Giải Địa lí 9 Chân trời sáng tạo Bài 2: Phân bố dân cư và các loại hình quần cư

Giải địa lý 9 Kết nối tri thức Bài 2: Phân bố dân cư và các loại hình quần cư ngắn gọn, hay nhất bám sát nội dung Sách giáo khoa theo chương trình Sách mới.  Bài soạn bao gồm 8 câu hỏi được trả lời chính xác, giúp học sinh hiểu kĩ hơn về  Bài học

Câu hỏi mở đầu trang 133 Địa Lí 9: Điều kiện tự nhiên và kinh tế - xã hội khác nhau tạo nên bức tranh phân bố dân cư khá đa dạng giữa đồng bằng và miền núi, thành thị và nông thôn. Hiện nay, dân cư nước ta đang phân bố như thế nào? Quần cư nông thôn và quần cư thành thị có sự khác biệt ra sao?

Lời giải:

* Sự phân bố dân cư nước ta không đồng đều: Tập trung đông ở các khu vực đồng bằng, ven biển và ít hơn ở các khu vực miền núi.

* Sự khác biệt giữa quần cư nông thôn và quần cư thành thị

- Quần cư nông thôn:

+ Có mật độ dân số thấp

+ Tập trung chủ yếu ở lĩnh vực nông nghiệp, phân bố dân cư thưa thớt, chủ yếu là nhà cấp 4

+ Cơ sở hạ tầng còn chưa phát triển mạnh

+ Mang lối sống gắn liền với thiên nhiên, giản dị và giữ gìn nhiều nét văn hóa truyền thống

- Quần cư thành thị:

+ Có mật độ dân số cao

+ Tập trung chủ yếu ở lĩnh vực công nghiệp, dịch vụ, thương mại và đa dạng loại hình nhà ở.

+ Cơ sở hạ tầng phát triển

+ Với lối sống hiện đại, năng động và pha trộn nhiều nền văn hóa, hiện đại.

Câu hỏi trang 133 Địa Lí 9: Dựa vào hình 2 và thông tin trong Giải Địa lí 9 Chân trới sáng tạo Bài, hãy trình bày những đặc điểm phân bố dân cư nước ta.

Lời giải:

Phân bố dân cư nước ta có sự khác biệt giữa đồng bằng và trung du, miền núi; giữa thành thị và nông thôn do điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội, khả năng tiếp cận việc làm, giáo dục và dịch vụ y tế,… khác nhau:

- Giữa đồng bằng và miền núi:

+ Các vùng đồng bằng chỉ chiếm ¼ diện tích cả nước nhưng lại chiếm đến ¾ số dân. Các khu vực miền núi chiếm ¾ diện tích cả nước nhưng chỉ tập trung ¼ số dân.

+ Mật độ dân số bình quân của cả nước ta là 297 người/km2 (2021), những vùng có địa hình thấp như Đồng bằng sông Hồng và Đông Nam Bộ có mật độ dân số cao nhất, lần lượt là 1091 người/km2 và 778 người/km2. Trong khi đó, vùng Trung du và miền núi Bắc Bộ, Tây Nguyên có mật độ dân số thấp nhất, lần lượt là 136 người/km2 và 111 người/km2

- Giữa thành thị và nông thôn:

+ Phân bố dân cư thành thị và nông thôn có sự thay đổi cùng với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Tỉ lệ dân thành thị nước ta còn thấp, song có xu hướng tăng nhanh.

+ Các thành phố lớn có mật độ dân số cao như TP Hồ Chí Minh (4357 người/km2), Hà Nội (2480 người/km2),…

+ Năm 2021, Đông Nam Bộ là vùng có tỉ lệ dân thành thị cao nhất cả nước (66,4%), Trung du và miền núi Bắc Bộ có tỉ lệ dân thành thị thấp nhất (20,4%).

Câu hỏi trang 135 Địa Lí 9: Dựa vào bảng 2.2, hãy trình bày sự khác biệt giữa quần cư thành thị và quần cư nông thôn ở nước ta.

Lời giải:

* Sự khác biệt giữa quần cư thành thị và quần cư nông thôn ở nước ta là:

- Về mật độ dân số: quần cư nông thôn có mật độ dân số thấp, dân cư thưa thớt, còn quần cư thành thị mật độ dân số cao và tập trung đông đúc.

- Về hoạt động kinh tế: quần cư nông thôn tập trung chủ yêu ở lĩnh vực phát triển nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản, quần cư thành thị lại tập trung chủ yếu ở lĩnh vực công nghiệp, dịch vụ, thương mại.

- Về cấu trúc: quần cư nông thôn dân cư tập trung thành các thôn, ấp, bản, làng,… ở đơn vị hành chính cấp xã, huyện, còn quần cư thành thị có các khu đô thị, chung cư ở đơn vị hành chính thị trấn, phường, thị xã, quận, thành phố.

Luyện tập trang 135 Địa Lí 9: Dựa vào hình 2, hãy xác định trên bản đồ các địa phương có mật độ dân số trên 1000 người/km2. Giải thích nguyên nhân.

Lời giải:

- Các địa phương có mật độ dân số trên 1000 người/km2: Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương, Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định, Hà Nam, TP Hồ Chí Minh.

- Giải thích: Các địa phương trên có mật độ dân số trên 1000 người/km2 vì đây đều là những địa phương nằm ở vùng đồng bằng, có điều kiện tự nhiên thuận lợi cho hoạt động sống và sản xuất, các điều kiện kinh tế - xã hội phát triển, khả năng tiếp cận việc làm tốt, giáo dục và dịch vụ y tế đảm bảo.

Vận dụng trang 135 Địa Lí 9: Địa phương em sinh sống là thành thị hay nông thôn? Hãy tìm hiểu và viết báo cáo ngắn về các đặc điểm của loại hình quần cư đó.

Lời giải:

Địa phương em sinh sống là thành thị với các đặc điểm của quần cư thành thị như:

- Mật độ dân số cao, dân cư sống tập trung đông đúc.

- Các hoạt động kinh tế phát triển chủ yếu là công nghiệp, dịch vụ, thương mại.

- Dân cư tập trung chủ yếu ở khu vực nội thành và các khu vực ven đô của các thành phố lớn.