Soạn GDCD 8 Kết nối tri thức Bài 9: Phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại

Hướng dẫn Soạn GDCD 8 Kết nối tri thức Bài 9: Phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại ngắn gọn, hay nhất theo chương trình Sách mới.

Bài 9: Phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại 

Lý thuyết GDCD 8 Kết nối tri thức Bài 9: Phòng, ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại

Sơ đồ tư duy GDCD 8 Kết nối tri thức Bài 9: Phòng, ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại

Mở đầu trang 52 Bài 9 GDCD 8: Hãy kể về một vụ tai nạn vũ khí, cháy, nổ, các chất độc hại mà em biết và nêu những việc nên làm để phòng, tránh tai nạn đó.

Trả lời:

- Một số vụ tai nạn vũ khí, cháy, nổ, các chất độc hại mà em biết:

+ Cháy quán Karaoke An Phú ở Bình Dương (tháng 9/2022) khiến 32 người thiệt mạng

+ Ngộ độc thực phẩm tại trường Ischool Nha Trang (tháng 11/2022) khiến 665 học sinh phải nhập viên, trong đó có 1 trường hợp học sinh tử vong.

+ Nổ do cưa bom tại khu đô thị Văn Phú (Hà Đông) vào tháng 3/2016 khiến 4 người tử vong.

- Những việc nên làm để phòng, tránh tai nạn vũ khí, cháy, nổ, các chất độc hại:

+ Tự giác tìm hiểu, nâng cao nhận thức và thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại.

+ Tích cực tuyên truyền, vận động gia đình, bạn bè và mọi người xung quanh thực hiện tốt các quy định của pháp luật về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại.

+ Tố cáo những hành vi: vi phạm hoặc xúi giục người khác vi phạm các quy định của pháp luật về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại.

Khám phá trang 53 GDCD 8: a) Các thông tin, trường hợp trên đề cập đến những loại tai nạn nào? Theo em, còn có những loại tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại nào khác?

Trả lời:

- Các loại tai nạn được phản ánh trong những đoạn thông tin trên:

+ Thông tin 1: Tai nạn cháy, nổ do chập điện

+ Thông tin 2: Tai nạn nổ do hoạt động cưa bom

+ Thông tin 3: Tai nạn ngộ độc thực phẩm

- Những loại tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại khác:

+ Cháy nổ ro hoạt động: rà phá bom, mìn,…

+ Cháy, nổ do: dò rỉ khí ga; nắng nóng kéo dài; sét đánh hoặc do để những vật liệu dễ cháy gần nguồn nhiệt.

+ Tai nạn do tự chế tạo pháo, súng hoặc cất giấu vũ khí trong nhà.

+ Ngộ độ thủy ngân;

+ Ngộ độc thực phẩm do chế biến và bảo quản thực phẩm sai cách.

Khám phá trang 53 GDCD 8: b) Hành vi của một số nhân vật trong các bức tranh trên có nguy cơ dẫn đến những tai nạn gì? Hãy kể thêm một số nguy cơ khác mà em biết.

Trả lời:

- Nguy cơ tai nạn trong các bức tranh:

+ Tranh số 1: sử dụng điện thoại, thiết bị điện tử tại trạm đổ xăng, dầu => nguy cơ dẫn đến tai nạn cháy, nổ.

+ Tranh 2: tự chế súng để săn bắt thú rừng => nguy cơ dẫn đến: nổ, ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng của bản thân cùng những người xung quanh.

- Một số nguy cơ khác:

+ Cháy nổ ro hoạt động: rà phá bom, mìn,…; dò rỉ khí ga; nắng nóng kéo dài; sét đánh hoặc do để những vật liệu dễ cháy gần nguồn nhiệt.

+ Tai nạn do tự chế tạo pháo hoặc cất giấu vũ khí trong nhà.

Khám phá trang 53 GDCD 8: c) Trong các thông tin, trường hợp trên, tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại đã gây ra những hậu quả gì? Hãy kể thêm một số hậu quả khác do tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại gây ra.

Trả lời:

Hậu quả từ tai nạn do: vũ khí, cháy, nổ và chất độc hại gây ra:

+ Ảnh hưởng đến sức khỏe (thể chất, tinh thần) thậm chí là tính mạng của các cá nhân.

+ Thiệt hại tài sản, kinh tế của các cá nhân, gia đình và xã hội

+ Gây ra tình trạng ô nhiễm môi trường.

Khám phá trang 55 GDCD 8: a) Dựa vào thông tin pháp luật, em hãy chỉ ra các chủ thể trong thông tin, trường hợp 2, 3, 4, 5 đã thực hiện quy định của pháp luật về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại như thế nào.

