Soạn bài: Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác ( siêu ngắn)

Mời các bạn đón đọc bản Soạn bài Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác siêu ngắn gọn, đây là phiên bản soạn văn 11 siêu ngắn được các thầy cô biên soạn nhằm giúp các bạn học sinh tiếp cận bài học một cách dễ dàng nhất.

Soạn bài: Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác (Ph.Ăng-ghen) - Bản 1

Tóm tắt

Văn bản là bài điếu văn của Ăng-ghen đọc trước mộ Mác. Trong đó ông giới thiệu về khoảnh khắc Mác – một trong số những nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại đã đi vào giấc ngủ ngàn thu. Ăng-ghen đã khẳng định ba cống hiến vĩ đại của Mác với cuộc sống của nhân loại: Tìm ra quy luật phát triển của lịch sử loài người; Tìm ra quy luật vận động riêng của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa hiện nay và của xã hội tư sản do phương thức đó đẻ ra; Cống hiến vĩ đại nhất là sự kết hợp giữa lý luận và thực tiễn, biến lý thuyết cách mạng khoa học thành hành động cách mạng. Qua đó Ăng–Ghen đã thể hiện niềm tiếc thương vô hạn đối với sự ra đi của Mác.

Nội dung chính

- Nhận thức được những đóng góp quan trọng của Mác đối với lịch sử nhân loại

- Biết ơn và biết trân trọng những thành quả cách mạng mà các bậc tiền bối đã tạo ra.

Câu 1 (trang 95 SGK Ngữ văn 11 tập 2):

Bố cục của bài điếu văn:

- Đoạn 1 (từ đầu → bậc vĩ nhân ấy gây ra): Thông báo về cái chết của Mác và đánh giá ngắn gọn sự tổn thất khi Các Mác mất đi.

- Đoạn 2 (tiếp → không làm gì thêm nữa): Trình bày các cống hiến vĩ đại của Mác.

- Đoạn 3 (còn lại): Sự thương tiếc về sự ra đi của Mác.

Câu 2 (trang 95 SGK Ngữ văn 11 tập 2):

Những đóng góp to lớn khiến Mác trở thành “nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại”:

- Tìm ra quy luật phát triển của loài người.

- Tìm ra quy luật vận động riêng của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa hiện nay và của xã hội tư sản do phương thức đó đẻ ra.

- Cống hiến quan trọng hơn cả: sự kết hợp giữa lí luận với thực tiễn, biến lí thuyết cách mạng khoa học thành hành động cách mạng.

=> Các cống hiến của Mác mang tầm vóc khái quát thời đại, mở đường cho thời đại.

Câu 3 (trang 95 SGK Ngữ văn 11 tập 2):

Biện pháp tầng bậc trong bài điếu văn:           

- Đưa ra ba đóng góp vĩ đại, đóng góp sau lớn hơn đóng góp trước.

- Trong mỗi đóng góp lại so sánh để làm nổi bật công lao của Mác: so sánh với Đác-uyn khi trình bày đóng góp 1, so sánh với các nhà kinh tế học tư sản, các nhà phê bình xã hội chủ nghĩa khi trình bày đóng góp 2.

=> Tác dụng: Nói lên tầm vóc vĩ đại, tư tưởng tiến bộ của Các-Mác.

Câu 4 (trang 95 SGK Ngữ văn 11 tập 2):

Thái độ và tình cảm của Ăng-ghen với Mác qua cách lập luận so sánh trong bài điếu văn:

- Thái độ khâm phục, ngưỡng mộ, kính trọng, ngợi ca.

- Tình cảm gần gũi, yêu mến, thương tiếc.

Câu 5 (trang 95 SGK Ngữ văn 11 tập 2):

Giải thích ý kiến “Ông có thể có nhiều kẻ đối địch nhưng chưa chắc đã có một kẻ thù riêng nào cả”:

Toàn bộ cuộc đời Mác nhằm vào mục đích chống lại chế độ tư sản, giải phóng giai cấp vô sản chứ không hề chống lại ai hay thế lực nào vì mục đích cá nhân.

Luyện tập

Câu 1 (trang 95 SGK Ngữ văn 11 tập 2):

Các cống hiến của Các Mác là tài sản tinh thần chung vô giá của nhân loại. Nó không những chỉ có giá trị lí luận mà còn có giá trị hành động, góp phần mở đường cho nhân loại không ngừng tiến lên phía trước.

Trong suốt cuộc đời mình, Các Mác đã dũng cảm chống lại bất công, cường quyền và bạo quyền; bênh vực những người lao động, những người cùng khổ. Mác đem đến cho họ niềm tin vào hạnh phúc trong một thế giới mới, thế giới mà ở đó, người lao động thực sự là chủ nhân của xã hội. Hoạt động của Mác không phải để phục vụ cho quyền lợi cá nhân mà cho quyền lợi của toàn nhân loại. Các- mác là “Nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại”.

