Phân biệt Nhật thực và Nguyệt thực?

Câu hỏi: Phân biệt Nhật thực và Nguyệt thực?

Trả lời: 

- Giống nhau: Mặt Trời, Mặt Trăng, Trái Đất thẳng hàng

- Khác nhau: 

Hãy cùng Top lời giải tìm hiểu thêm về Nhật thực và Nguyệt thực nhé!

I. Nhật thực

1. Nhật thực là gì ?

Nhật thực là hiện tượng xảy ra khi Mặt Trăng đi qua giữa Trái Đất và Mặt Trời trên cùng một đường thẳng và quan sát từ Trái Đất, lúc đó Mặt Trăng che khuất hoàn toàn hay một phần Mặt Trời. Điều này chỉ có thể xảy ra tại thời điểm trăng non khi nhìn từ Trái Đất, lúc Mặt Trời bị Mặt Trăng che khuất và bóng của Mặt Trăng phủ lên Trái Đất. Trong lúc nhật thực toàn phần, đĩa Mặt Trời bị che khuất hoàn toàn. Với nhật thực một phần hoặc hình khuyên, đĩa Mặt Trời chỉ bị che khuất một phần.

Hiểu một cách khác, hiện tượng nhật thực thường xảy ra khi Mặt Trăng che khuất bởi một phần hoặc toàn phần Mặt Trời. Điều này sẽ diễn ra khi Mặt Trời, Trái Đất và Mặt Trăng nằm trên một đường thẳng hoặc gần thẳng; đồng thời Mặt Trăng đi qua giữa Trái Đất và Mặt Trời.

2. Phân loại các hiện tượng nhật thực:

- Hiện nay, các nhà thiên văn học xác định có 4 kiểu nhật thực thông qua các vùng bóng của Mặt trăng trên bề mặt Trái đất, cụ thể như sau:

+ Nhật thực một phần: Diễn ra khi Mặt Trăng chỉ bị che khuất một phần đĩa Mặt Trời và hình thành một vùng bóng nửa tối trên bề mặt Trái Đất.

+ Nhật thực toàn phần: Diễn ra khi Mặt Trăng ở quanh điểm cận quỹ đạo, che khuất hoàn toàn Mặt Trời, khi đó các vùng bóng tối và nửa bóng tối sẽ hình thành trên bề mặt của Trái Đất.

+ Nhật thực hình khuyên: Có thể nói, đây là hiện tượng thiên văn thú vị, xảy ra khi đĩa của Mặt Trăng che khuất trung tâm của đĩa Mặt Trời, chỉ có phần rìa bên ngoài của Mặt Trời lộ ra. Lúc này khi quan sát, bạn sẽ thấy vùng rìa ngoài của Mặt Trời có dạng như một chiếc nhẫn. Khi Mặt Trăng ở quanh viễn điểm quỹ đạo thì mới xảy ra hiện tượng nhật thực hình khuyên.

+ Nhật thực lai: Nhật thực lai rất hiếm khi xảy ra. Chúng xảy ra khi một nhật thực hình khuyên chuyển thành một nhật thực toàn phần.

3. Nhật thực xảy ra khi nào?

Nhật thực xảy ra khi Mặt Trăng đi qua giữa Trái Đất và Mặt Trời, đồng thời Mặt Trăng, Trái Đất và Mặt Trời phải nằm trên cùng một đường thẳng hoặc gần thẳng. Điều này chỉ có thể xảy ra trong một kỳ trăng mới. Tuy nhiên không phải nhật thực sẽ xảy ra trong mọi kỳ trăng mới. Nhật thực chỉ xảy ra khi hai mặt phẳng của quỹ đạo Mặt Trăng quanh Trái Đất và Trái Đất quanh mặt trăng gặp nhau tại một điểm mút, gọi là điểm mút Mặt Trăng và một kỳ trăng mới diễn ra gần điểm mút này.

II. Nguyệt thực

1. Nguyệt thực là gì?

Nguyệt thực là hiện tượng thiên văn khi Mặt Trăng đi vào hình chóp bóng của Trái Đất, đối diện với Mặt Trời. Điều này chỉ có thể xảy ra khi Mặt Trời, Trái Đất và Mặt Trăng thẳng hàng hoặc xấp xỉ thẳng hàng với nhau, với Trái Đất ở giữa. Do vậy, nguyệt thực chỉ có thể xảy ra vào những ngày trăng tròn. Kiểu và chiều dài của nguyệt thực phụ thuộc vào vị trí của Mặt trăng so với các điểm nút quỹ đạo của nó.

Nói cách khác, Nguyệt thực là hiện tượng mặt trăng bị che khuất bởi bóng của trái đất trước ánh sáng của mặt trời, hay còn gọi là Mặt Trăng máu, là hiện tượng thiên văn khi Mặt Trăng đi vào hình chóp bóng của Trái Đất, đối diện với Mặt Trời.

2. Phân loại nguyệt thực: 

- Nguyệt thực toàn phần: Nguyệt thực toàn phần là hiện tượng xảy ra khi Mặt trăng đi vào vùng bóng tối (Umbra) của Trái đất. Khi đó, Mặt trăng sẽ bị che khuất hoàn toàn. Khi hiện tượng này diễn ra, chỉ có các tia Mặt trời có bước sóng dài (đỏ, cam) chiếu tới Mặt trăng, còn các tia sáng bước sóng ngắn đã bị bầu khí quyển ở vùng rìa Trái đất cản lại hết. Mặt trăng phản xạ lại ánh sáng đỏ, cam này, khi quan sát từ Tráiđdất sẽ thấy Mặt trăng có màu đỏ tối. Hiện tượng này còn được gọi là Trăng máu. Thời gian tối đa của nguyệt thực toàn phần: 104 phút (trường hợp thường hay tái diễn).

- Nguyệt thực một phần: Xảy ra khi Mặt Trời, Trái Đất và Mặt Trăng nằm trên đường gần thẳng. Lúc này ánh trắng sẽ bị mời đi và mặt trăng bị khuyết đi một phần. Có thể nhìn thấy bóng của Trái Đất màu đen hoặc màu đỏ sẫm đang che khuất Mặt Trăng. Trong quá trình nguyệt thực toàn phần, nguyệt thực một phần có thể xuất hiện trước và sau khi nguyệt thực toàn phần. Nguyệt thực một phần kéo dài 6 giờ.

- Nguyệt thực nửa tối: xảy ra khi Mặt Trăng đi qua vùng nửa tối của Trái Đất. Lúc này ánh trăng sẽ mờ và Mặt Trăng sẽ mờ và tối đi. Nguyệt thực bán phần khó nhìn thấy bằng mắt thường do ánh chói của Mặt Trời giảm thiểu.

3. Hiện tượng Nguyệt thực xảy ra khi nào?

Những quan sát thiên văn cho biết Mặt Trăng quay xung quanh Trái Đất, Trái Đất quay xung quanh Mặt Trời, Mặt Trời chiếu sáng Mặt Trăng và Trái Đất.

Đứng trên Trái Đất, về ban đêm, ta nhìn thấy Mặt Trăng vì có ánh sáng phản chiếu từ Mặt Trăng. Bởi thế, khi Mặt Trăng bị Trái Đất che, không được Mặt Trời chiếu sáng nữa, lúc đó ta không nhìn thấy Mặt Trăng. Ta nói là có nguyệt thực.