Phân tích đoạn 1 bài Nói với con

Hướng dẫn lập dàn ý Phân tích đoạn 1 bài Nói với con hay nhất. Với các bài dàn ý và văn mẫu được tổng hợp và biên soạn dưới đây, các em sẽ có thêm nhiều tài liệu hữu ích phục vụ cho việc học môn Ngữ Văn. Cùng tham khảo nhé! 

Dàn ý Phân tích đoạn 1 bài Nói với con

Gợi ý:

1. Mở bài

- Giới thiệu đôi nét về tác giả, tác phẩm:

+ Y Phương là một nhà thơ đặc trưng cho người dân tộc, thơ ông là tiếng nói được phát từ sâu thẳm trái tim, vừa gần gũi, giản dị nhưng cũng chứa đựng nhiều giá trị nhân văn sâu sắc.

+ “Nói với con” là một bài thơ hay của Y Phương nói lên tình cảm thiêng liêng giữa cha và con. Bài thơ giống như lời chia sẻ, trò chuyện của một người đi trước với người đi sau, của một người cha dành cho đứa con máu mủ của mình, những kỷ niệm khó quên.

- Khái quát nội dung khổ 1: Người cha nói với con về cội nguồn sinh dưỡng: Con lớn lên trong tình yêu thương,sự nâng đỡ của cha mẹ, trong cuộc sống lao động nên thơ của quê hương.

2. Thân bài

* Luận điểm 1: Tình yêu thương của cha mẹ đối với con cái là sâu sắc và vô hạn

- Ngay từ những câu đầu tiên lời thơ đã giống như một lời tự sự:

“Chân phải bước tới cha

Chân trái bước tới mẹ

Một bước chạm tiếng nói

Hai bước tới tiếng cười”

- Một đứa trẻ khi ngày từ khi được hình thành lên từ trong bụng mẹ đã mang rất nhiều tâm sự, yêu thương, bao bọc của những người thân yêu, của cha mẹ.

- Mở rộng lời bài hát “Nhật ký của mẹ” do nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung sáng tác có những câu sau: “Bao ngày mẹ ngóng, bao ngày mẹ trông, bao ngày mẹ mong con chào đời…” -> Đó chính là nỗi lòng yêu thương của bậc làm cha, làm mẹ dành cho hài nhi bé bỏng của mình.

- Hình ảnh một em bé chập chững biết đi những bước chân đầu tiên trên đường đời luôn được sự cổ vũ động viên từ những người thương yêu chính là cha mẹ.

=> Không khí gia đình tuy nhỏ bé nhưng thật ấm áp, êm đềm, hạnh phúc.

* Luận điểm 2: Con lớn lên trong cuộc sống lao động nên thơ của quê hương

- Tác giả lại gieo vào lòng người đọc những tình cảm thân thuộc, tình cảm đồng bào, tình làng nghĩa xóm đầy quý mến, trân trọng.

“Người đồng mình thương lắm con ơi

Đan lờ cài nan hoa

Vách nhà ken câu hát

Rừng cho hoa

Con đường cho những tấm lòng

Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới

Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời”

- Tác giả kể về những kỷ niệm, những cánh rừng đầy hoa, những con đường thân thuộc gần gũi, giản dị, nhưng sâu sắc chứa đựng biết bao tình nghĩa.

“Đan lờ cài nan hoa

Vách nhà ken câu hát”

- Động từ “ken, cài” ngoài nghĩa miêu tả còn nói lên tình cảm gắn bó quấn quýt trong lao động, làm ăn của đồng bào quê hương.

“Rừng cho hoa

Con đường cho những tấm lòng”

- Rừng núi quê hương đẹp, thơ mộng, trữ tình đã che chở nuôi dưỡng con người cả về tâm hồn và lối sống.

-> Tác giả muốn qua những câu thơ này để gợi nhớ cho con phải biết yêu thương xóm làng, yêu thương những con người gắn bó với mình, những người tuy không cùng chung dòng máu nhưng lại thân thiết hơn cả ruột thịt.

=> Đoạn thơ khẳng định con lớn lên trong sự nuôi dưỡng của cha mẹ và sự đùm bọc của quê hương bản làng.

* Đặc sắc nghệ thuật:

- Từ ngữ giàu hình ảnh, sức gợi cảm.

- Cách nói phù hợp với người miền núi.

- Thể thơ tự do phóng khoáng, cụ thể, giàu sức khái quát, vừa mộc mạc nhưng giàu chất thơ.

- Các phép tu từ so sánh, điệp ngữ.

3. Kết bài

- Khái quát giá trị nội dung khổ 1 bài Nói với con.

- Nêu cảm nhận của em.

