Hãy cho biết tinh bột và xenlulozo có tham gia phản ứng thủy phân được không?

Đáp án và lời giải chính xác cho câu hỏi “Hãy cho biết tinh bột và xenlulozo có tham gia phản ứng thủy phân được không?” cùng với kiến thức mở rộng về tinh bột và xenlulozo là những tài liệu học tập vô cùng bổ ích dành cho thầy cô và bạn học sinh.

Trả lời câu hỏi: Hãy cho biết tinh bột và xenlulozo có tham gia phản ứng thủy phân được không?

- Ở nhiệt độ thường, dưới tác dụng của enzim thích hợp tinh bột hoặc xenlulozơ cũng bị thủy phân thành glucozo

- Saccarozơ, tinh bột và xenlulozơ có phản ứng thủy phân nhờ xúc tác axit hay enzim thích hợp.

Kiến thức mở rộng về tinh bột và xenlulozo

1. Tính chất vật lý của tinh bột và xenlulozo

- Tinh bột: Là chất rắn, màu trắng, không tan trong nước lạnh nhưng tan trong nước nóng tạo thành dung dịch kẹo gọi là hồ tinh bột.

 

- Tinh bột là chất rắn màu trắng, không tan trong nước lạnh, tan được trong nước nóng tạo thành dung dịch keo gọi là hồ tinh bột.

- Xenlulozơ là chất rắn màu trắng, không tan trong nước ngay cả khi đun nóng.

- Xenlulozơ là chất rắn, hình sợi, không tan trong nước ngay cả khi đun nóng.

2. Tính chất hóa học của tinh bột và xenlulozo

a. Phản ứng thủy phân

Ở nhiệt độ thường, tinh bột và xenlulozo bị thủy phân thành glucozo nhờ xúc tác của các enzym.

b. Phản ứng với iốt

Khi cho vài giọt dung dịch iot vào ống nghiệm có chứa tinh bột, dung dịch có màu xanh đen. Khi đun nóng hỗn hợp, dung dịch trong ống nghiệm bị mất màu. Làm lạnh hỗn hợp, màu xanh đen xuất hiện lại.

3. Đặc điểm cấu tạo của tinh bột và xenlulozo

Phân tử tinh bột và xenlulozơ được tạo thành do nhiều mắt xích -C₆H₁₀O₅- liên kết với nhau viết gọn là (-C₆H₁₀O₅-)_n

- Số mắt xích trong phân tử tinh bột n ≈ 1200 - 6000.

- Số mắt xích trong phân tử xenlulozơ n ≈ 10.000 - 14.000

a. Đặc điểm cấu tạo của tinh bột

- Phân tử khối của tinh bột không xác định do n biến thiên trong khoảng rộng

 - Tinh bột thuộc loại polime nên không có hai tính chất sau: Hòa tan Cu(OH)₂ (dù có nhiều nhóm -OH liền kề) và tính khử của anđehit (dù tận cùng phân tử vẫn có nhóm OH -hemiaxetal). Các nhóm - OH trong tinh bột có khả năng tạo este như glucozơ.

b. Đặc điểm cấu tạo của xenlulozo

 - Mạch phân tử không nhánh, không xoắn, có độ bền hóa học và cơ học cao

 - Có khối lượng phân tử rất lớn (khoảng 1.000.000 - 2.400.000)

 - Xenlulozơ thuộc loại polime nên không có hai tính chất sau: Hòa tan Cu(OH)₂ (dù có nhiều nhóm -OH liền kề) và tính khử của anđehit (dù tận cùng phân tử vẫn có nhóm OH -hemiaxetal).

 - Trong mỗi mắt xích C₆H₁₀O₅ có 3 nhóm - OH tự do, công thức của xenlulozơ có thể được viết là [C₆H₇O₂(OH)₃]_n

4. Trạng thái tự nhiên của tinh bột và xenlulozo

- Tinh bột có nhiều trong các loại hạt củ, quả như lúa ngô khoai chuối xanh...

- Tinh bột là chất rắn vô định hình, màu trắng, không tan trong nước nguội

- Trong nước nóng từ 65^oC trở lên, tinh bột chuyển thành dung dịch keo (hồ tinh bột)

- Xenlulozơ là thành phần chính của bông, gỗ, tre, nứa...

- Xenlulozơ là một polisaccarit, phân tử  gồm nhiều gốc β-glucozơ liên kết với nhau.

- Tinh bột thuộc loại polisaccarit, phân tử tinh bột gồm nhiều mắt xích α-glucozơ liên kết với nhau và có CTPT: (C₆H₁₀O₅)_n

- Tinh bột và xenlulozơ đều là polime có cấu trúc mạch không phân nhánh

- Tinh bột và xenlulozơ đều hòa tan trong dung dịch H₂SO₄ khi đun nóng và tan trong nước 

- Xenlulozơ được dùng để điều chế thuốc súng không khói, sản xuất tơ visco và tơ axetat

- Trong bột mì chứa nhiều tinh bột nhất và trong bông nõn chứa nhiều xenlulozơ nhất

- Nhỏ vài giọt dung dịch iốt vào nhúm bông sẽ thấy nhúm bông chuyển thành màu xanh

- Sự tạo thành tinh bột trong cây xanh là nhờ CO₂, H₂O và ánh sáng mặt trời

- Các hợp chất: glucozơ, fructozơ, saccarozơ, mantozơ, tinh bột, xenlulozơ đều chứa chức ete và ancol trong phân tử

5. So sánh giữa tinh bột và xenlulozo

 - Xenlulozơ và tinh bột khi cháy đều thu được số mol CO₂ bằng số mol H₂O.

- Xenlulozơ có cấu trúc phân nhánh, còn tinh bột có cấu trúc thẳng.

 - Xenlulozo và tinh bột đều tan trong nước nóng.

- Tinh bột và xenlulozơ khác nhau ở cấu trúc mạch phân tử: Tinh bột gồm nhiều mắt xích α – glucozơ liên kết với nhau tạo thành 2 dạng amilozơ và amilopectin còn xenlulozơ gồm nhiều mắt xích β – glucozơ liên kết với nhau tạo thành mạch kéo dài.

- Xenlulozơ có cấu trúc mạch không phân nhánh

- Tinh bột có cấu trúc cả mạch phân nhánh (amilopectin) và mạch không phân nhánh( amilozơ)

6. Ứng dụng

- Tinh bột là lương thực quan trọng của con người, là nguyên liệu để sản xuất đường glucozơ và rượu etylic.

- Xenlulozo được dùng làm vật liệu xây dựng, sản xuất đồ gỗ, sản xuất vải sợi, sản xuất giấy.