Giải Công nghệ 10 Kết nối tri thức Bài 2: Cây trồng và các yếu tố chính trong trồng trọt

Giải Công nghệ 10 Kết nối tri thức Bài 2: Cây trồng và các yếu tố chính trong trồng trọt ngắn gọn, hay nhất bám sát nội dung Sách giáo khoa theo chương trình Sách mới. Bài soạn bao gồm 10 câu hỏi được trả lời chính xác, giúp học sinh hiểu kĩ hơn về bài học

Hoạt động mở đầu trang 14 Công nghệ 10: Các nhóm cây trồng phổ biến được phân loại như thế nào? Những yếu tố chính trong trồng trọt là gì? Chúng có mối liên hệ như thế nào đối với cây trồng?

Lời giải:

Thường có 3 cách phân loại hay gặp:

+ Phân loại theo đặc tính sinh vật học

+ Phân loại theo nguồn gốc

+ Phân loại theo mục đích sử dụng

- Những yếu tố chính trong trồng trọt là: Giống cây trồng, ánh sáng, nhiệt độ, nước và độ ẩm, đất trồng, dinh dưỡng, kĩ thuật canh tác.

- Chúng có mối liên hệ chặt chẽ, hỗ trợ cho sự phát triển của cây trồng.

I. Phân loại cây trồng

Khám phá trang 15 Công nghệ 10: Hãy kể tên một số loại cây trồng nhiệt đới, cây trồng á nhiệt đới hoặc cây trồng ôn đới ở địa phương em.

Lời giải:

Cây trồng nhiệt đới: vải, ổi, nhãn, mít, xoài...

- Cây trồng á nhiệt đới: bơ, roi, quýt đường, cam, na, lựu, bưởi, chanh leo...

- Cây trồng ôn đới: nho, táo đỏ, dâu tây, mận, hành tây, cà chua, cà rốt…

Khám phá trang 15 Công nghệ 10: Kể tên các loại cây hằng năm và cây lâu năm có giá trị kinh tế cao ở Việt Nam

Lời giải:

Các loại cây hằng năm và cây lâu năm có giá trị kinh tế cao ở Việt Nam: Lúa, ngô, khoai lang, đậu tương, bắp cải, cà chua, dưa hấu,...

Cây lâu năm: Cà phê, cau su, điều, vải thiều, chè, xoài, nhãn, sầu riêng, bưởi, cam,...

Khám phá trang 15 Công nghệ 10: Sắp xếp các loại cây trồng của địa phương em thành các nhóm theo mục đích sử dụng.

Lời giải:

Ví dụ:

+ Cây lương thực: Lúa, ngô, khoai, sắn,...

+ Cây rau: Cà chua, cải bắp, rau muống, rau đay, mồng tơi, bầu, bí,...

+ Cây công nghiệp:Chè, hồ tiêu, cao su, điều, bưởi, cam,...

+ Cây ăn quả: Vải, nhãn, xoài, mận, ổi, chuối, bưởi, cam,...

+ Cây dược liệu: Sâm ngọc linh, ba kích, huyết nhung, dạ yến thảo, la hán quả,...

+ Cây thức ăn chăn nuôi: Cỏ voi, ngô, đậu tương,...

+ Cây phân xanh: Lạc dại, đậu răng ngựa, kẹo dậu,...

II. Một số yếu tố chính trong trồng trọt

Kết nối năng lực trang 16 Công nghệ 10: Tìm hiểu về các loại cây trồng phản ứng với quang chu kì và biện pháp kĩ thuật áp dụng để cây trồng ra hoa.

Lời giải:

- Phân loại cây trồng theo phản ứng với quang chu kì:

+ Cây ngày ngắn: Ra hoa khi thời gian chiếu sáng trong ngày ngắn hơn 12 giờ, thường ra hoa vào mùa hè.

Ví dụ: thược dược, đậu tương, vừng, gai dầu, mía, cà tím, cà phê,...

+ Cây dài ngày: Ra hoa khi thời gian chiếu sáng trong ngày dài hơn 12 giờ, thường ra hoa vào mùa đông.

Ví dụ: hành, cà rốt, rau diếp, sen cạn, củ cải đường, thanh long, dâu tây, lúa mì,...

+ Cây trung tính: Ra hoa ở cả điều kiện ngày dài và ngày ngắn, có thể trồng quanh năm

Ví dụ: cà chua, lạc, đậu, ngô, hướng dương,...

- Biện pháp kĩ thuật áp dụng để điều kiển hoa:

+ Đối với cây ngắn ngày: Che bớt ánh sáng cho câu vào ban ngày, bón phânm cắt tỉa, giảm mật độ trồng,

+ Đối với cây dài ngày: Chiếu ánh sáng bổ sung cho cây vào ban đêm, bón phân, cắt tỉa, tăng mật độ trồng.

+ Đới với cây trung tính: Áp dụng các biện pháp điều khiển ra hoa phù hợp với mục đích sản xuất.

Khám phá trang 16 Công nghệ 10: Nêu một số biểu hiện của cây trồng khi gặp điều kiện nhiệt độ môi trường quá cao hoặc quá thấp.