Bài văn Phân tích đoạn 1 bài Nói với con - Mẫu 1

Trong thành tựu của văn học hiện đại Việt Nam từ sau Cách mạng Tháng Tám có những đóng góp không nhỏ của thơ ca các dân tộc anh em trong đó có Y Phương - nhà thơ dân tộc Tày. Thơ Y Phương có những đặc điểm rất dễ nhận ra. Đó là cách nói, nghĩ bằng hình ảnh mộc mạc, khái quát và giàu chất thơ về gia đình, quê hương đất nước. Từ những đề tài rất quen thuộc về tình phụ tử, tác giả Y Phương đã cho ra đời bài thơ "Nói với con". Suốt chiều dọc của bài thơ, tác giả nhắn nhủ với đứa con về tình yêu quê hương, đất nước và phát huy truyền thống quý báu của dân tộc.

Mở đầu bài thơ là mười một câu thơ đầy tình yêu thương, ấm áp của gia đình:

"Chân phải bước tới cha

Chân trái bước tới mẹ

Một bước chạm tiếng nói

Hai bước tới tiếng cười

Người đồng mình yêu lắm con ơi

Đan lờ cài nan hoa

Vách nhà ken câu hát

Rừng cho hoa

Con đường cho những tấm lòng

Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới

Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời"

Đứa con sinh ra và suốt một thời thơ ấu của nó được sống trong vòng tay đùm bọc của bố và mẹ. Bước đi chập chững đầu tiên của một con người thật trang trọng, bởi lần đầu đứa trẻ đi bằng chính đôi chân của mình, còn cảm động vì nó có thể yên tâm, tin cậy trong vòng tay của bố và mẹ. Đứa trẻ ấy sinh ra trong hạnh phúc và lớn lên bằng sự đùm bọc dắt dìu.

"Chân phải bước tới cha

Chân trái bước tới mẹ"

Câu thơ tưởng như chỉ là kể, tả mà xiết bao trìu mến, thân thương. Tấm lòng của mẹ, của cha là để con hướng tới. Sự lớn lên của đứa trẻ rất đỗi hồn nhiên. Tiếng nói, tiếng cười là cái phía đông rạng rỡ. Hình ảnh cụ thể mà giàu chất thơ là ở cách đo đếm chiều dài:

"Một bước chạm tiếng nói

Hai bước tới tiếng cười"

Hai thao tác tư duy không cùng một hệ thống thật ngộ nghĩnh, đáng yêu. Câu thơ có cái ríu rít, ngọt ngào, một thứ âm vang mà những người làm bố, làm mẹ ai không bồi hồi, xao xuyến. Tuy vậy, dù tấm lòng cha mẹ có bao dung rộng lớn đến đâu, đứa con rất cần nhưng vẫn chưa là đủ. Phải có cả quê hương nuôi lớn con từng ngày:

"Người đồng mình yêu lắm con ơi

Đan lờ cài nan hoa

Vách nhà ken câu hát

Rừng cho hoa

Con đường cho những tấm lòng

Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới

Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời."

Những hoạt động thật bình dị, thường nhật của dân tộc Tày "đan lờ, ken" mà sao lại thiêng liêng vô cùng. "Người đồng mình yêu lắm con ơi" - từ "người đồng mình" nghe sao thật gần gũi, thương yêu. Những người dân làng mình yêu lắm con ơi, ta dù có nghèo khó nhưng chỉ cần tình cảm vẫn có thể gắn kết yêu thương. Người dân làng mình vẫn sống hoà quyện cùng với thiên nhiên, núi rừng bạt ngàn Tây Bắc, vì vậy nên "rừng cho hoa, con đường cho những tấm lòng". Rừng nuôi sống con người ta, từng con đường cho ta tấm lòng bao dung, rộng mở.

Bài thơ “Nói với con” của Y Phương giúp chúng ta cảm nhận vẻ đẹp của một áng thơ về tình cha con cao quý, xúc động, góp thêm một tiếng nói yêu thương của cha mẹ đối với con cái cũng như những kì vọng lớn lao, mong muốn thế hệ sau sẽ kế tục, phát triển những truyền thống quý báu của quê hương. Bằng cách diễn đạt mộc mạc, thô sơ, bằng những hình ảnh cụ thể mà giàu sức khái quát khổ thơ đầu đã thể hiện một cách độc đáo mà cũng thật thấm thía về tình cảm thiết tha sâu sắc nhất của con người : tình cảm gia đình và tình yêu quê hương xứ sở. Trong lòng ta như ngân lên câu hát: “Ba sẽ là cánh chim. Cho con bay thật xa… Ba sẽ là lá chắn. Che chở suốt đời con…”.

Bài văn Phân tích đoạn 1 bài Nói với con - Mẫu 2

Trong sự nghiệp sáng tác của Y Phương, bài thơ “Nói với con” là một tác phẩm tuy được hình thành bằng ngôn ngữ mộc mạc, đơn sơ của con người dân miền núi nhưng thắm đượm bao ý nghĩa thật sâu xa về tình quê hương, dân tộc. Đoạn 1 bài thơ Nói với con thể hiện sâu sắc tấm lòng thiết tha ấy:

Chân phải bước tới cha

Chân trái bước tới mẹ

Một bước chạm tiếng nói

Hai bước tới tiếng cười

Người đồng mình yêu lắm con ơi

Đan lờ cài nan hoa

Vách nhà ken câu hát

Rừng cho hoa

Con đường cho những tấm lòng

Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới

Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.

