Câu hỏi: Lập bảng thống kê (hoặc vẽ sơ đồ tư duy) về cơ sở hình thành của các nền văn minh cổ trên đất nước Việt Nam. Em hãy cho biết những điểm giống nhau và khác nhau về điều kiện hình thành của các nền văn minh ấy?
Lời giải:
- Bảng thống kê (hoặc vẽ sơ đồ tư duy) về cơ sở hình thành của các nền văn minh cổ trên đất nước Việt Nam
Cơ sở |
Văn minh Văn Lang - Âu Lạc |
Văn minh Chăm-pa |
Văn minh Phù Nam |
Điều kiện tự nhiên |
- Hình thành trên lưu vực các dòng sông như sông Hồng, sông Mã, sông Cả,... |
- Hình thành, tồn tại và phát triển trên địa bàn các tỉnh miền Trung và một phần cao nguyên Trường Sơn. |
- Hình thành ở vùng vùng hạ lưu sông Mê Công |
Xã hội |
- Cội nguồn từ văn hoá Phùng Nguyên (khoảng 4000 năm trước), phát triển rực rỡ trong thời kì văn hoá Đông Sơn. - Cư dân Việt cổ sống thành từng làng |
- Cội nguồn từ văn hóa Sa Huỳnh. Cơ cấu xã hội Sa Huỳnh là xã hội dạng lãnh địa hay liên minh cụm làng - Có thể có một số nhóm người khác cùng với cư dân Sa Huỳnh xây dựng nền văn minh |
- Có cội nguồn từ nền văn hoá tiền Óc Eo. - Từ khoảng cuối thiên niên kỉ I TCN, cấu trúc làng nông - chài - thương nghiệp được hình thành - Cư dân bản địa kết hợp với cư dân Nam Đảo di cư đến, cùng xây dựng và phát triển nền văn minh. |
Ảnh hưởng của văn minh Ấn Độ |
|
- Sớm tiếp xúc với văn minh Ấn Độ |
- Sớm tiếp xúc với văn minh Ấn Độ |
- Điểm giống nhau và khác nhau về điều kiện hình thành của các nền văn minh
+ Những điểm giống nhau:
- Cả ba nền văn minh Văn Lang- Âu Lạc, Chăm -pa, Phù Nam đều có nền nông nghiệp là chủ đạo, nông nghiệp lúa nước.
- Cơ cấu xã hội sống theo làng (mặc dù có thể có tên gọi khác nhau: liên minh cụm làng, bản, v.v..)
- Cư dân làm bản địa là những người chủ yếu đóng góp, xây dựng nên nền văn minh của họ.
+ Sự khác nhau giữa các nền văn minh:
- Văn minh Chăm pa và Phù Nam ảnh hưởng đậm nét bởi văn minh Ấn Độ, còn văn minh Văn Lang- Âu Lạc thì không bị ảnh hưởng bởi văn minh Ấn Độ.
- Văn minh Phù Nam và Chăm pa phát triển rất mạnh thương mại biển, còn Văn Lang- Âu Lạc thì yếu tố thương mại biển phát triển kém.