Trả lời:

- Trường hợp 2:

+ Anh X có ý định mua vật liệu về nhà tự quấn pháo. Nếu thực hiện hành vi này, anh X sẽ vi phạm khoản 2 điều 5 Luật quản lí, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ năm 2017.

+ Anh D từ chối tham gia và khuyên anh X không nên làm pháo. Hành vi của anh D là thực hiện đúng quy định của pháp luật.

- Trường hợp 3:

+ Hành vi chế tạo, tàng trữ, mua bán vũ khí, công cụ hỗ trợ của 10 đối tượng trên địa bàn tỉnh Kiên Giang đã vi phạm khoản 2 điều 5 Luật quản lí, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ năm 2017.

+ Cơ quan công an tỉnh Kiên Giang đã thực hiện đúng quy định của pháp luật khi khởi tố và bắt tạm giam 10 đối tượng có hành vi chế tạo, tàng trữ, mua bán vũ khí, công cụ hỗ trợ.

- Trường hợp 4:

+ Người hàng xóm khuyên gia đình ông B dùng hóa chất để làm sạch đồ ăn từ nội tạng động vật. Hành vi này vi phạm quy định của khoản 3 điều 7 Luật hóa chất năm 2007.

+ Gia đình ông B đã thực hiện đúng quy định của pháp luật về phòng chống tai nạn do chất độc hại gây ra.

- Trường hợp 5: Anh Q và nhóm bạn đã thực hiện đúng quy định của pháp luật về phòng, chống tai nạn cháy nổ.

Khám phá trang 55 GDCD 8: b) Em hãy nêu một số quy định khác của pháp luật về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại.

Trả lời:

Một số quy định khác của pháp luật về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại:

- Khoản 2 điều 8 Luật Hóa chất năm 2007 nghiêm cấm thực hiện hành vi: không công bố thông tin cần thiết, cung cấp thông tin không đầy đủ, thông tin sai lệch, che giấu thông tin về đặc tính nguy hiểm của hóa chất, sản phẩm chứa chất nguy hiểm.

- Khoản 3 điều 5 Luật quản lí, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ năm 2017, sửa đổi, bổ sung năm 2020 nghiêm cấm thực hiện hành vi: mang trái phép vũ khí, vật liệu nổ, tiền chất thuốc nổ, công cụ hỗ trợ vào/ ra khỏi lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hoặc nơi cấm, khu vực cấm, khu vực bảo vệ và mục tiêu bảo vệ.

Khám phá trang 56 GDCD 8: a) Em hãy cho biết những nhân vật trong các bức tranh trên đã làm gì để phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại.

Trả lời:

- Tranh số 1: khi phát hiện một vật thể lạ giống mìn, bạn học sinh nữ đã: tránh xa vật thể, cảnh báo mọi người xung quanh và báo thông tin cho người lớn tin cậy.

- Tranh số 2: các bạn học sinh tham gia hoạt động tuyên truyền về phòng chống tai nạn do vũ khí, cháy, nổ, chất độc hại.

- Tranh số 3: gia đình bạn học sinh nữ sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đúng quy trình.

- Tranh số 4: khi phát hiện 2 bạn T và H có ý định mua đồ về để chế tạo pháo, bạn học sinh nữ đã báo cáo thông tin tới giáo viên.

Khám phá trang 56 GDCD 8: b) Em hãy chỉ ra trách nhiệm của công dân trong việc phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại.

Trả lời:

Trách nhiệm của công dân trong việc phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại:

- Tự giác tìm hiểu, nâng cao nhận thức và thực hiện nghiêm túc các quy định của pháp luật về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại.

- Tích cực tuyên truyền, vận động gia đình, bạn bè và mọi người xung quanh thực hiện tốt các quy định của pháp luật về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại.

- Tố cáo những hành vi vi phạm hoặc xúi giục người khác vi phạm các quy định của pháp luật về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại.

Khám phá trang 56 GDCD 8: c) Nêu những việc em cần làm để phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại.

Trả lời:

Những việc em cần làm để phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại:

+ Tự giác tìm hiểu và thực hiện nghiêm chỉnh các quy định về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại.

+ Tuyên truyền, vận động bạn bè và mọi người xung quanh thực hiện tốt các quy định.

+ Chủ động trang bị cho bản thân những kiến thức, kĩ năng để phòng ngừa/ ứng phó với tai nạn.

