Câu hỏi: Nêu đặc điểm của vận chuyển thụ động. Phân biệt khuếch tán đơn giản và khuếch tán tăng cường bằng cách hoàn thành bảng theo mẫu
Lời giải:
Đặc điểm vận chuyển thụ động:
+ Không tốn năng lượng.
+ Là kiểu khuếch tán các chất từ nơi có nồng độ chất tan cao đến nơi có nồng độ chất tan thấp (xuôi chiều gradien nồng độ)
+ Các chất được khuếch tán qua lớp phospholipid hoặc qua các kênh protein xuyên màng.
Phân biệt khuếch tán đơn giản và khuếch tán tăng cường:
Thành phần (màng tế bào) tham gia khuếch tán |
Đặc điệm chất khuếch tán |
Các yếu tố ảnh hưởng đến tốc độ khuếch tán |
|
Khuếch tán đơn giản | Lớp phospholipid | Chất không phân cực và các phần tử có kích thước nhỏ |
Bản chất của chất khuếch tán. Sự chênh lệch nồng độ các hết trong và ngoài màng. Thành phần hóa học của lớp phospholipid |
Khuếch tán tăng cường |
Lớp phospholipid Kênh protein chuyên biệt – protein xuyên màng |
Ion, các chất phân cực, các amino acid… |
Sự chênh lệch nồng độ các hết trong và ngoài màng. Số lượng kênh protein trên màng. Sự chênh lệch về điện thế giữa 2 vế của màng. |
Kiến thức cần biết về Vận chuyển thụ động
Khái niệm: Vận chuyển thụ động là phương thức vận chuyển các chất qua màng sinh chất mà không tiêu tốn năng lượng.
Vận chuyển thụ động là sự dịch chuyển của các ion và các chất dạng phân tử và nguyên tử khác xuyên qua màng tế bào mà không cần đầu vào năng lượng. Không giống như vận chuyển chủ động, nó không yêu cầu đưa năng lượng tế bào vào bởi vì thay vì đó nó lại được làm cho hoạt động bằng xu hướng tăng entropy của hệ. Tốc độ vận chuyển thụ động phụ thuộc vào khả năng thấm của màng tế bào, thứ mà ngược lại lại phụ thuộc vào sự tổ chức và đặc tính của lipid và protein của màng. Bốn kiểu vận chuyển thụ động chính là khuếch tán đơn giản, facilitated diffusion (tạm dịch: khuếch tán được thuận hóa), lọc và/hoặc thẩm thấu.
- Vận chuyển thụ động được tiến hành theo nguyên lí khuếch tán của các chất từ nơi có nồng độ cao đến nới có nồng độ thấp.
Vận chuyển thụ động là sự dịch chuyển của các ion và các chất dạng phân tử và nguyên tử khác xuyên qua màng tế bào mà không cần đầu vào năng lượng. Không giống như vận chuyển chủ động, nó không yêu cầu đưa năng lượng tế bào vào bởi vì thay vì đó nó lại được làm cho hoạt động bằng xu hướng tăng entropy của hệ. Tốc độ vận chuyển thụ động phụ thuộc vào khả năng thấm của màng tế bào, thứ mà ngược lại lại phụ thuộc vào sự tổ chức và đặc tính của lipid và protein của màng. Bốn kiểu vận chuyển thụ động chính là khuếch tán đơn giản, facilitated diffusion (tạm dịch: khuếch tán được thuận hóa), lọc và/hoặc thẩm thấu.
Điều kiện để xảy ra cơ chế vận chuyển chủ động: Vận chuyển chủ động là hình thức tế bào có thể chủ động vận chuyển các chất qua màng. Hình thức vận chuyển này cần phải có năng lượng ATP, có các kênh prôtêin màng vận chuyển đặc hiệu.
- Điều kiện để xảy ra cơ chế vận chuyển thụ động: Vận chuyển thụ động là hình thức vận chuyển các chất qua màng theo građien nồng độ (từ nơi có nồng độ chất tan cao đến nơi có nồng độ chất tan thấp – cơ chế khuếch tán). Hình thức vận chuyển này không cần phải có năng lượng nhưng cũng cần phải có một số điều kiện: kích thước của chất vận chuyển nhỏ hơn đường kính lỗ màng, có sự chênh lệch về nồng độ, nếu là vận chuyển có chọn lọc (như vận chuyển các ion) thì cần có kênh prôtêin đặc hiệu.