Hoàn cảnh lịch sử ra đời và đặc điểm chủ yếu của kinh tế chính trị học tư sản cổ điển Anh

Câu hỏi: Hoàn cảnh lịch sử ra đời và đặc điểm chủ yếu của kinh tế chính trị học tư sản cổ điển Anh.

Trả lời

* Hoàn cảnh ra đời của kinh tế chính trị học tư sản cổ điển Anh:

- Về kinh tế:

+ Cuối TK XVII, lực lượng sản xuất rất phát triển, giai đoạn tích lũy nguyên thủy tư bản chấm dứt.

+ Chủ nghĩa tư bản bước sang giai đoạn trưởng thành và phát triển cả trong công nghiệp cả nông nghiệp. Giai cấp tư sản nhận thức được: muốn làm giàu phải bóc lột lao động làm thuê của những người nghèo. Lao động của những người nghèo là nguồn gốc làm giàu vô tận của những người giàu.

- Về chính trị - xã hội: Cuộc cách mạng tư sản giành thắng lợi. Giai cấp tư sản chiến thắng hoàn toàn giai cấp địa chủ và phong kiến, thúc đẩy chủ nghĩa tư bản ra đời nhanh chóng.

- Về tư tưởng:

+ Những thành tựu mới về toán học, triết học, vật lí học, thiên văn học… đóng vai trò thúc đẩy những tư tưởng tiến bộ ra đời, trong đó có kinh tế chính trị học tư sản cổ điển Anh. 3 tác giả tiêu biểu:

+ W.Petty (1623 – 1687): nhà kinh tế học trong thời kì quá độ từ chủ nghĩa trọng thương → Kinh tế chính trị học tư sản cổ điển Anh.

+ Adam Smith (1723 – 1790): nhà kinh tế học trong thời kì công trường thủ công → Tư tưởng chịu ảnh hưởng của phân công lao động trong công trường thủ công

+ David Ricardo (1773 – 1823): nhà kinh tế học trong giai đoạn đại công nghiệp cơ khí → Tư tưởng chịu ảnh hưởng của nền đại công nghiệp.

+ Các tác giả trên là những nhà tư tưởng tiến bộ, được đánh giá là tiền bối của K.Marx trong lĩnh vực kinh tế chính trị học.

Nguyên nhân tiến bộ:

+ Nền sản xuất tư bản chủ nghĩa đang trên đã phát triển, quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa là quan hệ sản xuất tiến bộ nhất so với các quan hệ sản xuất trước đó trong lịch sử.

Lợi ích của giai cấp tư sản còn phù hợp với lợi ích phát triển chung của xã hội, hay nói cách khác, quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất.

+ Mâu thuẫn giữa giai cấp tư sản và giai cấp công nhân chưa trở thành mối đe dọa đối với giai cấp tư sản.

=> Các tác giả trên xem xét, nghiên cứu các vấn đề kinh tế tư bản chủ nghĩa với một thái độ khách quan, khoa học.

* Đặc điểm chủ yếu:

- Chuyển đối tượng nghiên cứu từ lĩnh vực lưu thông sang lĩnh vực sản xuất (cả trong sản xuất công nghiệp và nông nghiệp).

- Không chỉ nghiên cứu các hiện tượng kinh tế mà còn đi sâu phân tích bản chất của các hiện tượng KT, phân tích các phạm trù kinh tế (như phạm trù giá cả, tiền lương, lợi nhuận, lợi tức, địa tô).

- Đề cao tính qui luật khách quan trong kinh tế, nghiên cứu về thị trường tự do cạnh tranh, chống lại sự can thiệp của nhà nước

- Đã xây dựng được một hệ thống các phạm trù và qui luật kinh tế. 

- Phương pháp luận: trong nghiên cứu đã sử dụng phương pháp trừu tượng hóa khoa học để phân tích các hiện tượng kinh tế diễn ra.

Tuy nhiên họ vẫn còn lẫn lộn giữa 2 yếu tố là khoa học và tầm thường, cho nên các kết luận của họ đôi chỗ phi lịch sử.