Soạn bài: Câu trần thuật đơn (siêu ngắn)

Soạn bài: Câu trần thuật đơn

• Soạn bài: Câu trần thuật đơn (chi tiết)
• Soạn bài: Câu trần thuật đơn (ngắn nhất)

I. Câu trần thuật đơn là gì?

Câu 1 (trang 101 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài. Rồi, với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng:

- Hức ! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nghỉ! Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết!

Tôi về, không một chút bận tâm.

(Tô Hoài)

- Câu trần thuật là câu : 1, 2, 7, 8

- Câu cảm thán là câu : 4, 6

- Câu cầu khiến là câu : 5

- Câu nghi vấn là câu : 3

 Câu 2 (trang 101 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Câu 3 (trang 101 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

- Loại 1: 2, 3 , 4, 6,7 ( do một cặp chủ- vị tạo nên)

- Loại 2:1, 5, 8 ( do nhiều cặp chủ- vị tạo nên)

 II. Luyện tập

Câu 1 (trang 101 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Ngày thứ năm trên đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa. Từ khi có vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì, sau mỗi lần giông bão, bao giờ bầu trời Cô Tô cũng trong sáng như vậy. Cây trên núi đảo lại thêm xanh mượt, nước biển lại lam biếc đặm đà hơn hết cả mọi khi, và cát lại vàng giòn hơn nữa. Và nếu cá có vắng tăm biệt tích trong ngày động bão, thì nay lưới càng thêm nặng mẻ cá giã đôi. (Nguyễn Tuân)

Có 2 câu trần thuật đơn trong đoạn trích là câu 1 và câu 2:

- Câu 1: giới thiệu ngày thứ năm trên đảo Cô Tô

- Câu 2: nêu ý kiến của bản thân.

 Câu 2 (trang 102 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

a) Ngày xưa, ở miền đất Lạc Việt, cứ như bây giờ là Bắc Bộ nước ta, có một thần thuộc nòi rồng, con trai thần Long Nữ, tên là Lạc Long Quân. (Con Rồng cháu Tiên)

b) Có một con ếch sống lâu ngày trong một giếng nọ. (Ếch ngồi đáy giếng)

c) Bà đỡ Trần là người huyện Đông Triều. (Vũ Trinh)

- Cả ba đều là câu trần thuật đơn

- Mục đích: giới thiệu, mở đầu tác phẩm.

 Câu 3 (trang 102 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

a) Tục truyền đời Hùng Vương thứ sáu, ở làng Gióng có hai vợ chồng ông lão chăm chỉ làm ăn và có tiếng là phúc đức. Hai ông bà ao ước có một đứa con. Một hôm bà ra đồng trông thấy một vết chân rất to, liền đặt bàn chân mình lên ướm thử để xem thua kém bao nhiêu. Không ngờ về nhà bà thụ thai và mười hai tháng sau sinh một cậu bé mặt mũi rất khôi ngô.(Thánh Gióng)

b) Hùng Vương thứ mười tám có một người con gái tên là Mị Nương, người đẹp như hoa, tính nết hiền dịu. Vua cha yêu thương nàng hết mực, muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng.

Một hôm có hai chàng trai đến cầu hôn. (Sơn Tinh, Thủy Tinh)

c) Ngày xưa có ông vua nọ sai một viên quan, đi dò la khắp nước tìm người tài giỏi. Viên quan ấy đã đi nhiều nơi, đến đâu quan cũng ra những câu đố oái oăm để hỏi mọi người. Đã mất nhiều công tìm kiếm nhưng viên quan vẫn chưa thấy có người nào thật lỗi lạc.

Một hôm, viên quan đi qua cánh đồng làng kia, chợt thấy bên vệ đường có hai cha con nhà nọ đang làm ruộng [...] (Em bé thông minh)

Điểm chung của 3 ví dụ

- Nhân vật phụ được giới thiệu trước.

- Họ miêu tả các đặc điểm, việc làm của nhân vật.

- Thông qua nhân vật phụ để giới thiệu nhân vật chính.

 Câu 4 (trang 103 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

a) Ngoài tác dụng giới thiệu nhân vật, câu này còn giúp ta biết được nhân vật chính hết lòng mua gỗ đẽo cày.

b) Câu đơn ngoài việc kể về nhân vật, còn miêu tả qua nhân vật.

 Câu 5 (trang 103 SGK Ngữ văn 6 tập 2)

Học sinh tự làm