Bài “Nói với con”, một tác phẩm văn học đã được Y Phương sáng tác sau khi được chuyển về công tác tại Sở văn Hóa – Thông tin tỉnh Cao Bằng. Mang âm hưởng của lời một người cha dặn dò đứa con trước lúc nó để rời xa quê hương để lập thân, lập chí, cả bài thơ nói chung, đoạn thơ trên nói riêng đã khơi gợi để đứa con khắc ghi về cội nguồn sinh dưỡng của bản thân mình với những ngôn từ mộc mạc, bình dị, giọng điều thật thiết tha, đầy tình yêu thương. Đoạn thơ được mở đầu bằng bốn dòng thơ năm chữ thật ngắn gọn:

“Chân phải bước tới cha………

Hai bước tới tiếng cười”.

Thông qua những ngôn ngữ mộc mạc, bình dị, cách nói tự nhiên của người dân núi, bốn dòng thơ đã góp phần khơi gợi khung cảnh cảnh trong một ngôi nhà sàn đơn sơ, đầm ấm, một đứa trẻ thơ đang chập chững với những bước đi chưa vững chãi, bi bô những tiếng nói thơ ngây đầu đời giữa vòng tay yêu thương, nâng đón của người mẹ, người cha.

Cứ thế, khi bàn chân phải của đứa con chẳng may hụt hẫng, ngã nghiêng thì đã có người cha sẵn sàng nâng đỡ, còn khi trẻ vấp váp về bên trái thì vòng tay yêu thương của mẹ lại dang ra, ôm ấp, xuýt xoa. Mỗi bước đi vững chãi của con, từng tiếng nói được con phát ra rành rọt là những tiếng cười mừng vui của mẹ, của cha vang lên. Và, bằng từng ngôn từ bình dị ấy, khổ thơ như muốn khẳng định rằng: người con được lớn lên, được trưởng thành là nhờ vòng tay yêu thương của cha mẹ trong không khí của một gia đình hạnh phúc.

Không chỉ nhờ tình yêu của một gia đình hạnh phúc, mà còn theo lời tâm tình của người cha, nhân vật trữ tình trong bài thơ, đứa con còn nhờ cuộc sống lao động, nhờ khung cảnh thiên nhiên thơ mộng, nghĩa tình nâng mới trưởng thành:

“Người đồng mình yêu lắm con ơi………..

Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời”.

Trong các dòng thơ trên, cụm từ “người đồng mình” cũng là cách nói mộc mạc, bình dị của người dân miền núi. Tuy giản dị, nhưng lại thắm đượm vào các ngôn từ ấy bao tình thân thương, xứ sở của những con người miền núi, những người cùng sống trên một vùng đất, có cùng một cội nguồn dân tộc. Cuộc sống lao động ấy đã được nhà thơ gợi lên qua những hình ảnh đẹp, tả thực mà rất giàu ý nghĩa:

“Đan lờ cài nan hoa

Vách nhà ken câu hát”.

“Lờ” là một dụng cụ dùng đánh bắt cá được đan bằng những nan tre, mây, được vót tròn. Cái dụng cụ bình dị ấy vừa là phương tiện lao động phục vụ đời sống, vừa là một sáng tại đầy chất văn hóa. bởi vì, mỗi vành nan được vót, chuốt thật tỉ mỉ bằng đôi bàn tay cần cù, khéo léo của người lao động. Cái vành nan ấy sẽ được đan cài thật khít, thật kín để đánh bắt được cá, đồng thời, nó cũng cần phải được đan cho đẹp, cho khéo, tạo thành những nan hoa quấn quýt vào nhau. Hình ảnh ấy cho thấy cuộc sống lao động, nhất là lao động ở miền núi không mấy dễ dàng, bao mồ hôi nhọc nhằn của con người đã đổ xuống.

Thế nhưng, qua lời thơ ngọt ngào tình quê hương của Y Phương, dường như cuộc sống mặn mồ hôi ấy cũng có cái thi vị, nên thơ, đầy tình người chia sẻ. Nó đã tự nhiên từ bao đời, nâng đỡ cho những đứa con trường thành trong lao động. Nếu như cái “lờ”, vật dụng đánh bắt cá mộc mạc, bình dị đã góp phần cho đứa con trưởng thành thì “vách nhà”, “câu hát” cũng là hình ảnh, âm điệu thân thương, gắn bó, góp phần chở che con người, giúp quá trình sinh dưỡng, trưởng thành của con người thêm vững vàng, bền bỉ.

