logo

Soạn bài: Ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa (ngắn nhất)

Để đáp ứng được mong muốn của các bạn học sinh có 1 bản Soạn văn 10 ngắn nhất, dễ hiểu nhưng vẫn phải đầy đủ các ý chính, các thầy cô giáo tại TOPLOIGIAi đã biên soạn bài Ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa ngắn nhất theo phương pháp đó. Hi vọng bản soạn văn này sẽ giúp các bạn hiểu bài nhanh chóng hơn.


Soạn bài: Ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa


Sơ đồ tư duy

Soạn bài: Ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa


Hướng dẫn học bài

Câu 1 

Bài ca dao 1, 2:

a)  - Người than thân: những cô gái trẻ, đẹp

- Thân phận của họ: long đong, lận đận, phụ thuộc, không được tự quyết định cuộc sống của mình

b)  - Hình ảnh so sánh thứ nhất: thân em như tấm lụa đào

=> Cho thấy người phụ nữ long đong giữa cuộc đời, sống phụ thuộc vào người khác

- Hình ảnh so sánh thứ 2: thân em như củ ấu gai

=> Khẳng định vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ dù cho vẻ bề ngoài xấu xí

- Thông qua 2 hình ảnh so sánh ta vẫn thấy người phụ nữ luôn có một tâm hồn đẹp nhưng cuộc đời lại phải chịu nhiều khổ đau

Câu 2 

Bài ca dao 3:

a. Bài ca dao không bắt đầu bằng “thân em”

- “ai” là đại từ phiếm chỉ gợi sự xót xa, ngậm ngùi

b. - Tình nghĩa bền vững thủy chung được thể hiện qua các hình ảnh so sánh, ẩn dụ: mặt trăng với mặt trời, sao hôm với sao mai

- Lý do các tác giả dân gian lấy hình ảnh của thiên nhiên vũ trụ để so sánh với tình nghĩa con người:

+ Đây là những sự vật bất diệt của tự nhiên

+ Qua đó khẳng định lòng thủy chung son sắt đối với người thương

c. Câu thơ cuối sử dụng hình ảnh so sánh “ta như sao Vượt” đã thể hiện tình cảm son sắt tình nghĩa:

+ Quyết tâm vượt qua khó khăn để đến với tình yêu

+ Ý chí mạnh mẽ để tới được bến bờ hạnh phúc

Câu 3 

Bài ca dao 4:

- Tình cảm thương nhớ đã được diễn tả cụ thể qua các thủ pháp:

+ Ẩn dụ: Khăn, đèn

+ Hoán dụ: Mắt

→ Tác dụng nghệ thuật: Đây là những hình ảnh tượng trưng cho người con gái đang yêu đang đau đáu một nỗi nhớ thương người yêu.

+ Phép điệp:

- Điệp câu “Khăn thương nhớ ai”

- Điệp cấu trúc câu “”....thương nhớ ai?””

→ Nhấn mạnh nỗi nhớ thương

+ Câu hỏi tu từ: “khăn thương nhớ ai?”, “Đèn thương nhớ ai?”, “Mắt thương nhớ ai?”: Cho thấy nỗi nhớ nhung, bồn chồn không nguôi.

- Bài thơ được viết bằng những câu thơ 4 tiếng gieo vần chân và một cặp câu lục bát đã nhấn mạnh sự trông mong, khắc khoải, chờ đợi của người con gái khi xa người mình yêu thương

Câu 4

Bài ca dao 5:

- Chiếc cầu- dải yếm là hình ảnh quen thuộc, độc đáo trong ca dao tình yêu đôi lứa thể hiện ước muốn được nên duyên, kết đôi cùng chàng trai của cô gái

- Chiếc cầu bằng dải yếm còn chính là máu thịt, cuộc đời của trái tim rạo rực yêu thương của cô gái.

Câu 5 

Bài ca dao 6:

- Dùng hình ảnh muối- gừng tượng trưng cho tình cảm vì muối và gừng là những gia vị không thể thiếu trong cuộc sống

+ Muối:  tình cảm mặn nồng sâu sắc

+ Gừng: tình cảm luôn sôi nổi, ấm nóng

→ Muối và gừng tượng trưng cho tình nghĩa thủy chung son sắt

-  Một số câu ca dao khác:

Tay nâng chén muối đĩa gừng

Gừng cay muối mặn xin đừng quên nhau.

Câu 6 

- Biện pháp nghệ thuật mà ca dao thường sử dụng: so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, hoán dụ

- Những biện pháp này có nét riêng so với nghệ thuật thơ của văn học viết:

+ Đậm chất dân gian, mang dấu ấn cộng đồng còn văn học viết lại mang dấu ấn riêng của người nghệ sĩ

+ Gần gũi với tất cả mọi người


II. Luyện tập

Câu 1 (trang 85 sgk Văn 10 Tập 1)

          Thân em như miếng cau khô

Người thanh tham mỏng người thô tham dày.

          - Thân em như hạt mưa sa

      Hạt vào đài các hạt ra ruộng cày.

          - Thân em như cọc bờ rào

     Mọt thì anh đổi cớ sao anh phiền.

          - Thân em như con hạc đầu đình

     Muốn bay không cất nổi mình mà bay.

           - Thân em như ớt chín cây

    Càng tươi ngoài vỏ càng cay trong lòng.

           - Thân em như trái bần trôi

    Gió dập sóng dồi biết tấp vào đâu

→Các bài ca dao trên đều bắt đầu bằng “thân em” với sắc thái nghĩa:

+ Than thân trách phận vì số phận long đong lận đận

+ Sự tự ý thức vể vẻ đẹp tâm hồn của chính mình

Câu 2 (trang 85 sgk Văn 10 Tập 1)

- Một số bài ca dao về nỗi nhớ người yêu:

1. Tơ tằm đã vấn thì vương,

Đã trót dan díu thì thương nhau cùng

2. Nhớ ai hết đứng lại ngồi,

Ngày đêm tơ tưởng một người tình nhân.

Nhớ ai em những khóc thầm,

Hai hàng nước mắt đầm đầm như mưa.

-  Câu thơ “Đất nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm” (Nguyễn Khoa Điềm) lấy ý từ ca dao nhưng lại khái quát tình cảm đôi lứa lên một tầm cao hơn biến thành tình yêu tổ quốc, hy sinh tình cảm lứa đôi vì tổ quốc.


Các bản Soạn bài Ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa khác:

icon-date
Xuất bản : 04/02/2021 - Cập nhật : 05/02/2021

Tham khảo các bài học khác