Nhiệt phân NaHCO3 - Những điều cần nắm vững

Natri hiđrocacbonat là gì? Công thức phân tử của Natri hiđrocacbonat . Các tính chất vật lý và hoá học của Natri hiđrocacbonat. Natri hiđrocacbonat được sản xuất như thế nào? Ứng dụng của Natri hiđrocacbonat .Cần lưu ý gì khi bảo quản và sử dụng Natri hiđrocacbonat? Nơi cung cấp Natri hiđrocacbonat uy tín, chất lượng.

Khi chế biến thức ăn, nhất là trong khi làm các loại bánh, đầu bếp thường thêm vào Baking soda để làm cho bánh giòn, xốp và đẹp mắt hơn. Tuy khá phổ biến và được sử dụng nhiều nhưng ít ai biết được thật ra Baking soda thật ra là gì và tại sao nó lại có thể làm cho thức ăn giòn, xốp hơn,.. Baking soda là tên gọi thông dụng của một chất hoá học có tên là Natri hiđrocacbonat. Vậy để hiểu hơn về loại chất thông dụng này chúng ta sẽ cùng tìm hiểu xem nó là gì, có cấu tạo như thế nào, tính chất ra sao và còn công dụng nào khác không, khi sử dụng thì cần lưu ý gì,…thông qua bài viết sau nhé.

Natri hiđrocacbonat là gì? Công thức phân tử của Natri hiđrocacbonat

Natri hiđrocacbonat là gì?

- Natri hiđrocacbonat là là chất rắn màu trắng có hình dạng tinh thể giống như bột mịn công thức hoá học là NaHCO₃ có vị hơi mặn và có tính kiềm tương tự như loại soda dùng trong tẩy rửa, dễ hút ẩm nhưng lại ít tan trong nước. khi có sự hiện diện của ion H⁺  thì khí CO₂ sẽ được tạo ra. 

- Natri hiđrocacbonat có tên phổ biến trong hoá học là natri bicacbonat ( là tên của muối công thức hoá học NaHCO₃). Ngoài ra, vì được sử dụng rất phổ biến trong thực phẩm nên Natri hiđrocacbonat còn có nhiều tên gọi khác như: bread soda, cooking soda, baking soda,…

Dù soda là tên thông thường của các muối natri cacbonat Na₂CO₃ cũng như NaHCO₃ nhưng trên thực tế thường gọi là natri bicacbonat là baking soda, còn natri cacbonat là soda.

Natri hiđrocacbonat có công thức phân tử là : NaHCO₃

Phản ứng nhiệt phân NaHCO₃

- Điều kiện phản ứng

- Nhiệt độ: nhiệt độ

- Cách thực hiện phản ứng: nhiệt phân NaHCO₃ tạo thành muối Na₂CO₃ và giải phóng khí CO₂

- Hiện tượng nhận biết: giải phóng khí CO₂

Các tính chất vật lý và tính chất hóa học của Natri hidrocacbonat

- NaHCO₃ là một muối axit do có gốc H linh động trong thành phần gốc axit, thể hiện tính axit yếu. Tuy nhiên vì NaHCO₃ là muối của axit yếu (H₂CO₃) nên có thể tác dụng với axit mạnh hơn.

- Khối lượng mol: 84,007 g/mol

- Khối lượng riêng: 2,159 g/cm³

- Nhiệt độ nóng chảy: 50 ^oC

- Độ hòa tan: 7,8 g/100 ml

- Natri bicacbonat tác dụng với axit mạnh tạo thành muối và nước, đồng thời giảng phóng khí CO₂

- Tác dụng với Bazơ tạo thành muối mới và Bazơ mới.

- Tác dụng với NaOH tạo thành muối trung hòa và nước.

Tính chất vật lý

- Natri hidrocacbonat là chất rắn màu trắng và có dạng tinh thể đơn tà, Natri hidrocacbonat trông giống như bột, có vị hơi mặn và có tính kiềm giống như loại soda dùng trong tẩy rửa.

- Natri hidrocacbonat ít tan trong nước, gần như không tan.

Tính chất hoá học

- Natri hidrocacbonat là một muối axit nhưng thể hiện tính axit yếu. Bên cạnh đó, Natri hidrocacbonat có thể tác dụng với axit mạnh hơn, giải phóng khí CO₂, nên Natri hidrocacbonat cũng thể hiện tính bazo và tính này chiếm ưu thế hơn tính axit.

- Natri hidrocacbonat bị phân huỷ tạo môi trường bazo yếu trong dụng dích nước.

NaHCO₃ + H₂O → NaOH + H₂CO₃

- Natri hidrocacbonat tác dụng với axit mạnh tạo thành muối và nước và đồng thời cũng giải phóng khí CO₂:

2NaHCO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + 2H₂O + 2CO₂

- Natri hidrocacbonat khi tác dụng với bazơ sẽ tạo thành muối mới và bazơ mới hoặc tạo thành hai muối mới:

NaHCO₃ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + NaOH + H₂O

2NaHCO3 + Ca(OH)2 → CaCO₃ + Na₂CO₃ + 2H₂O

- Natri hidrocacbonat khi tác dụng với NaOH sẽ tạo thành muối trung hòa và nước:

NaHCO₃ + NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

- Natri hidrocacbonat khi chịu tác dụng của nhiệt độ chúng sẽ chuyển hóa qua lại với Na₂CO₃

2NaHCO₃ ←T°→ Na₂CO₃ + H₂O + CO₂

Natri hidrocacbonat được sản xuất như thế nào?