Như ta đã biết, “vách nhà” người miền núi ở Cao Bằng thường được làm bằng những tấm ván gỗ đứng sát vào nhau hoặc đan bằng nan tre nứa. Chúng được ken, cài sát kính vào nhau. Đó là những vật dụng đơn sơ, mộc mạc, rất gần gũi với tự nhiên . Vậy mà, khi được đưa vào thơ ca lại trở nên thi vị vô cùng, nhất là, đan xen vào vách nhà ấy là cung đàn, điệu hát tươi vui, giàu sắc thái nghệ thuật:

“Vách nhà ken câu hát”

Câu thơ với những ngôn từ bình dị ấy đã góp phần gợi lại không khí tươi vui, sinh động của hiện thực vốn thường xảy ra đối với người dân miền núi. Đó là hình ảnh người dân miền núi sau những giờ lao động nhọc nhằn, họ thường cùng nhau quây quần ca hát, thôi kèn, thổi sáo, gảy đàn. Tiếng hát, điệu đàn của họ tha thiết, quấn quýt như cài vào vách nhà, vấn vương, vấn tít hồn người. Xiết bao yêu thương, bao hạnh phúc mà quê hương ban tặng cho họ. Và, đứa con cũng được trưởng thành trong tình yêu thương đó. Song song đó, rừng núi quê hương thơ mộng, nghĩa tình cũng góp phần hun đúc cho người con tinh thần, tình yêu thương để trưởng thành:

“Rừng cho hoa

Con đường cho những tấm lòng”.

Nếu như hình dung về một vùng núi cụ thể, chắc hẳn mỗi người có thể gắn nó với những hình ảnh khác cách nói của Y Phương: là thác lũ, là bạt ngàn cây hay rộn rã tiếng chim thú hoặc cả những âm thanh “gió gào ngàn, giọng nguồn hét núi”, những bí mật của rừng thiêng….. Nhưng Y Phương chỉ chọn một hình ảnh thôi, hình ảnh “hoa” để nói về cảnh quan của rừng. Nhưng hình ảnh ấy có sức gợi rất lớn, gợi về những gì đẹp đẽ và tinh túy nhất. Hoa trong “Nói với con” có thể là hoa thực – như một đặc điểm của rừng – và khi đặt trong mạch của bài thơ, hình ảnh này là một tín hiệu thẩm mĩ góp phần diễn đạt điều tác giả đang muốn khái quát: chính những gì đẹp đẽ của quê hương đã hun đúc nên tâm hồn cao đẹp của con người ở đó.

Quê hương còn hiện diện trong những gì gần gũi, thân thương. Đó cũng chính là một nguồn mạch yêu thương vẫn tha thiết chảy trong tâm hồn mỗi người, bởi “con đường cho những tấm lòng”. Điệp từ “cho” mang nặng nghĩa tình. Thiên nhiên đem đến cho con người những thứ cần để lớn, dành tặng cho con người những gì đẹp đẽ nhất.Thiên nhiên đã che chở, nuôi dưỡng con người cả về tâm hồn và lối sống. Bằng cách nhân hoá “rừng” và “con đường” qua điệp từ “cho”, người đọc có thể nhận ra lối sống tình nghĩa của “người đồng mình”. Quê hương ấy chính là cái nôi để đưa con vào cuộc sống êm đềm. Sung sướng ôm con thơ vào lòng, người cha nói với con về kỉ niệm có tính chất khởi đầu cho hạnh phúc gia đình:

“Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới

Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời”.

Mạch thơ có sự đan xen, mở rộng: từ tình cảm gia đình mà nói tới quê hương. Đoạn thơ vừa là một lời tâm tình ấm áp, vừa là một lời dặn dò đầy tin cậy của người cha trao gửi tới con. Bằng những thơ đẹp, giản dị bằng cách nói cụ thể, độc đáo mà gần gũi của người miền núi, người cha muốn nói với con rằng: vòng tay yêu thương của cha mẹ, gia đình, nghĩa tình sâu nặng của quê hương làng bản – đó là cái nôi đã nuôi con khôn lớn, là cội nguồn sinh dưỡng của con. Con hãy khắc ghi điều đó.

Chi tiết “đục đá kê cao quê hương” quả là một hình ảnh đầy ấn tượng, chứa niềm tự hào cao độ của nhà thơ đối với dân tộc thân yêu. Thông qua đó, nhà thơ với vai trò người cha mong muốn đứa con phải biết tự hào về truyền thống quê hương, phải luôn tự tin, vững bước trên đường đời. Lòng mong muốn ấy còn được thể hiện trong giọng thơ thiết tha, trìu mến bởi ngữ điệu cảm thán: “thương lắm con ơi”; “đâu con”, ở những lời tâm tình dặn dò: “nghe con” nhưng lại chắc nịch niềm tin nói dối của người dân miền núi, vừa giàu hình ảnh vừa tự nhiên, xúc động lòng người. Từ đó, ta cảm nhận điều lớn lao nhất mà cha muốn truyền lại cho đứa con là lòng tự hào với sức sống mạnh mẽ, bền bỉ với truyền thống quê hương cao đẹp và niềm tin con bước vào đời.

