Nhận định "điểm 10" về chức năng của văn học

Chúng ta đã nghe rất nhiều về văn học, cũng học rất nhiều về văn học. Tuy nhiên, chưa ai thực sự phân tích về những chức năng của nó trong cuộc sống hiện đại của chúng ta. Mời các em cùng tìm hiểu thông qua bài viết nhận định về chức năng của văn học.

Nhận định về chức năng của văn học 

     Văn học, như một ngành nghệ thuật, không chỉ có giá trị giải trí, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc phản ánh và gợi mở nhận thức về con người và thế giới xung quanh. Chức năng của văn học là rất đa dạng, là một ngành nghệ thuật cũng là một ngôn ngữ giao tiếp của con người.

     Lê Đạt đã từng nói: "Đọc một câu thơ hay, ta thường có cảm giác đứng trước một bến đò gió nổi, một khao khát sang sông, một thúc đẩy lên đường hướng đến những vùng trời đẹp hơn, nhân tính hơn...”. Văn học có chức năng phản ánh và gợi mở nhận thức về con người và thế giới. Tác phẩm văn học thường mang trong mình thông điệp về con người, xã hội, văn hóa, lịch sử,... Nó có thể phản ánh sự thật, những vấn đề xã hội, tình cảm con người, và sự đa dạng của thế giới. Đồng thời, văn học cũng gợi mở nhận thức của người đọc, khơi dậy sự quan tâm, suy ngẫm và đánh giá lại nhận thức về thế giới xung quanh.

     Tác phẩm văn học thường chứa đựng những thông điệp đạo đức, giúp đẩy mạnh nhận thức về đúng và sai, giữ gìn giá trị đạo đức và xúc tiến những hành vi đúng đắn trong xã hội. Văn học cũng có thể giúp khai phá và đề cao những phẩm chất đạo đức như lòng nhân ái, sự chân thành, trung thực, trách nhiệm và đấu tranh vì công lý. Trong cuốn sách nổi tiếng Những con người khốn khổ, tác giả Victor Hugo đã viết: "Khi nào những người đàn ông còn sa đọa vì bán sức lao động, khi những người đàn bà còn trụy lạc vì đói khát, khi trẻ thơ còn cằn cỗi vì tăm tối thì cuốn sách này còn có ích”. Bởi khi đó, xã hội vẫn còn đến những bất công cần đến văn học nói hộ.

    Tác phẩm văn học thường mang trong mình những đặc trưng văn hóa của dân tộc, vùng miền hay thời đại nào đó. Chúng góp phần xây dựng và duy trì nhận thức về văn hóa, truyền thống và lịch sử của một cộng đồng, đồng thời củng cố nhận thức về nhân bản và sự đa dạng của thế giới. Văn học chứa trong mình những nét độc đáo và duyên dáng, như người kể chuyện đang nói về một thế giới xinh đẹp do mình tạo nên. Người viết văn cũng như một họa sĩ, bởi vậy nhà văn Nguyên Ngọc cũng từng nhận xét rằng: “Nghệ thuật là phương thức tồn tại của con người, giữ cho con người mãi mãi là con người, không sa xuống thành con vật và cũng không thành những ông thánh vô bổ vô duyên. Nghệ thuật là sự vươn tới, sự hướng về, sự níu giữ mãi mãi tính con người cho con người. Cái cốt lỗi của nghệ thuật là tính nhân bản.”

     Ngôn ngữ là công cụ giao tiếp cơ bản của con người và văn học là một trong những lĩnh vực duy trì và phát triển ngôn ngữ. Tác phẩm văn học giúp nuôi dưỡng ngôn từ, cấu trúc câu và phong phú hóa ngôn ngữ, đồng thời truyền tải và duy trì giá trị ngôn ngữ của một dân tộc hoặc vùng miền.

Trích dẫn các nhận định về chức năng của văn học 

- Trước một thế giới tan vỡ hay có nguy cơ tan vỡ. Nhà văn nhặt lại những mảnh vỡ để tái tạo lại chính nó đồng thời kích hoạt những dây đàn cảm xúc của con người. 

Trích dẫn từ bài viết trên Tạp chí sông Hương.

- Tác phẩm văn học sống và phát sinh không phải là hồi quang của một cái gì khác mà là một cấu trúc khép kín.

Kayser – nhà lí luận văn học theo chủ nghĩa cấu trúc

- Giống như lúa, ngô, đậu … những thứ cây gần gũi nhất trên cánh đồng quê. Văn chương chính là ngũ cốc trên cánh đồng người.

Theo Nguyễn Quang Thiều.

- Văn học là một hình thức của ngôn ngữ nghệ thuật, nơi tác giả sử dụng ngôn từ và cấu trúc câu để tạo ra một trải nghiệm esthetic cho người đọc. Chức năng thẩm mỹ của văn học là kích thích cảm giác, khám phá sắc thái tâm trạng, và giúp người đọc cảm nhận và đánh giá về cái đẹp và giá trị nghệ thuật.

Theo Peter Barry

- Văn học là một công cụ giáo dục mạnh mẽ, giúp mở rộng tầm nhìn, nâng cao kiến thức, và phát triển kỹ năng ngôn ngữ và tư duy phản biện của người đọc. Nó cung cấp cho chúng ta một cách nhìn sâu sắc vào con người và xã hội, và khuyến khích suy ngẫm và thảo luận về các vấn đề quan trọng của cuộc sống.

Theo Louise Rosenblatt

- Ngồi trong xó nhà mà lịch lãm suốt hết các nơi danh lam thắng cảnh của thiên hạ, xem trên mảnh giấy mà tinh tường được hết các việc hay, việc dở của thế gian; sinh ở sau mấy nghìn năm mà tự hồ như được đối diện và được nghe tiếng bàn bạc của người sinh về trước mấy nghìn năm, cũng là nhờ có văn chương cả.

Theo Phan Kế Bính

- Tôi bắt đầu tin văn chương cũng có lửa, làm tan chảy những bức tường thép mà mỗi người tự dựng lên, văn chương cũng là băng, gắn kết những ốc đảo người thành một khối, văn chương là nước, dịu dàng mà mãnh liệt vượt qua những rào cản của lịch sử, văn hóa, ngôn ngữ.

Theo Nguyễn Ngọc Tư.

------------------------------------------------

Trên đây là bài viết nhận định về chức năng của văn học. Hy vọng bài viết trên của Toploigiai sẽ giúp ích các em trong quá trình làm bài và ôn luyện tác phẩm. Chúc các em học tốt môn Văn!