Hãy sưu tầm những câu chuyện về đơn vị, cá nhân bắn rơi máy bay, bắt sống giặc lái trong chiến tranh chống Mỹ cứu nước của dân tộc ta và chia sẻ với các bạn

Người anh hùng 5 lần bắn rơi máy bay Mỹ

Chiến tranh đã lùi sâu vào quá khứ, nhưng kỷ niệm của một thời “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” vẫn vẹn nguyên trong tâm trí của Anh hùng LLVT nhân dân Nguyễn Quang Lộc, đang sống ở tổ dân phố Tô Hiệu, phường Đống Đa, TP Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc.

Câu chuyện bắt đầu từ tháng 8-1971, khi tròn 18 tuổi, Nguyễn Quang Lộc xung phong vào bộ đội, trở thành chiến sĩ Đại đội 3, Tiểu đoàn 172, Quân chủng Phòng không-Không quân. Kết thúc 6 tháng huấn luyện về tên lửa vác vai A72, tháng 2-1972, anh cùng đơn vị tham gia chiến đấu tại chiến trường miền Đông Nam Bộ. Trong Chiến dịch Nguyễn Huệ năm 1972, tại huyện Dầu Tiếng (Bình Dương), ngày 13-5-1972, trong trận đánh đầu tiên của đời quân ngũ, Nguyễn Quang Lộc đã lập công xuất sắc, bắn hạ một chiếc máy bay AD6 của Mỹ, bắt sống tên đại úy phi công. Ngay hôm sau, khoảng 10 giờ, anh tiếp tục bắn cháy một chiếc máy bay trinh sát của địch. Hôm đó, chiến sĩ trẻ Nguyễn Quang Lộc thao thức cả đêm, niềm vui mừng trào dâng trong lồng ngực, khiến những dòng nhật ký gửi mẹ bật ra: "Mẹ biết không, chính con cũng không hiểu nổi, một cậu học trò, một đứa con thơ dại của mẹ hôm nào chỉ biết cưỡi xe đạp đi học, trưa về cơm chưa chín là mặt đã xịu ra, thế mà nay đã là một anh giải phóng quân chững chạc. Hôm nay, con đã bắn rơi máy bay Mỹ rồi, còn bắt sống cả giặc lái nữa mẹ ạ. Chiến công này con gửi tặng mẹ". Sau chiến công xuất sắc ngày đầu ra trận, anh được tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Ba và được đi báo cáo thành tích với Bộ tư lệnh Miền.

Mặc dù lập công lớn trong ngày đầu ra trận, nhưng chiến sĩ Nguyễn Quang Lộc không thỏa mãn, mà ngày đêm học tập, miệt mài nghiên cứu, nhằm tìm ra cách đánh địch hiệu quả hơn. Bởi sau hai lần bị bắn hạ, dường như địch đã nắm được chiến thuật của ta, nên thay đổi tác chiến, cố tình bay thấp, hoặc triệt để lợi dụng các đám mây để ẩn nấp, có lúc bay liên tục, rồi cua gấp để tránh làn đạn phòng không. Cùng với đó, mỗi khi sử dụng máy bay ném bom, chúng đều thả pháo sáng để gây nhiễu. Tuy nhiên, sau khi nghiên cứu kỹ quy luật hoạt động mới của kẻ thù, anh Lộc cùng đồng đội tiếp tục giáng cho địch những đòn chí mạng. Ngày 11-11-1972, anh bắn rơi chiếc máy bay thứ ba của địch tại bến Chanh (Dầu Tiếng, Bình Dương). Chiến công nối tiếp chiến công, ngày 18-12 năm ấy, Nguyễn Quang Lộc bắn cháy tại chỗ chiếc máy bay L19 trên bầu trời thị trấn Kiến Đức, nay là thị xã Kiến Đức (Đắc Nông). Sau chiến công này, anh được phong cấp bậc hạ sĩ, được kết nạp vào Đảng ngay tại mặt trận.