Bằng những từ ngữ, hình ảnh giàu cảm xúc gợi cảm, lối nói niềm vui mộc mạc, ví von sinh động, giọng điệu thiết tha trìu mến, nhịp điệu lúc nhanh lúc đầy khát vọng làm người; bài thơ “Nói với con” của Y Phương nói chung, đoạn thơ trên nói riêng đã giúp ta hiểu sâu sắc các đặc điểm, tính cách thật cao đẹp của người dân trên miền núi, cũng là dân tộc. Từ đó, bài thơ và đoạn thơ như gợi nhắc mỗi chúng ta phải luôn có tình cảm gắn bó với quê hương, với truyền thống bời đó là cội nguồn dân tộc. Cũng như ta phải có ý chí vươn lên trong cuộc sống tươi đẹp của quê hương, dù quê hương còn lắm gian khó, cam go.

Thật ra, núi rừng vẫn có thể có những ngày hoang sơ bởi đường đi còn nhiều gai góc, vắt rừng, hổ báo…Nhưng, thiên nhiên quê hương vẫn đẹp và hào phóng với muôn vàn hương sắc của hoa rừng hun đúc cho đứa con vẻ đẹp trong sáng, giản dị, mộc mạc, hậu trong tâm hồn, Cũng như, con đường rừng vô tận sẽ góp phần hun đúc cho con lối sống nghĩa tình vì trên con đường mà suốt đời con đi qua, con đã và sẽ được gặp, được nhận bao tâm lòng đôn hậu, thủy chung của “người đồng mình”, của dân tộc mình.

Như vậy, thong qua những lời thơ thật tự nhiên tuy rất cụ thể nhưng lại có ý nghĩa biểu trưng và khái quát thật sâu sắc, cả bài thơ nói chung, đoạn thơ trên nói riêng đã thể hiện that sâu sắc tấm lòng yêu thương con bao la, rộng lớn của người cha. Tình yêu thương ấy không biểu hiện trong những lời âu yếm, ngợi khen mà bằng lời dặn dò, trìu mến, ấm áp, tràn ngập niềm tin đối với đứa con trong giờ phút tiễn đưa con lên đường lập chí, lập thân.

Bằng cách khơi gợi cội nguồn sinh dưỡng góp phần hun đúc cho sự trưởng thành của đứa con, người cha có khát vọng con mình sẽ luôn khắc ghi để gìn giữ và phát huy sao cho truyền thống cao đẹp của dân tộc mãi mãi bền vững, trường tồn. với ý nghĩa cao đẹp ấy, lời dạy của người cha như con ngầm gửi đến chúng ta mãi mãi có giá trị đối với tất cả dân tộc đang sống trên đất nước Việt nam thân yêu này. Vì vậy, chúng ta hãy ghi nhớ và phát huy để sống tình nghĩa, thủy chung, xứng đáng với công lao của tổ tiên, dân tộc.

Bài văn Phân tích đoạn 1 bài Nói với con - Mẫu 3

Y Phương là nhà thơ đặc trưng cho người dân tộc. Thơ ông là tiếng nói, chia sẻ, tâm tình của những người dân tộc rất giản dị nhưng chân thành, sâu thẳm từ trái tìm. Đọc thơ Y Phương độc giả sẽ cảm nhận được sự bình dị đỗi thân thương nhưng lại rất hoang dại nơi rừng núi, mạnh mẽ, khát vọng lớn lao như núi rừng. Trong những bài thơ nổi tiếng của tác giả phải kể đến tác phẩm Nói Với Con. Đặc biệt khổ 1 bài thơ là lời chia sẻ của cha đối với con về cội nguồn sinh dưỡng, đây là điều vô cùng thiêng liêng và cần phải được chia sẻ với con, để con hiểu thêm yêu và gắn bó với cha mẹ, quê hương, những người ruột thịt.

“Chân phải bước tới cha

Chân trái bước tới mẹ

Một bước chạm tiếng nói

Hai bước tới tiếng cười”

Phân tích khổ 1 bài nói với con – Ngay mở đầu bài thơ là lời tâm sự vô cùng chân thành mà cha dành cho con. Nếu ở phương diện người mẹ lời tâm sự thường dịu dàng, nhẹ nhàng, thiết tha hơn thì ở phương diện người cha, chia sẻ thường gần gũi, tuy nhẹ nhàng mà dứt khoát rất phóng khoáng và nặng tình nghĩa.

Chỉ bốn câu thơ mà đã vẽ lên một bức tranh về con thật hoàn hảo. Một đứa trẻ ngay từ khi trong bào thai đã có thể cảm nhận được tình yêu của cha mẹ, những lời yêu thương cha mẹ dành cho chúng. Khi sinh ra đời, hình hài con lớn dần khiến cha mẹ vô cùng hạnh phúc. Từng bước chân nhỏ xíu con chập chững vào đời cũng khiến cha mẹ xúc động. Chỉ là một bước chân, hai bước chân vậy mà con đã biết đi, đã biết nói, đã biết cười… Câu thơ thật dung dị mà thấm đẫm tình cảm làm sao. Đọc qua 4 câu thơ ta cảm thấy tình thương cha dành cho con sâu nặng vô cùng, vừa chân thật mà lại vừa tình cảm.

