Giải Lịch sử 9 Chân trời sáng tạo Bài 1: Nước Nga và Liên Xô từ năm 1918 đến năm 1945

Giải Lịch sử 9 Chân trời sáng tạo Bài 1: Nước Nga và Liên Xô từ năm 1918 đến năm 1945 ngắn gọn, hay nhất bám sát nội dung Sách giáo khoa Lịch sử 9 theo chương trình Sách mới

Mở đầu trang 5 Giải Lịch sử 9 Cánh diều Giải Lịch sử 9 Chân trời sáng tạo Bài 1 Lịch Sử 9: Ngày 5-5-1920, tại Quảng trường Ti-tra-nay-a, Lê-nin diễn thuyết để động viên hàng vạn chiến sĩ chuẩn bị ra chiến đấu ở mặt trận Ba Lan, chống lại lực lượng Bạch vệ trong nước và sự can thiệp của các nước đế quốc (1918 - 1920). Thắng lợi của cuộc đấu tranh chống thủ trong giặc ngoài đã bảo vệ thành công chính quyền cách mạng của nước Nga Xô viết, tạo điều kiện cho sự thành lập Liên Xô.

Vậy tình hình nước Nga trước khi Liên Xô được thành lập như thế nào? Công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô đạt được những thành tựu gì và còn tồn tại những hạn chế nào?

Lời giải:

* Nước Nga trước khi Liên Xô được thành lập:

- Từ năm 1918 - 1920, nước Nga phải chiến đấu chống lại lực lượng Bạch vệ nổi dậy trong nước và sự can thiệp của 14 nước đế quốc.

- Đất nước chịu sự phá hủy trầm trọng của chiến tranh.

- Từ tháng 3 năm 1921, nước Nga bắt đầu tiến hành khôi phục kinh tế. Đảng Bôn-sê-vích thay thế chính sách Cộng sản thời chiến bằng chính sách Kinh tế mới do Lê-nin đề xướng.

- Tháng 12-1922, Liên bang Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Xô viết (gọi tắt là Liên Xô) được thành lập, gồm bốn nước: Nga, Bê-lô-rút-xi-a, U-crai-na và Ngoại Cáp-ca-do.

* Điểm nổi bật trong công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô:

- Thành tựu:

+ Về kinh tế: Cuối thập niên 30 của thế kỉ XX, Liên Xô trở thành cường quốc công nghiệp hùng mạnh đứng đầu châu Âu, thứ hai thế giới (sau Mỹ). Hoàn thành tập thể hoá nông nghiệp, xây dựng nền nông nghiệp cơ giới hoá và sản xuất trên quy mô lớn.

+ Về văn hóa, xã hội: Xoá bỏ tầng lớp bóc lột ở nông thôn, thanh toán nạn mù chữ, phát triển giáo dục phổ thông và giáo dục bậc cao, cải thiện đời sống nhân dân.

- Hạn chế:

+ Mất cân đối giữa công nghiệp nặng và công nghiệp nhẹ, giữa công nghiệp và nông nghiệp.

+ Vi phạm nguyên tắc tự nguyện trong tập thể hoá nông nghiệp,...

+ Chưa chú trọng đến việc quan tâm nâng cao đời sống nhân dân.

Câu hỏi trang 6 Lịch Sử 9: Nêu những nét chính về tình hình nước Nga trước khi Liên Xô được thành lập.

Lời giải:

Những nét chính về tình hình nước Nga Xô viết trong những năm 1918 - 1922:

- Cách mạng tháng Mười Nga thắng lợi, các nước đế quốc đã câu kết với lực lượng Bạch vệ trong nước mở cuộc tấn công vũ trang để chống phá.

- Năm 1919, chính quyền Xô viết thực hiện chính sách cộng sản thời chiến nhằm đảm bảo lương thực cho Hồng quân.

- Sau khi nội chiến kết thúc, năm 1921, nước Nga Xô viết bước vào thời kì hòa bình, xây dựng đất nước trong hoàn cảnh hết sức khó khăn.

- Tháng 3-1921, Đảng Bôn-sê-vích quyết định thực hiện Chính sách kinh tế mới (NEP) do V.I. Lê-nin khởi xướng.

- Nhờ vào các chính sách mới, sản xuất kinh tế dần hồi phục. Tình hình chính trị, xã hội ổn định.