Do lập nhiều chiến công xuất sắc, tháng 5-1974, Hạ sĩ Nguyễn Quang Lộc là một trong số các xạ thủ A72 được giao nhiệm vụ phối hợp với Lữ đoàn Đặc công biệt động Rừng Sác, luồn sâu vào vùng kiểm soát của địch, bí mật, bất ngờ nổ súng tiêu diệt một mục tiêu quan trọng của chúng. Đến ngày 9-3-1975, anh cùng đồng đội được lệnh hành quân thần tốc về Sài Gòn, tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử. Ngày 25-4-1975, được sự giúp đỡ, chỉ đường của nhân dân, tổ A72 của anh đã áp sát quận Gò Vấp, sẵn sàng tiêu diệt và khống chế máy bay địch ở khu vực sân bay Tân Sơn Nhất, hỗ trợ cho xe tăng, bộ binh của ta tiến công giải phóng Sài Gòn. Vào 9 giờ 30 phút, ngày 29-4-1975, có một máy bay C119 của địch bay lượn nhiều vòng trên đầu, liên tục bắn pháo hiệu và hỏa lực xuống đội hình ta. Tuy nhiên, chiếc cánh bằng ma mãnh này đã lọt vào tầm ngắm của chiến sĩ A72 Nguyễn Quang Lộc. Và một tiếng nổ như sấm rền khiến nó tan xác ngay trên bầu trời Sài Gòn sau cú nhấn cò chính xác của anh. Đây là chiếc máy bay chỉ huy đang tìm cách ngăn chặn đà tiến công của quân giải phóng. Chiến công trước ngày toàn thắng 30-4 có ý nghĩa rất lớn, sống mãi trong ký ức của Nguyễn Quang Lộc và đồng đội.

Sau ngày giải phóng miền Nam, đồng chí Nguyễn Quang Lộc chuyển ngành, đi học tại Tiệp Khắc (cũ). Về nước, ông công tác tại Công ty Cấp thoát nước Vĩnh Phúc, rồi đảm nhiệm chức vụ Giám đốc Nhà máy nước huyện Tam Đảo (Vĩnh Phúc), nghỉ hưu năm 2009. Theo Đại tá, cựu chiến binh Dương Văn Hào, Chi hội trưởng Cựu chiến binh tổ dân phố Tô Hiệu, trở về cuộc sống đời thường, ông Lộc luôn tích cực tham gia công tác hội và các phong trào tại địa phương; được cấp ủy, chính quyền và nhân dân khu phố tin yêu, mến phục. Với công lao to lớn trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, ngày 26-4-2018, đồng chí Nguyễn Quang Lộc được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân.

>>> Xem toàn bộ: Soạn Giáo dục Quốc phòng 11 Kết nối tri thức

Đơn vị đầu tiên bắn rơi máy bay B-52

Để góp phần làm nên Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”, một trong những đơn vị luôn được nhắc tới là Trung đoàn 238, Sư đoàn 363 - đơn vị bắn rơi chiếc máy bay B-52 đầu tiên; tạo ra những kinh nghiệm quan trọng, làm cơ sở viết nên Cuốn sách đỏ “Cách đánh B-52” của Bộ đội tên lửa Phòng không Việt Nam.

Vào giữa năm 1965, lần đầu tiên giặc Mỹ cho B-52 ném bom hủy diệt một căn cứ hậu cần của ta ở Bến Cát rồi đánh rộng ra khắp miền Nam. 10 tháng sau, ngày 12-4-1966, B-52 Mỹ leo thang ra miền Bắc, ném bom đèo Mụ Giạ, miền Tây Quảng Bình. Tiếp theo là những đợt đánh phá liên tục xuống khu vực Vĩnh Linh, cực Nam Quân khu 4. Trước tình hình đó, Bác Hồ đã chỉ thị cho đồng chí Đặng Tính - Chính ủy Quân chủng PK-KQ: “Máy bay B-52 Mỹ đã ném bom miền Bắc, phải tìm ra cách đánh cho được B-52. Nhiệm vụ này Bác giao cho các chú PK-KQ”. Quán triệt sâu sắc chỉ thị của Người, tháng 4-1966, theo lệnh của Bộ Tổng Tư lệnh, Quân chủng giao nhiệm vụ cho Trung đoàn 238 vào chiến đấu ở chiến trường Khu 4, trên đất lửa Vĩnh Linh để thực hiện nhiệm vụ chiến lược vô cùng quan trọng là nghiên cứu cách đánh máy bay B-52. Đây là một nhiệm vụ vô cùng mới mẻ, nặng nề đối với Trung đoàn.

Ban Chỉ huy Trung đoàn quyết định đưa toàn bộ lực lượng của các tiểu đoàn 82, 84, 85, trung đoàn bộ cùng lực lượng pháo phòng không vào Vĩnh Linh. Ban Chỉ huy Trung đoàn quyết định bố trí Tiểu đoàn 84 ở khu Tây Vĩnh Linh để đánh B-52 trước. Tiểu đoàn 82 ở khu Đông chuẩn bị thật tốt tạo thế bất ngờ đánh B-52 sau khi Tiểu đoàn 84 đã đánh ở khu Tây. Sau khi họp bàn, nghiên cứu, phân tích, lãnh đạo và chỉ huy Trung đoàn nhất trí chủ trương dồn ghép toàn bộ lực lượng và trang bị tốt của Trung đoàn cho một tiểu đoàn (Tiểu đoàn 84), quyết đánh bằng được máy bay B-52; tăng cường huấn luyện kíp chiến đấu đánh B-52.