- Ở thời điểm hiện tại, công nghệ Solvay được xem như công nghệ chủ yếu để điều chế Natri hidrocacbonat, cho phản ứng giữa cacbonat canxi, clorua natri, amoniac, và điôxít cacbon trong nước.

- Natri hidrocacbonat còn có thể thu được từ phản ứng của điôxit cacbon với dung dịch hydroxit natri trong nước. Theo đó, phản ứng ban đầu sẽ tạo ra cacbonat natri. Sau đó cho thêm điôxit cacbon để tạo ra được bicacbonat natri, tiếp theo được cô đặc đủ cao để thu được muối khô.

CO₂ + 2NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

Na₂CO₃ + CO₂ + H₂O → 2NaHCO₃

- Ngoài ra, sản lượng thương mại của loại bánh soda cũng được sản xuất theo phương pháp tương tự: tro soda sẽ được đem hòa tan vào nước và xử lý với điôxít cacbon.  Sau đó, Bicacbonat natri được tạo ra ở dạng rắn.

Na₂CO₃ + CO₂ + H₂O → 2NaHCO₃

Ứng dụng của Natri Hidrocacbonat

Trong thực phẩm

Đay là một trong những công dụng của baking soda ta có thể thường gặp trong ngành chế biến. Nó giúp tạo độ xốp giòn các loại bánh quy, bánh quẩy. Ngoài ra còn để góp phần trung hoà bớt lượng acid có trong nước ngọt được sử dụng như 1 phụ gia an toàn và mang lại hiệu quả cao.

Một điều thú vị nữa là nó còn có tác dụng làm đẹp cho bánh với vai trò như chất bột nở. Được dùng rất hiệu quả để giúp ngấm gia vị vào các món thịt hâm, ninh xương,. 

Trong y tế

Trong y tế baking soda còn được gọi là thuốc muối được dùng trung hoà axit, chữa đau dạ dày hay giải độc do axit, dùng làm nước súc miệng hoạc sử dụng trực tiếp trà lên răng để loại bỏ mảng bám và làm trắng... Thành phần NaHCO₃ còn giúp giảm lượng dầu trên da, da dầu là nguyên nhân chính của mụn chứng cá.

Một số công dụng khác

Ngoài sử dung trực tiếp cho cong người Natri cacbonat còn được dùng lau chùi dụng cụ nhà bêp, tẩy rửa các khu vực cần vệ sinh nhờ tính năng mài mòn, tác dụng với một số chất (đóng cặn), rắc vào các khu vực xung quanh nhà để chống mốt số loại côn trùng.

Ngoài ra NaHCO₃ còn có nhiều ứng dụng trong công nghiệp da, cao su và chất chữa cháy,

Natri bicacbonat có độc không

Mặc dù nhiều dẫn chứng về lợi và cả ứng dụng baking soda (bột nở) vào ý tế dùng để giảm axit trong dạ giày nhưng không phải không có giới hạn dung nạo lượng chất này vào cơ thể

Natri bicacbonat chứa nhiều thành phần như natri, kali, acid citric, acid tartaric... được chứng minh là các nhóm acid vô hại nhưng nếu sử dụng quá nhiều cũng không tốt cho sức khoẻ

mặc dù là 1 chất dùng trong chế biến thức ăn, chữa bệnh nhưng Sodium bicarbonat lại gây ra phản ứng với 1 số thuốc, làm giảm tác dụng của thuốc như viên sắt, aspirin, thuốc tiểu đường, tetracycline.. vậy nên mới có lời khuyên không uống thuốc cùng nước ngọt.

Ngoài ra còn có dẫn chứng baking soda gây cản trở quá trình hấp thụ photpho, làm mất lượng canxi bổ sung cho sương, tác động và làm châmh quá trình lưu thông oxy khắp cơ thể. Cho nên nhiều khuyến cáo trẻ em không uống nhiều nước ngọt có ga vì gay ảnh hưởng đến sức khoẻ và sự phát triển lâu dài

Cần lưu ý gì khi bảo quản và sử dụng Natri Hidrocacbonat

Natri hidrocacbonat được sử dụng rất phổ biến trong chế biến thức ăn cũng như làm đẹp, tuy nhiên cũng cần lưu ý khi bảo quản sử dụng chúng để đảm bảo an toàn và đem lại hiệu quả tốt nhất.

- Bảo quản Natri hidrocacbonat ở nơi khô ráo, thoáng mát, giữ trong hộp và đậy kín nắp sau khi sử dụng.

- Khi dùng chế biến các loại bánh, cần mang bánh đi nướng sau khi trộn đều Natri hidrocacbonat để tránh chúng mất đi công dụng vốn có.

- Sử dụng Natri hidrocacbonat đúng liều lượng.

- Tốt nhất chỉ nên sử dụng Natri hidrocacbonat 02 lần một tuần khi muốn dùng chúng chúng để tẩy da chết, trị mụn và làm trắng da. Đối với các bạn có da nhạy cảm thì nên thử trước 01 lượng nhỏ trước khi sử dụng.

- Lưu ý, mua Natri hidrocacbonat còn hạn sử dụng để đảm bảo an toàn cho sức khoẻ cũng như đạt được công dụng tốt nhất.