- Cuối năm 1922, Liên bang Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Xô viết (gọi tắt là Liên Xô) được thành lập.

* Theo em, sự kiện quan trọng nhất trong giai đoạn này của lịch sử nước Nga là sự thành lập của nhà nước Liên Xô. Vì: Liên Xô ra đời đánh dấu sự sụp đổ hoàn toàn của đế quốc Nga hoàng, Chủ nghĩa xã hội được xác lập trên nước Nga, tạo điều kiện thuận lợi xây dựng CNXH sau này. Đồng thời để lại bài học kinh nghiệm trong xây dựng và đoàn kết dân tộc sau này cho các nước xã hội chủ nghĩa trên thế giới.

Câu hỏi trang 7 Lịch Sử 9: Trình bày những thành tựu của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô. Công cuộc này còn tồn tại hạn chế nào?

Lời giải:

- Những thành tựu của Liên Xô trong giai đoạn 1922 – 1945:

+ Về kinh tế:

▪ Công nghiệp nặng của Liên Xô đứng thứ nhất châu Âu và đứng hàng thứ hai trên thế giới, vượt Anh, Pháp, Đức (1937).

▪ Hoàn thành tập thể hóa nông nghiệp và cơ giới hóa sản xuất nông nghiệp.

+ Về văn hóa-giáo dục:

▪ Xoá bỏ nạn mù chữ, phổ cập giáo dục Tiểu học Giáo trên toàn quốc và giáo dục Trung học cơ sở ở các dục thành phố.

▪ Đạt nhiều thành tựu trên các lĩnh vực khoa học tự nhiên và khoa học xã hội.

+ Về xã hội:

▪ Xoá bỏ các giai cấp bóc lột, thành lập khối liên minh công-nông vững chắc, nền tảng của xã hội Xô viết.

▪ Xây dựng thành công nền văn hoá mới xã hội chủ nghĩa, đạt được nhiều thành tựu trên các lĩnh vực văn học, nghệ thuật.

- Hạn chế của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô:

+ Mất cân đối giữa công nghiệp nặng và công nghiệp nhẹ, giữa công nghiệp và nông nghiệp;

+ Vi phạm nguyên tắc tự nguyện trong tập thể hoá nông nghiệp,...

Luyện tập trang 7 Lịch Sử 9: Hoàn thiện nội dung các giai đoạn của lịch sử nước Nga Liên Xô từ năm 1918 đến năm 1945 theo mẫu sau vào vở ghi.

Lời giải:

Bức Áp phích với khẩu hiệu “Hãy đến đây đồng chí ơi, tham gia nông trang cùng chúng tôi” đã thể hiện thành tựu về tập thể hóa nông nghiệp của nhân dân Liên Xô.

Vận dụng trang 7 Lịch Sử 9: Sưu tầm tư liệu về thành tựu kinh tế của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô. Giới thiệu tư liệu đó với thầy cô và bạn học.

Lời giải:

Mở đầu trang 8 Giải Lịch sử 9 Cánh diều Giải Lịch sử 9 Chân trời sáng tạo Bài 2 Lịch Sử 9: Vậy những nét chính về phong trào cách mạng ở châu Âu sau Chiến tranh thế giới thứ nhất là gì? Quốc tế Cộng sản được thành lập ra sao? Đại suy thoái kinh tế 1929 - 1933 và quá trình hình thành chủ nghĩa phát xít ở châu Âu diễn ra như thế nào? Tình hình chính trị và kinh tế của nước Mỹ giữa hai cuộc chiến tranh thế giới có điểm gì nổi bật?

Lời giải:

(*) Tham khảo:

- Quan hệ song phương Nga-Ukraine được thiết lập cách đây 30 năm, vào ngày 14/2/1992. Trong hai thập kỷ đầu tiên kể từ năm 1992, Nga và Ukraine tích cực thúc đẩy hợp tác song phương và trao đổi trên tinh thần láng giềng hữu nghị.

- Từ khoảng năm 2014 đến nay, quan hệ ngoại giao giữa Nga và Ucraina có sự chuyển biến từ trạng thái quan hệ sâu sắc sang đối đầu nghiêm trọng. Căng thẳng chính hiện nay trong quan hệ giữa Nga và Ukraine liên quan đến việc Ukraine muốn gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO); trong khí đó, Nga kiên quyết phản đối Ukraine gia nhập NATO bằng mọi giá.