Bốn câu thơ khiến chúng ta liên tưởng đến bài hát “Nhật Ký của mẹ” do nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung sáng tác: “Bao ngày mẹ ngóng, bao ngày mẹ trông, bao ngày mẹ mong con chào đời…” – Đó chính là tâm tư, nỗi lòng của những bậc làm cha mẹ, mong ngóng hình hài nhỏ bé từng ngày, hạnh phúc khi thấy con lớn lên từng ngày. Xúc động lắm những tấm chân tình này: “Cha mẹ thương con vô điều kiện/ Còn xã hội có điều kiện mới thương con”, đấy là sự thật mà khi trưởng thành chúng ta mới càng thấm.

Trở lại với bốn câu thơ đầu, hình ảnh em bé chập chững bước đi đáng yêu vô cùng cũng khiên cho bậc cha mẹ hạnh phúc tột độ. Những bước chân đầu tiên trên đường đời của con luôn có được sự cổ vũ động viên từ chính những người thương yêu con là cha mẹ. Câu thơ cho thấy hình ảnh gia đình thật hạnh phúc, ấm áp êm đềm.

Nếu bốn câu thơ trên là chia sẻ về niềm hạnh phúc mà cha mẹ có được con, thì những câu thơ tiếp lại chia sẻ cho con hiểu và yêu thương “người đồng mình” hơn.

“Người đồng mình thương lắm con ơi

Đan lờ cài nan hoa

Vách nhà ken câu hát

Rừng cho hoa

Con đường cho những tấm lòng

Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới

Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời”

“Người đồng mình” chính là người vùng mình. Tác giả sử dụng ngôn ngữ địa phương để khẳng định tình cảm yêu thương, nặng tình quê hương mà người cha muốn gửi gắm cho con. Cha muốn con là một phần máu thịt của người đồng mình. Con cần phải hiểu về bản sắc của quê hương. Con cũng cần hiểu rằng, nơi con ở là những người lao động với phẩm chất tuyệt đẹp nhất.

Đó là những kỉ niệm như “đan cờ cài nan hoa, vác nhà ken câu hát”. Đây là chia sẻ của cha về những kỉ niệm, những cánh rừng đầy hoa, những con đường thân thuộc và giản dị, nhưng sâu sắc biết bao nghĩa tình. Người vùng mình trong lao động vẫn vui vẻ, hạnh phúc và quấn quýt bên nhau. Đó là vừa làm vừa hát hăng say lao động, còn gì tuyệt hơn.

Phân tích khổ 1 bài nói với con – Tiếp theo là hình ảnh của quê hương đất nước thật đẹp biết bao: “Rừng cho hoa, con đường cho những tấm lòng”. Nơi cha và con sống là núi rừng bạt ngàn, không chỉ có vách đá cheo leo, hẻo lánh, không chỉ có mây mù giăng lối mà đó là còn là những cánh rừng hoa bất tận. Đây là hình ảnh vô cùng đẹp vào sự hi vọng, hạnh phúc. Con người vùng mình sống rất yêu thương nhau, gắn bó với nhau.

Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới

Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời”

Đặc biệt, cha nói đến ngày cưới của cha mẹ bằng một sự chân thành, hạnh phúc tự đáy lòng. Đó là ngày đẹp nhất trên đời, đó chính là hạnh phúc, kết tinh của tình yêu. Cha cũng mong con biết rằng, con chính là kết tinh của tình yêu đẹp. Và cha mẹ hạnh phúc vì có con. Qua đây, cha muốn con thấy được cuộc sống gia đình mình hạnh phúc, hạnh phúc tự trong tâm và hạnh phúc khi cùng là “người đồng mình”. Khổ thơ cũng như lời tâm sự, chia sẻ của cha với con rằng con phải biêt yêu thương xóm làng, yêu thương những con người gắn bó với mình. Mặc dù đó không phải là người chung dòng máu nhưng lại là những người con thân thiết hơn cả ruột thịt.

Khổ thơ 1 Nói Với Con là chia sẻ chân thành của cha dành cho con, là tình yêu bao la mà bậc cha mẹ dành cho con cái. Là lời khẳng định con được lớn lên trong niềm tự hào, tình yêu mà cha mẹ dành cho con. Và cũng là lời nhắn nhủ con là một phần máu thịt của quê hương, của người đồng mình vì vậy hãy luôn yêu quê hương, yêu thương người vùng mình con nhé.