+ …

Luyện tập

Luyện tập 1 trang 57 GDCD 8: Em tán thành hay không tán thành với những ý kiến dưới đây? Vì sao?

a) Chỉ có những người thiếu hiểu biết mới gặp phải tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại.

b) Phòng cháy, chữa cháy là trách nhiệm riêng của lực lượng cứu hoả.

c) Các tai nạn hoá chất độc hại có thể để lại hậu quả xấu đối với những thế hệ sau.

d) Thực hiện tốt các quy định của pháp luật về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại là góp phần bảo vệ và phát triển đất nước.

Trả lời:

Em tán thành: c, d

Em không tán thành: a, b

Mỗi người có trách nhiệm tự chủ động tìm hiểu, nâng cao nhận thức và tuân thủ chặt chẽ các quy định pháp luật về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ...

Cần tích cực tuyên truyền và động viên gia đình, bạn bè và những người xung quanh hành động chính xác theo các quy định pháp luật về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại...

Luyện tập 2 trang 57 GDCD 8: Theo em, các trường hợp sau tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại như thế nào?

a) Mọi người đều được phép tàng trữ, sử dụng vũ khí.

b) Tàng trữ thuốc pháo, thuốc nổ trong nhà.

c) Sử dụng mọi hoá chất trong sản xuất, chế biến, bảo quản thực phẩm.

d) Không tắt quạt điện, ti vi khi ra khỏi nhà.

Trả lời:

- Trường hợp a) Mọi người đều được phép tàng trữ, sử dụng vũ khí => tiềm ẩn nguy cơ nổ hoặc các đối tượng xấu sử dụng vũ khí để xâm phạm sức khỏe, tính mạng, tài sản của người khác.

- Trường hợp b) Tàng trữ thuốc pháo, thuốc nổ trong nhà => tiềm ẩn nguy cơ xảy ra tai nạn cháy, nổ.

- Trường hợp c) Sử dụng mọi hoá chất trong sản xuất, chế biến, bảo quản thực phẩm => tiềm ẩn nguy cơ gây ngộ độc thực phẩm.

- Trường hợp d) Không tắt quạt điện, ti vi khi ra khỏi nhà => tiềm ẩn nguy cơ xảy ra tai nạn cháy, nổ (do cháy, chập điện).

Luyện tập 3 trang 58 GDCD 8: Theo em, những hành vi dưới đây có thể dẫn đến những hậu quả gì?

a) Chị C gọi vào số điện thoại cứu hoả để trêu đùa.

b) Bà Q hái nấm lạ trong rừng về nấu ăn.

c) Nhặt được vật thể lạ giống quả lựu đạn, anh D mang đi bán đồng nát.

d) Anh K mở bật lửa kiểm tra bình xăng xe máy.

Trả lời:

- Hành vi a) Hậu quả: gây hoang mang và làm cho đội cứu hỏa không phân biệt được đâu là cháy thật cần đội cứu hỏa tới giúp đỡ.

- Hành vi b) Hậu quả: bạn Q bị ngộ độc thực phẩm, có thể gây nguy hại đến sức khỏe, thậm chí là tính mạng; gia đình bà Q bị thiệt hại về kinh tế (do tốn kém kinh phí điều trị).

- Hành vi c) Hậu quả: tai nạn cháy, nổ; gây thiệt hại về sức khỏe, tính mạng và kinh tế của các cá nhân.

- Hành vi d) Hậu quả: cháy nổ và cháy xe máy, gây thiệt hại về sức khỏe, tính mạng và kinh tế của các cá nhân.

Luyện tập 4 trang 58 GDCD 8: Em hãy xử lí các tình huống dưới đây:

a) Cuối tuần, Đoàn thanh niên xã tổ chức hoạt động tuyên truyền phổ biến kiến thức pháp luật về phòng cháy, chữa cháy cho học sinh. Bạn A xin phép bố mẹ được tham gia, tuy nhiên bố mẹ bạn cho rằng đó không phải là hoạt động học tập nên không đồng ý.

Nếu là bạn A, em sẽ thuyết phục bố mẹ như thế nào?

b) Nghỉ hè, bạn T được mẹ đưa về quê chơi với ông bà và cậu út. Bạn thấy cậu út thường xuyên dùng thuốc trừ sâu phun cho rau và cây ăn quả. Cậu bảo, số rau và hoa quả đó trồng để bán nên cần phun nhiều thuốc để ngăn sâu bọ phá hoại.

Nếu là bạn T, dựa vào những quy định của pháp luật, em sẽ nói gì với cậu út?

c) Hai bạn M và P đang bắt cua ở con mương gần nhà thì vô tình mò được một vật có hình dáng giống khẩu súng được bao bọc kĩ. Bạn M muốn mang vật đó giao nộp cho cơ quan công an ngay. Tuy nhiên, bạn P lại muốn đem về nhà để hỏi ý kiến người lớn, nếu chắc chắn là súng thì giao nộp cũng không muộn.