Lời giải:

Biểu hiện của cây trồng khi gặp điều kiện nhiệt độ môi trường quá cao hoặc quá thấp:

+ Lá cháy sém, rụng lá, cuộn tròn hoặc rũ xuống, mềm úa vàng

+ Thân: Dừng phát triển, còi cọc, vỏ cây nứt nẻ.

+ Rễ: Hô hấp yếu, thối rữa.

Kết nối năng lực trang 17 Công nghệ 10: Tìm hiểu những biểu hiện của cây trồng khi bị thừa hoặc thiếu nước.

Lời giải:

Biểu hiện của cây trồng khi thiếu nước:

+ Lá cây nhăn nheo, héo rũ và rụng dần

+ Lá bắt đầu vàng, nâu từ đầu lá đến toàn bộ lá

+ Tăng trưởng chậm, giảm ra hoa, kết trái

+ Thân và rễ cây suy yếu

- Biểu hiện của cây trồng khi thừa nước:

+ Lá cây có màu xanh nhạt hoặc vàng, chồi non chậm phát triển, đôi khi có màu nâu thay vì màu xanh lá

+ Nhiều lá vàng úa bất thường, lá cây không tươi và hơi héo

+ Có thể có lớp rêu xanh hoặc mốc trắng, đen mỏng xuất hiện dưới gốc cây, lâu ngày dẫn đến thối rễ.

Khám phá trang 17 Công nghệ 10: Đọc nội dung II.4, nêu vai trò của nước và độ ẩm đối với cây trồng.

Lời giải:

Vai trò của nước:

+ Trực tiếp tham gia vào quá trình quang hợp, là môi trường hòa tan muối khoáng và chất dinh dưỡng trong đất để cung cấp cho cây.

+ Giữ vai trò điều hòa nhiệt độ cho cây thông qua việc thoát hơi nước.

- Vai trò của độ ẩm:

+ Độ ẩm quá thấp hoặc quá cao sẽ ức chế hoạt động của các vi sinh vật đất, các chất hữu cơ trong đất không được phân giải, quá trình chuyển hóa chất dinh dưỡng cho cây bị ngưng trệ khiến cây trồng thiếu dinh dưỡng, kém phát triển, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng nông sản.

+ Cây trồng thiếu hoặc thiếu nước lâu ngày có thể bị chết.

Luyện tập

Luyện tập trang 17 Công nghệ 10: Phân tích mối quan hệ giữa các cây trồng với các yếu tố ánh sáng, nhiệt độ, độ ẩm, đất trồng, dinh dưỡng và kĩ thuật canh tác.

Lời giải:

- Ánh sáng:

+ Ảnh hưởng đến quá trình quang hợp

+ Ảnh hưởng đến hình thái cây

+ Ảnh hưởng đến thời gian ra hoa

- Nhiệt độ:

+ Ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất

+ Ảnh hưởng đến sinh trưởng

+ Ảnh hưởng đến thời gian ra hoa

- Độ ẩm:

+ Ảnh hưởng đến quá trình hấp thu nước

+ Ảnh hưởng đến quá trình thoát hơi nước

+ Ảnh hưởng đến sinh trưởng

- Đất trồng:

+ Cung cấp nước và dinh dưỡng

+ Hỗ trợ cây đứng vững

+ Ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm

- Dinh dưỡng:

+ Cần thiết cho mọi hoạt động sống

+ Mỗi loại cây có nhu cầu dinh dưỡng khác nhau

+ Chất lượng sản phẩm

- Kĩ thuật canh tác:

+ Chọn giống cây trồng phù hợp

+ Gieo trồng đúng thời vụ

+ Thực hiện các biện pháp chăm sóc

+ Phòng trừ sâu bệnh hại

Vận dụng

Vận dụng trang 17 Công nghệ 10: Quan sát cây trồng trong khuôn viên nhà trường hoặc ở gia đình em và nhận biết những cây bị thiếu nước và thiếu ánh sáng. Đề xuất giải pháp khắc phục.

Lời giải:

Những cây bị thiếu nước và thiếu ánh sáng là:

- Dấu hiệu thiếu nước:

+ Lá: Héo úa, rụng lá, cuộn tròn hoặc rũ xuống, có thể bị cháy sém.

+ Thân: Dừng phát triển, còi cọc, vỏ cây nứt nẻ.

+ Rễ: Khô, teo tóp.

+ Toàn bộ cây: Sinh trưởng kém, còi cọc, dễ bị sâu bệnh hại tấn công, năng suất giảm, chất lượng sản phẩm kém.

- Dấu hiệu thiếu ánh sáng:

+ Lá: Vàng nhạt, mỏng manh, rụng lá, có thể bị biến dạng.

+ Thân: Dài, mảnh, yếu ớt.

+ Hoa: Ra hoa ít, hoa nhỏ, màu sắc nhạt.

+ Toàn bộ cây: Sinh trưởng kém, còi cọc, dễ bị sâu bệnh hại tấn công, năng suất giảm, chất lượng sản phẩm kém.

Giải pháp khắc phục:

- Tưới nước đầy đủ cho cây, nhất là giai đoạn sinh trưởng mạnh nhất, cung cấp đầy đủ ảnh sáng cho cây.