Câu 2 (trang 95 SGK Ngữ văn 11 tập 2):

a) Mở bài:

- Giới thiệu tác giả: Ăng ghen

- Nội dung chính của bài điếu văn

b) Thân bài

- Những thành tựu vĩ đại của Các Mác trong lịch sử:

- Vai trò của Mác:

+ Ông không chỉ là người tiên phong trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, hơn nữa ông còn là nhà chính trị, có vai trò quan trọng trong sự nghiệp giải phóng đất nước.

+ Ông không chỉ đóng vai trò trong hoạt động cách mạng

+ Sáng lập lên tổ chức công nhân

=> Đóng góp vô cùng to lớn đến với sự nghiệp cách mạng

- Thái  độ đề cao và tình cảm tiếc thương của tác giả.

c) Kết bài: 

- Ý nghĩa của tác phẩm

- Ảnh hưởng đến Việt Nam ra sao?

Soạn bài: Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác (Ph.Ăng-ghen) - Bản 2

I. Tác giả - Tác phẩm

1. Tác giả

- Ăng ghen (1820-1895): là nhà triết học người Đức.

    + Nhà hoạt động cách mạng nổi tiếng của phong trào thế giới và Quốc tế cộng sản.

- Các Mác (1818-1885)

    + Nhà triết học và lí luận chính trị vĩ đại người Đức

    + Có đóng góp rất lớn cho cuộc đấu tranh chống ách thống trị tư sản.

    + Học thuyết về chủ nghĩa cộng sản khoa học của Mác mở đường cho nhân loại bước vào kỉ nguyên xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa.

⇒ Tình bạn của Các Mác và Ăng - ghen là tình bạn vĩ đại và cảm động nhất của hai nhà thiên tài, hai nhà cách mạng.

2. Tác phẩm

- Nhan đề: Do nhà biên soạn sách đặt.

- Là bài điếu văn - chính luận do Ăng ghen đọc trước mộ Các Mác tại nghĩa trang Hai – ghết (Luân Đôn - Anh )

⇒Đánh giá cống hiến vĩ đại của Mác, biểu lộ lòng tiếc thương của những người cộng sản trước tổn thất to lớn này.

II. Hướng dẫn soạn bài

Câu 1 (trang 95 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2):

- Bố cục: 3 phần

    + Phần 1: Sự trống vắng và mất mát của giai cấp vô sản và nhân dân thế giớ khi Mác qua đời.

    + Phần 2: Đánh giá ba cống hiến vĩ đại của Các Mác.

    + Phần 3: Giải thích vì sao Mác bị nhiều người thù ghét và vu khống nhưng lại không có kẻ thù cá nhân. Đánh giá sự bất tử của Mác.

Câu 2 (trang 95 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2):

Những đóng góp của Mác khiến ông trở thành “nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại”:

- Thứ nhất: tìm ra được quy luật phát triển của loài người (Bản chất của quy luật này: cơ sở hạ tầng quyết định thượng tầng kiến trúc).

- Thứ hai: tìm ra quy luật giá trị thượng dư.

- Thứ ba: cống hiến quan trọng hơn cả: sự kết hợp giữa lí luận với thực tiễn, biến lí thuyết cách mạng khoa học thành hành động cách mạng.

⇒ Các cống hiến của Mác mang tầm vóc khái quát thời đại, mở đường cho thời đại.

Câu 3 (trang 95 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2):

Để làm nổi bật tầm vóc vĩ đại của Các Mác, Ăng-ghen đã sử dụng biện pháp so sánh kết hợp kết cấu tầng bậc (tăng tiến): lập luận theo một trật tự tăng tiến:

    + Ăng ghen nêu ra phát hiện của Đác – uyn về quy luật phát triển của thế giới hữu cơ nhằm đề cao Các Mác trong việc tìm ra quy luật phát triển của lịch sử loài người.

    + Kế tiếp là những phát hiện có tầm vóc lớn của Mác.

⇒ Tác dụng: Nói lên tầm vóc vĩ đại, tư tưởng tiến bộ của Các-Mác.

Câu 4 (trang 95 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2):

Tình cảm, thái độ của Ăng-ghen đối với Mác:

Thái độ và tình cảm của Ăng- ghen đối với Mác qua cách lập luận so sánh ở bài điếu văn:

- Thái độ kính trọng, đề cao, ca ngợi tôn vinh Mác.

- Tình cảm tiếc thương chân thành, sâu nặng và vô hạn trước sự ra đi của Mác

→Nhấn mạnh sự bất tử của Mác: “Tên tuổi và sự nghiệp của ông đời đời sống mãi”.

