Soạn bài: Các phương châm hội thoại – tiếp theo (ngắn nhất)

Soạn bài: Các phương châm hội thoại – tiếp theo (ngắn nhất)

• Soạn bài: Các phương châm hội thoại – tiếp theo (chi tiết)
• Soạn bài: Các phương châm hội thoại – tiếp theo (siêu ngắn)

I. Quan hệ giữa phương châm hội thoại với tình huống giao tiếp

- Nhân vật chàng rể có tuân thủ phương châm lịch sự

- Trong truyện, việc anh ta gọi người đốn cành ở trên cây xuống để chào làm cho người kia vừa mất công vừa mất ức, và có thể khiến người kia tức giận

- Trong giao tiếp, cần chú ý đến các tình huống để thực hiện hành vi giao tiếp cho thích hợp, phù hợp với hoàn cảnh, tình huống.

II. Những trường hợp không tuân thủ phương châm hội thoại

Câu 1 (trang 37 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1)

Trong các tình huống đã học, Chỉ có tình huống về “Người ăn xin” là tuân thủ phương châm hội thoại (phương châm lịch sự) còn các tình huống khác đều không tuân thủ phương châm hội thoại.

Câu 2 (trang 37 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1)

Trong đoạn hội thoại:

- Câu trả lời của Ba đã vi phạm phương châm về lượng, vì An hỏi là cụ thể năm nào, nhưng Ba lại trả lời về khoảng thời gian chung chung

-Do không chắc chắn về năm, nên câu trả lời của Ba mang tính chất ước lượng, để người nghe có thể xác định được khoảng thời gian. Nếu tuân thủ phương châm về lượng, mà thời gian không đúng, thì còn sai hơn nữa.

Câu 3 (trang 37 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1)

Trong trường hợp như vậy thì Bác sĩ không tuân thủ phương châm về chất

⇒ Việc làm đó để giúp cho bệnh nhân có thể có tinh thần lạc quan hơn về cuộc sống, an ủi, động viên họ, để họ không có những suy nghĩ bi quan, tiêu cực.

⇒ Những trường hợp tương tự: Khi nói về hoàn cảnh gia đình của người khác

Câu 4 (trang 37 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1)

- Xét về mặt ngữ nghĩa: thì “tiền bạc chỉ là tiền bạc” không tuân thủ phương châm về lượng, thông tin đưa ra không có gì thay đổi so với thông tin trước.

- Xét về nghĩa hàm ẩn: Đây là cách nói một suy nghĩ, quan niệm trong cuộc sống, tiền bạc chỉ là phương tiện trong cuộc sống, chứ ngoài tiền bạc ra còn nhiều thứ quan trọng hơn nữa.

III. Luyện tập

Câu 1 (trang 38 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1)

Trong truyện, ông Bố không tuân thủ phương châm cách thức, bởi cậu bé mới chỉ 5 tuổi, chưa học chữ, chưa biết đọc thì làm sao biết được “tuyển tập truyện ngắn  Nam Cao” là quyển nào.

Câu 2 (trang 38 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1)

Lời của của chân tay mắt miệng không tuân thủ phương châm lịch sự trong giao tiếp

Việc không tuân thủ phương châm lịch sự là vô lí, bởi trong giao tiếp, trong hoàn cảnh đó, đến nhà người khác phải chào hỏi trước khi muốn bắt đầu bất cứ chuyện gì.