Bằng biện pháp nghệ thuật sử dụng từ ngữ giàu hình ảnh, sức gợi cảm, đặc biệt cách nói phù hợp với người miền núi, thể thơ phóng khoáng, già khát quát, vừa mộc mạc chân thành nhưng lại giàu chất thơ, tác giả đã vẽ lên một bức tranh tuyệt đẹp về gia đình, về cuộc sống người vùng mình yêu thương, quấn quýt đùm bọc lấy nhau, về những mầm non của đất nước đang được nuôi dưỡng bằng tình yêu thương vô bờ bến của cha mẹ, của những người tuy không cùng máu mủ nhưng còn hơn cả ruột thịt.

Khép lại khổ thơ 1, trái tim của độc giả vẫn cảm thấy xúc động về tình yêu dung dị mà cha dành cho con. Trong ca dao có câu : “Công cha như núi Thái Sơn/ Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra”, cho thấy tình yêu của cha bao giờ cũng mạnh mẽ, sừng sững. Những lời cha nói với con tuy không văn hoa mượt mà nhưng nó lại chân thành từ tận đáy lòng. Khổ thơ tuy ngắn nhưng chứa đựng cả tâm tư, tình yêu vô bờ bến dành cho con. Khổ thơ cũng là lời khẳng định, con là một phần máu thịt của người vùng mình, vì vậy con hãy biết yêu quê hương, yêu dân tộc, yêu những con người lao động ở nơi mình ở, họ là những người tuyệt vời nhất, còn hơn cả máu mủ ruột rà.

Những lời thơ tuy mộc mạc mà chân thành chạm đến trái tim độc giả. Y Phương thực sự đã thành công trong việc ca ngợi tình cha con, tình yêu quê hương, đất nước.

Bài văn Phân tích đoạn 1 bài Nói với con - Mẫu 4

Ngoài trời, mưa phùn bay, chợt nghe vang vọng đâu đây giai điệu bài thơ Nói với con của nhà thơ Y Phương. Những lời thơ giản dị nhưng có sức ám ảnh lạ thường trong tâm trí độc giả. Những điều người cha nói với con trong bài thơ phải chăng cũng chính là lời căn dặn yêu thương mà biết bao nhiêu người cha muốn con mình thấu hiểu ? Mỗi lần đọc bài thơ là một lần ta cúi đầu thành kính trở về với cội nguồn, với những gì thân thương nhất. Mượn lời người cha tâm tình với con, nhà thơ nhắc nhở về cội nguồn của mỗi con người, qua đó bộc lộ niềm tự hào về sức sống mạnh mẽ, bền bỉ và phẩm chất tốt đẹp của dân tộc mình, quê hương mình.

Chân phải bước tới cha

Chân trái bước tới mẹ

Một bước chạm tiếng nói

Hai bước tới tiếng cười

Người đồng mình yêu lắm con ơi

Đan lờ cài nan hoa

Vách nhà ken câu hát

Rừng cho hoa

Con đường cho những tấm lòng

Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới

Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời.

Tình yêu thương của cha mẹ, sự đùm bọc của quê hương đối với con người là vô hạn. Các con lớn lên từng ngày trong tình cảm thiêng liêng ấy. Ở bốn câu thơ đầu, bằng những hình ảnh giản dị, Y Phương đã phản ánh sinh động không khí gia đình đầm ấm, quấn quýt:

“Chân phải bước tới cha

Chân trái bước tới mẹ

Một bước chạm tiếng nói

Hai bước tới tiếng cười.”

Ta cứ tưởng như đang được ngắm một bức tranh của một em bé đang chập chững tập đi, bi bô tập nói. Điệp ngữ “bước tới” và động từ “chạm” được dùng rất khéo, làm nổi bật cài hồn của bức tranh. Cách thể hiện cách nghĩ của nhà thơ thật độc đáo. Khi đứa con chập chững đi từng bước, từng tiếng nói cười của con đều được cha mẹ nâng niu, chăm chút, vui mừng đón nhận. Đó là một gia đình hạnh phút: đôi vợ chồng trẻ với đứa con thơ đầu lòng, căn nhà luôn rộn rã tiếng nói, tiếng cười. Tuy nhiên, đằng sau lời nói cụ thể đó, tác giả muốn khái quát một điều lớn hơn: con sinh ra trong hạnh phúc và lớn lên bằng tình yêu thương, trong sự nâng đón, vỗ về, mong chờ của cha mẹ. Những hình ảnh ấm êm với cha và mẹ, những âm thanh sống động, vui tươi với tiếng nói tiếng cười là những biểu hiện của một không khí gia đình đầm ấm, quấn quýt, hạnh phúc tràn đầy. Hình ảnh ấm lòng này muôn thuở vẫn là khát vọng hạnh phúc của con người. Đó sẽ là hành trang quý báu đối với cuộc đời, tâm hồn con.

Đứa con trường thành trong cuôc sống lao động cần củ của cha mẹ, trong khung cảnh thiên nhiện đẹp đẽ, thơ mộng của quê hương. Nhìn con lớn lên từng ngày, cha mẹ càng yêu quý thêm mảnh đất của tổ tiên, ông bà đã để lại. Câu thơ bật thốt lên từ trái tim chứa chan tình cảm sâu nặng:

“Người đồng mình yêu lắm con ơi!”