Câu 5 (trang 95 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2):

Ý kiến: “[...] Ông có thể có nhiều kẻ đối địch, nhưng chưa chắc đã có một kẻ thù đối địch nào riêng cả” , bởi:

- Kẻ đối địch: Bọn tư bản, những kẻ đi bóc lột những người lao động. Chúng đã bị Mác vách trần chân tướng nên căm ghét, run sợ

- Những cống hiến của Mác mang lại lơi ích cho toàn thể nhân loại. Mọi tâm huyết và tài năng của ông là chống lại toàn bộ chế độ tư sản và bảo vệ giai cấp vô sản và nhân dân lao động chứ không chống lại một người nào cụ thể.

Luyện tập

Câu 1 (trang 95 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2):

Về những đóng góp của Mác đối với nhân loại:

Các cống hiến của Các Mác là tài sản tinh thần chung vô giá của nhân loại. Nó không những chỉ có giá trị lí luận mà còn có giá trị hành động, góp phần mở đường cho nhân loại bước sang kỉ nguyên mới.

- Thứ nhất: tìm ra được quy luật phát triển của loài người (Bản chất của quy luật này: cơ sở hạ tầng quyết định thượng tầng kiến trúc).

- Thứ hai: tìm ra quy luật giá trị thượng dư.

- Thứ ba: cống hiến quan trọng hơn cả: sự kết hợp giữa lí luận với thực tiễn, biến lí thuyết cách mạng khoa học thành hành động cách mạng.

⇒Mác là nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng vĩ đại hiện đại.

Câu 2 (trang 95 sgk Ngữ Văn 11 Tập 2):

Lập dàn ý cho bài điếu văn:

a. Mở bài:

- Giới thiệu tác giả: Ăng ghen và nội dung chính của bài điếu văn.

b. Thân bài:

- Nhận định chung về sự mất mát của nhân loại trước sự ra đi của Mác.

- Những thành tựu vĩ đại của Các Mác trong lịch sử.

   + Tìm ra được quy luật phát triển của loài người

   + Tìm ra quy luật giá trị thượng dư.

   + Cống hiến quan trọng hơn cả: sự kết hợp giữa lí luận với thực tiễn, biến lí thuyết cách mạng khoa học thành hành động cách mạng.

- Vai trò của Mác:

   + Ông là người tiên phong, là nhà chính trị có vị trí quan trọng trong sự nghiệp giải phóng dân tộc.

   + Ông có đóng góp to lớn trong sự nghiệp cách mạng.

   + Sáng lập lên tổ chức công nhân.

⇒ Nhận định khái quát: Mác là nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại.

- Thái độ đề cao, ca ngợi và tình cảm tiếc thương của tác giả.

c. Kết bài:

- Khái quát ý nghĩa của tác phẩm.

Soạn bài: Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác (Ph.Ăng-ghen) - Bản 3

Nội dung bài học

- Nội dung:

    + Khẳng định tầm quan trọng của 3 đóng góp vĩ đại của Các Mác với nhân loại.

    + Bày tỏ niềm xót thương chân thành trước sự ra đi của Các Mác.

- Nghệ thuật:

    + Lập luận tăng tiếng để nhấn mạnh tầm quan trọng những cống hiến vĩ đại của Các Mác.

    + Lập luận chặt chẽ, ngôn ngữ giàu sức thuyết phục, tác động đến tâm tư, tình cảm của người đọc.

Hướng dẫn soạn bài

Câu 1 (trang 95 SGK Ngữ Văn 11 Tập 2):

Bố cục: 3 phần:

- Phần 1 (Từ đầu đến "sự qua đời của bậc vĩ nhân ấy gây ra"): Thông báo sự qua đời của Các Mác cùng sự khái quát về những cống hiến vĩ đại của ông.

- Phần 2 (Tiếp theo đến "cho người đó không làm thêm gì nữa"): Đánh giá những cống hiến to lớn của Mác đối với sự phát triển của nhân loại.

- Phần 3 (Còn lại): Bày tỏ sự kính trọng, đề cao những cống hiến của Các Mác và lời xót thương chân thành sự ra đi của ông.

Câu 2 (trang 95 SGK Ngữ Văn 11 Tập 2):

Những cống hiến vĩ đại của Mác khiến ông trở thành "nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong các nhà tư tưởng hiện đại".

- Cống hiến đầu tiên: Tìm ra được quy luật phát triển của lịch sử loài người.

- Cống hiến thứ hai: Tìm ra quy luật vận động riêng của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa hiện nay và của xã hội tư sản do phương thức đó đẻ ra.

- Cống hiến thứ ba: Là sự kết hợp giữa lý luận và thực tiễn, biến lý thuyết cách mạng khoa học thành hành động cách mạng.

