thiết, vừa xa lạ. Khêu lại nỗi lòng của người yêu nước buộc phải rời xa đất nước, nỗi căm tức quân Minh xâm lược là tình cảm nhớ thương nhưng bất lực -> Buồn bã, thế lương

“Hạt máu nóng quanh hồn nước… trông con tầm tã châu rơi”

⇒ Hình ảnh ẩn dụ thể hiện nhiệt huyết yêu nước của người cha và cho thấy đây là người nặng lòng với quê hương, đất nước. Đối với cả hai cha con, tình nhà nợ nước đều sâu đậm nên đau đớn, xót xa.

Câu 4 (trang 162 Ngữ Văn 8 Tập 1)

Phân tích đoạn thơ thứ hai:

- Tâm sự yêu nước của tác giả thể hiện qua những tình cảm nào?

- Tìm hiểu sức gợi cảm của đoạn thơ.

Soạn ngắn nhất

- Bốn câu thơ đầu phần 2: Lấy tấm gương anh hùng nữ minh chứng cho việc hi sinh vì đất nước qua đó gợi lên niềm tự hào dân tộc, nhắc nhở người con không quên những vị anh hùng đó,sau cùng là săn dò con thay mình trả thù nhà đền nợ nước.

- Tám câu thơ tiếp phần 2: Cảnh tượng sầu thảm,đau thương của đất nước bị giặc xâm lược ("xương rừng máu rộng","xiêu tán hao mòn","bốn phương khó lửa"),tiếng khóc ai oán trước cảnh nước mất nhà tan,nỗi đau xé tận tâm can và lòng căm thù kẻ địch

- Bốn câu thơ cuối đoạn 2: trực tiếp thể hiện nỗi đau mất nước,xót cảnh nòi giống lầm than và nỗi uất hạn trước tội ác của kẻ thù.

=>Những hình ảnh chia lìa,tang thương,tâm trạng uất hận,đau xót đã được tác giả đẩy lên đỉnh điểm giúp tác phẩm có sức gợi cảm cao,có sức lay động.

Soạn siêu ngắn

+ Tâm sự yêu nước của tác giả được thể hiện qua:

- Sự căm phẫn trước những tội ác giặc

- Niềm tự hào trước anh hùng, nhân kiệt và truyền thống tốt đẹp của đất nước mình

- Nỗi xót thương trước cảnh chia lìa, trước báo nỗi đau mà nhân dân Tổ quốc phải gồng mình gánh chịu

+ Sự gợi cảm:

- Viết bằng cảm xúc chân thành gợi được xúc động mạnh

- Kết hợp các yếu tố tự sự với biểu cảm và các biện pháp tu từ hiệu quả

- Giọng điệu thơ như một tiếng than thể hiện nỗi đau lớn gây rung động

- Là tiếng nói của muôn triệu tấm lòng của con người lúc bấy giờ

Soạn chi tiết

- Giống Hồng Lạc anh hùng hiệp nữ… kém gì

⇒ Sự tự hào về dân tộc có lịch sử lâu đời, nhiều anh hùng hào kiệt, nòi giống cao quý. Sự tích nói lên đặc điểm truyền thống của dân tộc cao quý, lịch sử anh hùng tráng lệ. Người cha muốn khơi dậy trong người con dòng máu tự tôn dân tộc.

- “Bốn phương khói lửa xương rừng máu sông ..Thành tung quách vỡ bỏ vợ lìa con.”

⇒ Thể hiện tình cảnh đất nước có giặc giã, bị hủy hoại-> cảnh mất nước nhà tan

- Tham vong quốc thể xé tâm can, đất khóc, giời than khối uất cơn sầu. -> hình ảnh ước lệ, so sánh thể hiện niềm xót thương căm phẫn đến cả trời đất, núi sông.

Câu 5 (trang 167 Ngữ Văn 8 Tập 1)

Phần cuối đoạn thơ, người cha nói đến cái thế bất lực của mình và sự nghiệp của tổ tông là nhằm mục đích gì?

Soạn ngắn nhất

Trong phần cuối đoạn thơ, người cha nói đến cái thế bất lực của mình và những gì tổ tông để lại là khơi gợi sự tự tôn dân tộc và khách lệ ý chí trả nợ nước, báo thù nhà của đứa con. Gửi gắm trọng trách cho người con.

Soạn siêu ngắn

Mục đích trong lời tâm sự về thế bất lực của người cha nhằm:

+ Nhằm kích thích động lực chiến đấu trong cơn

+ Kính thích ý chí gánh vác thấy cha trong cơn

+ Làm cho lời trao gửi của cha thêm sức nặng, khiến con phải nghĩ suy mà phấn đấu, mà cố gắng.

Soạn chi tiết

Đó là nỗi lòng của người cha muốn nói với con: Cha đã tuổi già sức yếu, sa cơ, bất lực mong rằng con sẽ nối nghiệp vẻ vang của tổ tông

“máu đào còn đây” – Nói đến thế bất lực của người cha, người cha đành mượn sự nghiệp của tổ tông để khích lệ tinh thần trong người con. Để có độc lập thì việc đổ máu là điều hiển nhiên, hơn nữa nền độc lập mà ông cha ta tạo dựng còn chưa phai màu áo trên lá cờ, vì vậy việc đứng lên giữ vững ngọn cờ đấy bây giờ là điều quan trọn, là trách nhiệm hiển nhiên của con của thế hệ mai sau.

Luyện tập

Người ta nói thơ Trần Tuấn Khải vẫn sử dụng nhiều hình ảnh, từ ngữ có tính chất ước lệ, sáo mòn. Hãy tìm trong đoạn thơ một số hình ảnh, từ ngữ như thế và cho biết vì sao nó vẫn có sức truyền cảm mạnh mẽ.

Soạn ngắn nhất

Người ta nói thơ Trần Tuấn Khải vẫn sử dụng nhiều hình ảnh,từ ngữ có tính chất ước lệ,sáo mòn.Một số hình ảnh,từ ngữ như thế trong đoạn thơ: mây sầu, gió thảm, hổ thét chim kêu, máu nóng, hồn nước, đất khóc, thời gian, thân lươn,....

Những từ đó có sức lay động vì gợi đúng thực trạng đất nước đương lúc lâm nguy, nhấn mạnh tâm trạng bi thương của nhân vật lịch sử, khích lệ tinh thần yêu nước.

Soạn chi tiết

Những hình ảnh, từ ngữ mang tính ước lệ trong đoạn trích:

- Mây sầu, gió thảm, hổ thét, hạt máu nóng, hồn nước, Hồng Lạc,…

⇒ Sức truyền cảm của bài thơ được tạo nên bởi sức truyền cảm mãnh liệt của tác giả. Phải là cảm xúc thật của tác giả trước cảnh nước mất, nhà tan. Thì mới làm cho người đọc cảm nhận được sâu sắc đến vậy.

Nội dung chính bài Hai chữ nước nhà

Hai chữ nước nhà mượn câu chuyện lịch sử có sức gợi cảm để bộc lộ cảm xúc, khích lệ tinh thần yêu nước, ý chí chiến đấu để bảo vệ đất nước.

Trên đây TOPLOIGIAI đã giới thiệu đến các bạn nội dung phần soạn bài Hai chữ nước nhà bằng 3 cách, giúp bạn có thêm nhiều lựa chọn và cách diễn đạt khi soạn một tác phẩm. Mời các bạn xem thêm các bài liên quan nhé:

• Tác giả, tác phẩm Hai chữ nước nhà

• Dàn ý phân tích bài Hai chữ nước nhà