Phương trình hóa học NaNO3 ra HNO3

Phương trình hóa học

Điều kiện phản ứng

Nhiệt độ: nhiệt độ

Cách thực hiện phản ứng

Đun hỗn hợp natri nitrat (NaNO₃) với axit sunfuric (H₂SO₄) đặc. Hơi HNO₃ thoát ra được dẫn vào bình làm lạnh và ngưng tụ.

Hiện tượng nhận biết

Để điều chế HNO3 trong phòng thí nghiệm, người ta cho muối natri nitrat tinh thể tác dụng với axit sunfuric đặc, chưng cất hỗn hợp này tại nhiệt độ sôi của axit nitric là 83^oC cho đến khi còn lại chất kết tinh màu trắng theo phương trình như sau:

H₂SO₄ đặc + NaNO₃(tinh thể) → HNO₃ + NaHSO₄

Axit nitric thoát ra được dẫn vào bình làm lạnh và ngưng tụ ở đó

Cùng Top lời giải tìm hiểu thêm về cách điều chế NaNO₃ trong công nghiệp và các ứng dụng của hợp chất này nhé.

1. NaNO₃ là chất gì?

NaNO₃ là công thức hóa học của một hợp chất gọi là Natri nitrat. Ngoài ra nó còn có các tên gọi hác như: muối diêm, muối diêm tiêu Chile, diêm tiêu Peru, soda nitre, nitratine, sodium saltpeter, Nitric acid sodium salt, Natriumnitrat.…

 NaNO₃ là hợp chất rắn màu trắng, tan tốt trong nước được sử dụng trong nhiều lĩnh vực quan trọng như sản xuất phân bón, pháo hoa, bom khó, hóa chất thí nghiệm tinh khiết dùng làm chất bảo quản, thủy tinh, men gốm hay thuốc đẩy tên lửa.

2. Điều chế NaNO₃ trong công nghiệp

Nitrat natri cũng được tổng hợp công nghiệp bằng cách trung hòa axit nitric với soda ash thông qua phương trình phản ứng dưới đây

2HNO₃ + Na₂CO₃ → 2 NaNO₃ + H₂O + CO₂

Hoặc bằng cách trộn một lượng cân bằng hóa học amoni nitrat và sodium hydroxide hoặc sodium bicarbonate:

NH₄NO₃ + NaOH → NaNO₃ + NH₄OH

NH₄NO₃ + NaHCO₃ → NaNO₃ + NH₄HCO₃

3. Nguồn gốc của NaNO₃

Nguồn natri nitrat tự nhiên lớn nhất được tìm thấy ở Chile và Peru, nơi các muối nitrat kết rắn lại trong các trầm tích gọi là quặng caliche. Chile vẫn là nguồn dự trữ caliche lớn nhất, với nhiều mỏ đang hoạt động ở các vùng Pedro de Valdivia, María Elena và Pampa Blanca, và ở đó nó thường được mệnh danh là vàng trắng.

4. Ứng dụng của NaNO₃

- NaNO₃ được sử dụng rộng rãi làm phân bón và nguyên liệu thô trong sản xuất thuốc súng. Nó có thể kết hợp với sắt hydroxide tạo thành một loại nhựa.

- Dùng trong sản xuất axit HNO₃ bằng cách phản ứng với axit H₂SO₄

- Một ứng dụng khác ít phổ biến là NaNO₃ có thể sử dụng làm chất oxy hóa thay thế cho KNO₃ trong pháo hoa.

- NaNO₃ còn được dùng kết hợp với KNO₃ trong các tấm thu nhiệt mặt trời.

- Ngoài ra, NaNO₃ còn sử dụng để xử lý nước thải nhờ cung cấp nitrate cho các vi sinh vật hiếu khí tùy tiện, giúp quá trình xử lý nước thải nhờ vi sinh vật diễn ra nhanh hơn.

- NaNO₃ được dùng bảo quản thịt : Natri nitrat là một chất bảo quản có thể tìm thấy trong các loại thịt đã qua chế biến như xúc xích, giăm bông, các loại thịt nguội…

- NaNO₃ giúp ngăn chặn sự phất triển của các vi khuẩn có hại làm hỏng thực phẩm và giúp giữ màu đỏ của thịt. Tuy nhiên, chỉ nên sủ dụng natri nitrat cùng với các chất bảo quản khác với mức độ cho phép để tránh gây ra những rủi ro gây hại cho sức khỏe con người khi sử dụng.

5. Ảnh hưởng của NaNO₃ đối với sức khỏe của con người

NaNO₃ tạo nitrosamin, gây ung thư dạ dày và ung thư thực quản ở người, phá huỷ DNA và làm gia tăng thoái hoá tế bào. Natri nitrat và nitrit còn gây nguy cơ cao mắc ung thư đại trực tràng. Quỹ Nghiên cứu ung thư Vương quốc Anh tuyên bố rằng lượng nitrat trong thịt chế biến là một trong nguyên nhân gây ung thư ruột kết. Trong thành phần chất bảo quản một lượng nhỏ nitrat bị phân tích ra nitrit, làm tăng lượng nitrit có sẵn trong thịt. Nitrit này tác dụng với các thức ăn giàu protein (như thịt) hình thành các hợp chất N-nitroso có khả năng gây ung thư. N-nitroso bị hình thành không chỉ trong quá trình xử lý mà còn trong quá trình tiêu hóa trong cơ thể.