Phản ứng thế là gì? Đặc điểm và Ví dụ về phản ứng thế

Tổng hợp khái niệm phản ứng thế và ví dụ minh họa giúp các bạn biết cách phân biệt phản ứng thế với các loại phản ứng khác.

Khái niệm phản ứng thế là gì?

Phản ứng thế là phản ứng hóa học giữa đơn chất và hợp chất, trong đó nguyên tử của đơn chất thay thế nguyên tử của một nguyên tố khác trong hợp chất.

- Ví dụ: Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂ ↑

Phản ứng trên là phản ứng thế do đơn chất Fe đã thay thế nguyên tử của nguyên tố hiđro trong hợp chất axit HCl.

Đặc điểm của phản ứng thế

- Phản ứng thế trong hóa học vô cơ bao giờ cũng có sự thay đổi số oxi hoá của các nguyên tố.

Ví dụ: H2 + CuO → Cu + H2O

Số oxi hóa của Cu giảm từ +2 xuống 0. Còn số oxi hóa của H tăng từ 0 lên +1

- Phản ứng thế về bản chất là phản ứng hóa học mà trong đó một nguyên tố có độ hoạt động hóa học mạnh hơn (ở các điều kiện cụ thể về nhiệt độ và áp suất) sẽ thay thế cho nguyên tố có độ hoạt động hóa học yếu hơn trong hợp chất của nguyên tố này. 

Phương trình của phản ứng thế như sau: 

(A + BX → AX + B)

- Trong hóa học hữu cơ, phản ứng thế được biết là phản ứng hóa học mà trong đó một nhóm của một hợp chất được thay bằng một nhóm khác.

Một số ví dụ phản ứng thế Hóa 10

Fe + HCl → FeCl₂ + H₂

2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂

3Cl₂ + 2NH₃ → 6HCl + N₂

Zn + CuCl₂ → Cu + ZnCl₂

2HCl + Zn → H2 + ZnCl₂

2C + SiO₂ → 2CO + Si

Fe + CuCl₂ → Cu + FeCl₂

Fe + H₂SO4 → H₂ + FeSO₄

2AlCl₃ + 3Mg → 2Al + 3MgCl₂

3Cl₂ + 6Fe(NO3)₂ → 4Fe(NO₃)₃ + 2FeCl₃

CH₄ + Cl₂ → CH₃Cl + HCl