logo

Năm qua thắng lợi vẻ vang năm nay tiền tuyến chắc càng thắng to

Bác Hồ không chỉ là một vị lãnh tụ vĩ đại mà còn là nhà thơ, nhà văn xuất sắc. Bài tơ chúc Tết của Bác không chỉ chứa những lời chúc tốt đẹp mà nó còn mang tính cổ vũ, tuyên truyền. Sau đây sẽ là nội dung, hoàn cảnh sáng tác của bài thơ, các em tham khảo nhé!


1. Bài thơ chúc Tết của Bác năm 1969

Sinh thời, Bác Hồ có 22 bài thơ chúc tết đồng bào ta. Trừ bài thơ chúc tết đầu tiên viết năm 1942 dưới Mặt trận Việt Minh, còn 21 bài thơ chúc tết còn lại, Bác viết với cương vị Chủ tịch nước Việt Nam dân chủ cộng hoà để gửi đồng bào cả nước. Nội dung bài thơ chúc tết của Bác thường có các phần: tổng kết tình hình năm qua, nhận định tình hình sắp tới, chúc mừng đồng bào nhân dịp xuân về và kêu gọi đoàn kết, thi đua để hoàn thành tốt nhiệm vụ... Lời thơ giản dị dễ hiểu là mục đích của Bác

Năm qua thắng lợi vẻ vang

Năm nay tiền tuyến chắc càng thắng to

Vì độc lập, vì tự do

Đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào

Tiến lên! Chiến sĩ, đồng bào.

Bắc – Nam sum họp xuân nào vui hơn.

Năm qua thắng lợi vẻ vang năm nay tiền tuyến chắc càng thắng to

2. Hoàn cảnh sáng tác bài thơ

Mùa xuân năm 1969 là mùa xuân cuối cùng Bác ở lại với dân tộc ta, lúc này sức khỏe của Bác đã yếu nhiều. Thế nhưng, cuộc kháng chiến chống Mỹ đang bước vào giai đoạn cực kỳ cam go và quyết liệt.

Cuộc nổi dậy của quân và dân ta ở xuân Mậu Thân năm 1968 đã làm lung lay mộng bành trướng của Nhà trắng ở Đông Nam Á.

Vì thế, bài thơ chúc Tết năm 1969 của Bác tiếp tục như một lời hiệu triệu, thôi thúc toàn Đảng, toàn dân và quân ta thêm quyết tâm đánh đuổi đế quốc Mỹ xâm lược ra khỏi đất nước ta là một nhiệm vụ tối thượng lúc bấy giờ.

Bài thơ chúc Tết của Bác ngắn gọn, giản dị nhưng trong từng câu, chữ toát lên niềm tin mãnh liệt vào chiến thắng của dân tộc


3.  Nội dung bài thơ chúc Tết của Bác năm 1969

Câu mở đầu bài thơ toát lên niềm vui. Bác không dùng chữ “lớn lao” mà dùng chữ “vẻ vang”. Vẻ vang không chỉ gợi nên âm điệu trữ tình mà còn có một ẩn ý sâu xa: Sự “quang minh, chính đại” sẽ mở đường cho thắng lợi càng to hơn, một thắng lợi quy tụ sức mạnh của toàn dân tộc đứng lên “vì độc lập, vì tự do”. Chân lý đã được kết tinh ở Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến chống Mỹ ngày 17/7/1966 của Người: “Không có gì quý hơn độc lập, tự do!”.

Để giành được độc lập, tự do thì “chiến sĩ đồng bào” phải “tiến lên” đánh thắng kẻ thù. Vào lúc này, cách mạng Việt Nam đã chuyển sang giai đoạn quyết liệt, bước tiếp theo được Bác nêu lên là “đánh cho Mỹ cút”, “đánh cho ngụy nhào”. Phương châm chiến lược đúng đắn và sáng tạo mà Bác nêu ra là cuộc chiến sẽ qua 2 bước để đi đến thắng lợi hoàn toàn. Nhiệm vụ đánh cho chúng “cút” (quét sạch, không còn nữa), rồi cho chúng “nhào” (đổ xuống) thật cụ thể, rõ ràng. Câu thơ nôm na với cách dùng từ “cút”, từ “nhào” vừa đắt, vừa hay về âm điệu (cút - nhào), từ ngôn ngữ đời thường thành ngôn ngữ văn học; về ngữ điệu (đánh - đánh) cách ngắt nhịp bốn với hai âm trắc biểu thị sức mạnh của một cuộc công kích. Ở đây khi cảm nhận cái đẹp, phong phú, nhiều màu muôn vẻ của cuộc đời và nghệ thuật, ta còn nhận thấy được điều cao cả hơn là lòng nhân ái của Bác.

Cái đẹp không đi cùng với chết chóc, hơn thế nữa, Bác luôn đau đáu trong lòng và thường nhắc nhở các nhà văn, nhà báo khi tuyên truyền là “Không có trận đánh đẫm máu nào là đẹp cả dẫu là thắng lớn”. Bởi vậy cho nên trong bài thơ Bác không dùng đánh để tiêu diệt, mà Bác chỉ nêu lên nhiệm vụ “đánh cho Mỹ cút”, “đánh cho ngụy nhào”. Đây không chỉ lời thơ mà là tấm lòng của người cộng sản, là mục tiêu chiến đấu mà Bác nêu ra cho cách mạng miền Nam đấu tranh giành thống nhất đất nước mà ít tốn xương máu nhất. Nhận thức được điều nhân ái này của Bác, nhà thơ Việt Phương đã viết:

Bác không bằng lòng trận đánh chết nhiều là đẹp

Con xóa đi chữ “đẹp” như xóa đi hạn hẹp trong lòng.

Tư tưởng chỉ đạo chiến tranh trên quan điểm nhân nghĩa của cha ông ta có từ thời Nguyễn Trãi đã được Bác Hồ kế thừa và phát triển ở tầm cao mới, để rồi ngay cả kẻ thù cũng phải thừa nhận: “Ở con người Hồ Chí Minh, trí tuệ và cảm xúc chỉ là một”; để rồi nhân loại tiến bộ coi lòng nhân nghĩa, khoan dung của dân tộc ta trong chiến đấu giành độc lập, tự do, thống nhất Tổ quốc và bảo vệ hòa bình tiêu biểu cho lương tâm và phẩm giá của nhân loại.

---------------------------

Qua bài viết này, chúng tôi muốn nói đến bài thơ chúc Tết cuối cùng của Bác- một phần rất nhỏ trong sự nghiệp cách mạng của Người nhưng qua bài thơ này ta thấy toát lên một cách nghĩ, cách nhìn và thể hiện được giá trị nhân văn rất sâu sắc.

icon-date
Xuất bản : 01/06/2022 - Cập nhật : 01/06/2022