→ Các Mác là nhà khoa học lỗi lạc tiên phong, giải phóng giai cấp vô sản hiện đại. Những cống hiến của ông đều mang tầm vóc vượt thời đại.

Câu 3 (trang 95 SGK Ngữ Văn 11 Tập 2):

Biện pháp so sánh tầng bậc (biện pháp tăng tiến) được thể hiện trong điếu văn:

- Cống hiến đầu tiên của Các Mác: So sánh với Đác-uyn.

    + Đác-uyn tìm ra quy luật phát triển của thế giới hữu cơ.

    + Các Mác tìm ra quy luật phát triển lịch sử loài người.

- Cống hiến thứ 2 của Các Mác: Tìm ra quy luật vận động riêng của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa từ đó phát hiện ra giá trị thặng dư. Tác giả chuyển ý bằng câu "Nhưng không chỉ có thế thôi" nhằm:

    + Nhấn mạnh sự phát hiện tiếp theo lớn lao hơn phát hiện thứ nhất.

    + Khẳng định những công trình nghiên cứu trước đây đều mò mẫm trong bóng tối.

- Cống hiến thứ 3 của Các Mác: Tác giả chuyển ý bằng những cụm từ: "Nhưng đấy hoàn toàn không phải là điều chủ yếu ở Mác", "nhưng niềm vui của ông còn lớn hơn nữa".

    + Khẳng định sự lớn lao của cống hiến thứ 3 với nhân loại.

    + Các Mác không chỉ là nhà khoa học lỗi lạc, ông còn là nhà cách mạng vĩ đại.

→ Tác dụng của biện pháp tăng tiến: Khẳng định tầm vóc vĩ đại của Các-Mác: là một vĩ nhân, những cống hiến đều là đỉnh cao vượt thời đại.

Câu 4 (trang 95 SGK Ngữ Văn 11 Tập 2):

Tình cảm, thái độ của Ăng-ghen đối với Mác:

- Bài điếu văn gián tiếp ngợi ca những đóng góp vĩ đại của Các Mác cho nhân loại.

- Bày tỏ niềm xót thương vô hạn trước sự ra đi của Các-Mác, một tổn thất lớn cho nhân loại.

- Những cống hiến đến nay vẫn còn có giá trị lịch sử chứng tỏ sự bất tử của những cống hiến, sự vĩ đại mang tầm vĩ nhân của Các Mác.

→ Lời cầu nguyện của Ăng - ghen: "Tên tuổi và sự nghiệp của ông đời đời sống mãi".

Câu 5 (trang 95 SGK Ngữ Văn 11 Tập 2)

Hiểu về ý kiến: "[...] Ông có thể có nhiều kẻ đối địch, nhưng chưa chắc đã có một kẻ thù đối địch nào riêng cả":

- Chủ nghĩa tư bản bao gồm tư tưởng, học thuyết phản động, duy tâm, bất công xã hội là mục tiêu phê phán, đấu tranh suốt đời Các Mác. Ông không chỉ định riêng bất cứ một cá nhân cụ thể nào.

- Những cống hiến của ông mang lại lợi ích cho toàn thể nhân loại.

→ Lời khẳng định của Ăng - ghen có ý nghĩa như một lời cầu nguyện dành cho sự ra đi của Các Mác.

Luyện tập

Câu 1 (trang 95 SGK Ngữ Văn 11 Tập 2)

Ý nghĩa những đóng góp của Các Mác đối với nhân loại:

- Cống hiến của ông là tiếng nói của sự công bằng, của nền văn minh nhân loại.

- Cống hiến của ông phục vụ cho lợi ích của cộng đồng, xã hội chứ không dành riêng cho một cá nhân nào.

- Cống hiến của Các Mác tính nhân văn, tinh thần nhân loại cao cả, vượt thời đại.

→ Các Mác là nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại.

Câu 2 (trang 95 SGK Ngữ Văn 11 Tập 2)

Lập dàn ý cho bài điếu văn:

- Mở đầu điếu văn:

    + Những thông tin về sự ra đi của Các Mác.

    + Mác là nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại.

    + Bày tỏ niềm tiếc thương vô hạn, xót xa chân thành trước sự ra đi của ông.

- Phần hai điếu văn:

    + Nhắc đến 3 cống hiến vĩ đại của Các Mác.

    + Tình cảm xót thương của Ăng-ghen đối với Các-Mác.

    + Nhấn mạnh: Chủ nghĩa tư bản bao gồm tư tưởng, học thuyết phản động, duy tâm, bất công xã hội là mục tiêu phê phán, đấu tranh suốt đời Các Mác.

- Phần cuối: Khẳng định vị thế của Các Mác trong lòng nhân loại.