13 giờ ngày 17-9-1967, Tiểu đoàn 84 vào cấp 1; 17 giờ 3 phút, dưới sự chỉ huy của Tiểu đoàn trưởng Nguyễn Đình Phiên, kíp chiến đấu Tiểu đoàn 84 gồm sĩ quan điều khiển Lê Hỷ cùng ba trắc thủ Phạm Văn Ngoạn, Trần Hồng Thính và Nguyễn Văn Ngận đã phóng 2 đạn tiêu diệt chiếc B-52 đầu tiên tại Vĩnh Linh. 17 giờ 34 phút, tốp B-52 tiếp theo bay vào, chỉ còn một quả đạn, Tiểu đoàn vẫn quyết đánh và bắn rơi thêm 1 chiếc B-52. Mặt trận thông báo: 2 chiếc B-52 bị diệt. Đây là chiến công đầu tiên bắn rơi B-52 của Bộ đội Tên lửa phòng không Việt Nam.

Sau khi nghe báo cáo kết quả bắn rơi B-52, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi thư khen đồng bào, chiến sĩ các lực lượng vũ trang nhân dân và cán bộ Vĩnh Linh: “Bác rất vui lòng được tin ngày 17-9-1967, Vĩnh Linh đã lập công xuất sắc, lần đầu tiên bắn rơi 2 máy bay B-52 của giặc Mỹ. Thay mặt Trung ương Đảng và Chính phủ, Bác đặc biệt gửi lời khen đồng bào, cán bộ và chiến sĩ Vĩnh Linh đã đánh giỏi, bắn trúng, chiến thắng vẻ vang, Vĩnh Linh thật xứng đáng là tiền tuyến anh hùng của miền Bắc xã hội chủ nghĩa”. Đồng thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký thưởng Huân chương Quân công hạng Nhì cho Tiểu đoàn 84.

Tiếp đó, ngày 20-10-1967, Tiểu đoàn 82 bằng 3 quả đạn đã bắn rơi 2 máy bay B-52 và ngày 29-10-1967, Tiểu đoàn 84 lại lập công xuất sắc, bằng 2 quả đạn tiêu diệt 1 máy bay B-52. Tiểu đoàn 82 đã được Quốc hội và Chính phủ tặng thưởng Huân chương Chiến công hạng Hai và Quân khu 4 tặng Tiểu đoàn lá cờ mang dòng chữ “Đánh mạnh thắng to” cùng 1 đài bán dẫn.

Hòa nhịp với tiếng súng tiến công và nổi dậy của đồng bào, chiến sĩ Miền Nam anh hùng, ngày 11-1-1968, Tiểu đoàn 82 lại bắn rơi 1 máy bay B-52. Đây là chiếc máy bay B-52 thứ 6 bị Trung đoàn bắn rơi trên đất lửa Vĩnh Linh anh hùng.

Trải qua bao gian nan, thử thách, ác liệt, phải hi sinh cả xương máu (từ giữa năm 1966 đến đầu năm 1968) Trung đoàn 238 đã hành quân tới đất lửa Vĩnh Linh, bám trụ kiên cường, anh dũng đánh thắng nhiều đối tượng, từ máy bay cường kích đến máy bay ném bom chiến lược B-52 của giặc Mỹ. Chiến công của cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 238 có ý nghĩa to lớn trong việc nghiên cứu đánh một đối tượng tác chiến mới, bước đầu rút kinh nghiệm, nghiên cứu tìm ra cách đánh B-52 cho các đơn vị sau này tham gia Chiến dịch Phòng không bảo vệ Hà Nội tháng 12-1972, đánh bại cuộc tập kích đường không chiến lược bằng B-52 của đế quốc Mỹ vào Hà Nội, Hải Phòng làm nên một “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”, tạo bước ngoặt quyết định thay đổi cục diện chiến tranh ở Việt Nam. Với những thành tích vẻ vang, những cống hiến và hy sinh to lớn trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, ngày 15-1-1976 Trung đoàn đã được Đảng, Nhà nước phong tặng danh hiệu cao quý “Đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân”.