NaHCO3 là chất gì?

Câu hỏi: NaHCO₃ là chất gì?

Trả lời:

Natri bicacbonat (NaHCO₃) là chất rắn màu trắng có hình dạng tinh thể giống như bột mịn, công thức hoá học là NaHCO₃ có vị hơi mặn và có tính kiềm tương tự như loại soda dùng trong tẩy rửa.

Mời bạn đọc cùng với Top lời giải tìm hiểu thêm về Natri bicacbonat (NaHCO₃) qua bài viết dưới đây.

1. Natri bicacbonat là gì?

Natri bicacbonat (NaHCO₃) là chất rắn màu trắng có hình dạng tinh thể giống như bột mịn công thức hoá học là NaHCO₃ có vị hơi mặn và có tính kiềm tương tự như loại soda dùng trong tẩy rửa. 

Tên gọi khác:  Muối nở, bột nở, Sodium bicarcbonat, Natri hydrocacbonat, Backing soda. Do được sử dụng rất phổ biến trong thực phẩm nên nó còn có nhiều tên gọi khác: cooking soda, bicarbonate of soda... Dù soda là tên thông thường của các muối natri cacbonat Na₂CO₃ cũng như NaHCO₃ nhưng trên thực tế thường gọi là natri bicacbonat là baking soda, còn natri cacbonat là soda.

2. Tính chất vật lý và hoá học 

- NaHCO₃ là một muối axit do có gốc H linh động trong thành phần gốc axit, thể hiện tính axit yếu. Tuy nhiên vì NaHCO₃ là muối của axit yếu (H₂CO₃) nên có thể tác dụng với axit mạnh hơn.

- Khối lượng mol: 84,007 g/mol

- Khối lượng riêng: 2,159 g/cm³

- Nhiệt độ nóng chảy: 50 ^oC

- Độ hòa tan: 7,8 g/100 ml

- Natri bicacbonat tác dụng với axit mạnh tạo thành muối và nước, đồng thời giảng phóng khí CO₂

- Tác dụng với Bazơ tạo thành muối mới và Bazơ mới.

- Tác dụng với NaOH tạo thành muối trung hòa và nước.

3. Tính chất hóa học của NaHCO₃

Nhiệt phân tạo thành muối và giải phóng CO₂

Tiến hành nhiệt phân hóa chất soda baking sẽ tạo ra muối mới và giải phóng khí CO₂. Phương trình phản ứng như sau:

2NaHCO₃ → Na₂CO₃ +CO₂↑ + H₂O

Thủy phân tạo thành môi trường Bazơ yếu

Phản ứng với nước, NaHCO₃ sẽ bị thủy phân tạo ra môi trường bazơ yếu. Trong thí nghiệm chúng ta có thể nhận thấy môi trường này sẽ khiến quỳ tím đổi màu. Tuy nhiên lại không đủ mạnh để có thể làm đổi màu dung dịch phenolphtalein.

Phương trình phản ứng như sau: NaHCO₃ + H₂O → NaOH + H₂CO₃

Tác dụng với axit mạnh tạo thành muối và nước

Khi được sử dụng, hoặc tiếp xúc với các axit mạnh, NaHCO₃ sẽ tạo thành dung dịch muối và nước, đồng thời giải phóng khí CO₂. Phương trình phản ứng như sau:

- Tác dụng với Axit Sunfuric: 2NaHCO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + 2H₂O + 2CO₂

- Tác dụng với axit Clohiric: NaHCO₃ + HCl → NaCl + H₂O + CO₂

Tác dụng với bazơ tạo thành muối mới và bazơ mới

Khi được tác dụng với bazơ, NaHCO₃ sẽ tạo ra muối mới và bazơ mới. Phương trình phản ứng như sau:

- Tác dụng với Ca(OH)₂: NaHCO₃ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + NaOH + H₂O. Một trường hợp khác có thể tạo thành 2 muối mới với phương trình phản ứng:

2NaHCO₃ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + Na₂CO₃ + 2H₂O.

- Tác dụng với NaOH: NaHCO₃ + NaOH → H₂O + Na₂CO₃

- Tác dụng với Ba(OH)₂: 2NaHCO₃ + Ba(OH)₂ → Na₂CO₃ + Ba₂CO₃ + 2H₂O

4. Ứng dụng của natri bicacbonat là gì?

Trong thực phẩm

Đay là một trong những công dụng của baking soda ta có thể thường gặp trong ngành chế biến. Nó giúp tạo độ xốp giòn các loại bánh quy, bánh quẩy. Ngoài ra còn để góp phần trung hoà bớt lượng acid có trong nước ngọt được sử dụng như 1 phụ gia an toàn và mang lại hiệu quả cao.

Một điều thú vị nữa là nó còn có tác dụng làm đẹp cho bánh với vai trò như chất bột nở. Được dùng rất hiệu quả để giúp ngấm gia vị vào các món thịt hâm, ninh xương,. 

Trong y tế

Trong y tế baking soda còn được gọi là thuốc muối được dùng trung hoà axit, chữa đau dạ dày hay giải độc do axit, dùng làm nước súc miệng hoạc sử dụng trực tiếp trà lên răng để loại bỏ mảng bám và làm trắng... Thành phần NaHCO₃ còn giúp giảm lượng dầu trên da, da dầu là nguyên nhân chính của mụn chứng cá.

Một số công dụng khác

Ngoài sử dung trực tiếp cho cong người Natri cacbonat còn được dùng lau chùi dụng cụ nhà bêp, tẩy rửa các khu vực cần vệ sinh nhờ tính năng mài mòn, tác dụng với một số chất (đóng cặn), rắc vào các khu vực xung quanh nhà để chống mốt số loại côn trùng.

Ngoài ra NaHCO₃ còn có nhiều ứng dụng trong công nghiệp da, cao su và chất chữa cháy.

5. Natri bicacbonat (NaHCO₃) có độc không

Mặc dù nhiều dẫn chứng về lợi và cả ứng dụng baking soda (bột nở) vào y tế dùng để giảm axit trong dạ dày nhưng không phải không có giới hạn dung nạp lượng chất này vào cơ thể

Natri bicacbonat chứa nhiều thành phần như natri, kali, acid citric, acid tartaric... được chứng minh là các nhóm acid vô hại nhưng nếu sử dụng quá nhiều cũng không tốt cho sức khoẻ. 

Mặc dù là một chất dùng trong chế biến thức ăn, chữa bệnh nhưng Sodium bicarbonat lại gây ra phản ứng với 1 số thuốc, làm giảm tác dụng của thuốc như viên sắt, aspirin, thuốc tiểu đường, tetracycline.. vậy nên mới có lời khuyên không uống thuốc cùng nước ngọt.

Ngoài ra còn có dẫn chứng baking soda gây cản trở quá trình hấp thụ photpho, làm mất lượng canxi bổ sung cho sương, tác động và làm châmh quá trình lưu thông oxy khắp cơ thể. Cho nên nhiều khuyến cáo trẻ em không uống nhiều nước ngọt có ga vì gay ảnh hưởng đến sức khoẻ và sự phát triển lâu dài.