Nhà thơ tự hào về những người cùng sống trên mảnh đất quê hương đã nuôi dưỡng cho con mình nên vóc nên hình. Cuộc sống lao động cần cù và tươi vui của đồng bào dân tộc được nhà thơ miêu tả như những hình ảnh trong thần thoại :

“Đan lờ cài nan hoa

Vách nhà ken câu hát.”

Các động từ “cài”, “ken” vừa diễn tả động tác lao động cụ thể, vừa nói lên sự hoà hợp, gắn bó giữa hiện thực và lãng mạn trong đời sống vật chất, tinh thần của người vùng cao. Đan lờ đánh cá, dưới bàn tay người Tày, những nan nứa, nan trúc, nan tre đều trở thành “nan hoa”. Vách nhà không chỉ ken bằng gỗ mà được ken bằng “câu hát”. Những động từ “đan, ken, cài” rất gợi cảm bên cạnh giúp cho người đọc hình dung được những công việc cụ thể của con người trên quê hương còn gợi ra tính chất gắn bó, hòa quyện, quấn quýt của con người và của quê hương, xứ sở. 
Cuộc sống lao động ấy, sinh hoạt gia đình đầy niềm vui ấy được đặt trong cả một quê hương giàu đẹp, nghĩa tình. Rừng núi quê hương đã che chở, nuôi dưỡng nhiều thế hệ trẻ về tâm hồn lẫn lối sống:

“Rừng cho hoa

Con đường cho những tấm lòng”.

Rừng đâu chỉ cho chúng ta nhiều gỗ, lâm sản quý giá mà còn “cho hoa”. Con đường đâu chỉ để đi ngược về xuôi, lên non xuống biển mà còn “cho những tấm lòng” nhân hậu, bao dung, đó là con đường tình nghĩa. Với Y Phương, con đường ấy là hình bóng thân thuộc của quê hương: con đường vào bản, con đường vào thung, ra rừng, ra sông, ra suối, là con đường đi học, con đường làm ăn hay cũng chính là con đường đi tới mọi chân trời, mọi miền đất nước. Điệp từ “cho” mang nặng nghĩa tình. Thiên nhiên đã che chở, nuôi dưỡng, bồi đắp tâm hồn cũng như lối sống của con người.

Sung sướng ôm con thơ vào lòng, nhìn con khôn lớn, suy ngẫm về tình nghĩa làng bản quê nhà, nhà thơ đã nghĩ về cuội nguồn hạnh phúc.

“Cha me mãi nhớ về ngày cưới

Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời”

Người cha còn nhắc đến những kỷ niệm ngày cưới của mình với con để mong con luôn nhớ con lớn lên trong tình yêu trong sáng và hạnh phúc của cha mẹ. Ngày cưới cha mẹ - cái “ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời” - ngày cha và mẹ được tác hợp bởi “duyên trời” - cũng ngày đó sự sống của con đã bắt đầu phôi thai. Người cha muốn con mình biết về ý nghĩa của ngày ấy - kỉ niệm thiêng liêng không bao giờ phai mờ đối với mẹ cha và giờ đây lại in dấu trong lòng con. Đó là điểm xuất phát mọi tình yêu thương trong con. Nói với con những điều đó, người cha muốn dạy dỗ con tình cảm cội nguồn bằng chính tình yêu và lòng tự hào về quê hương, về gia đình… Chính quê hương đã tạo cho cha mẹ cuộc sống hạnh phúc, mạnh mẽ, bền lâu.

Từ hiểu biết về cội nguồn quê hương, cha muốn nhắn nhủ con sống sao cho xứng đáng với những người đi trước, sống cho đẹp với nơi chôn rau, cắt rốn. Tạo hoá sinh ra và trao cho ta một thể xác, một linh hồn. Đừng bao giờ hèn hạ đánh mất mình. Người cha muốn con sống cao thượng vì đó là nguồn sức mạnh để con trưởng thành. Quê hương là tấm gương lớn để con soi vào mỗi khi lạc bước. Con sẽ thấy mình đẹp hơn trong tấm gương cội nguồn thiêng liêng ấy.

Đọc những vần thơ của Y Phương, ta như đang gặp chính làng quê mình, tâm hồn mình như đang được soi chiếu. Con sinh ra từ mẹ cha, con lớn lên bằng tình thương yêu và con sẽ trưởng thành từ nhận thức về cội nguồn, về sức sống mãnh liệt của làng quê mình. Mỗi làng quê là một phần trong đất nước và mỗi làng quê cũng là một phần trong trái tim con người - trái tim cha và con.

---/---

Trên đây là Dàn ý Phân tích đoạn 1 bài Nói với con do Top lời giải sưu tầm được, mong rằng với nội dung tham khảo này các em có thể triển khai bài văn của mình tốt nhất, chúc các em học tốt môn Văn!