Nếu là bạn M, dựa vào những quy định của pháp luật, em sẽ làm gì?

Trả lời:

- Xử lí tình huống a) Nếu là bạn A, em sẽ:

+ Giải thích để bố mẹ hiểu: tham gia tuyên truyền phổ biến kiến thức pháp luật về phòng cháy, chữa cháy là trách nhiệm của mọi công dân, trong đó có học sinh.

+ Hứa với bố mẹ: dù tham gia hoạt động tuyên truyền, nhưng vẫn đảm bảo hoàn thành tốt việc học tập ở trên lớp.

- Xử lí tình huống b) Nếu là bạn T, em sẽ:

+ Giải thích để cậu út hiểu: việc sử dụng quá nhiều thuốc trừ sâu sẽ dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng, như: gây độc cho rau, quả; gián tiếp gây hại cho sức khỏe con người; gây ô nhiễm môi trường và suy thoái tài nguyên đất.

+ Cung cấp thêm tới cậu út những thông tin, quy định của pháp luật về phòng chống tai nạn chất độc hại.

+ Khuyên cậu út nên: sử dụng những loại thuốc bảo vệ thực vật đúng quy định; có thể sử dụng các chế phẩm sinh học thay cho thuốc trừ sâu hóa học.

- Xử lí tình huống c) Nếu là M, em sẽ:

+ Giải thích để P hiểu: việc mang vật thể lạ (nghi là súng) về nhà vừa vi phạm quy định của pháp luật, vừa gây nguy hiểm cho bản thân và gia đình.

+ Kiên quyết giao nộp vật thể lạ (nghi là súng) cho cơ quan công an.

Luyện tập 5 trang 58 GDCD 8: Em đã thực hiện việc phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại như thế nào? Đối với những việc thực hiện chưa tốt, hãy nêu cách khắc phục theo bảng gợi ý dưới đây:

Việc đã thực hiện tốt	Việc chưa thực hiện tốt	Cách khắc phục những việc chưa thực hiện tốt

Trả lời:

Việc đã thực hiện tốt	Việc chưa thực hiện tốt	Cách khắc phục những việc chưa thực hiện tốt
- Nghiêm túc thực hiện các quy định của pháp luật về phòng, chống cháy, nổ.
	- Chưa thực hiện tốt quy định về phòng, chống tai nạn do chất độc hại. Ví dụ: + Thường xuyên mua và sử dụng đồ ăn vặt trước cổng trường. + Sử dụng phẩm màu và phụ gia trong chế biến và bảo quản thực phẩm.	- Hạn chế mua và sử dụng đồ ăn vặt. - Chỉ mua và sử dụng những thực phẩm/ đồ ăn rõ nguồn gốc, xuất xứ, chất lượng đảm bảo. - Không sử dụng phẩm màu và phụ gia trong chế biến và bảo quản thực phẩm.

Vận dụng

Vận dụng 1 trang 58 GDCD 8: Em hãy viết một đoạn văn về tầm quan trọng của việc phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ, các chất độc hại và chia sẻ với các bạn trong lớp.

Trả lời:

Xã hội hiện nay việc phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ, các chất độc hại là rất quan trọng. Tai nạn vũ khí, cháy, nổ, các chất độc hại có gây ảnh hưởng đến sức khỏe, gây ô nhiễm môi trường, thiệt hại tài sản gia đình, cá nhân, xã hội thậm chí gây chết người. Nguyên nhân chủ yếu của vấn đề này là do ý thức con người, nếu như mọi người ai cũng ý thức phòng ngừa thì sẽ giảm được các vụ tai nạn về vũ khí, cháy nổ,... Vậy để phòng tránh được những rủi ro to lớn từ tai nạn cháy, nổ, các chất độc hại thì chúng ta cần có những biện pháp phòng, ngừa nhất định nhằm giảm thiểu số lượng tai nạn. Đầu tiên phải nâng cao công tác tuyên truyền về những ảnh hưởng nghiêm trọng của tai nạn vũ khí, cháy, nổ, các chất độc hại. Phát huy tinh thần phòng tránh cháy nổ từ những việc làm nhỏ nhất như: khóa bình ga khi đã đun nấu xong và tắt hết các thiết bị điện trong nhà khi ra khỏi nhà hoặc khi không cần thiết dùng đến. Chúng ta luôn đề cao ảnh giác tinh thần phòng chống và tan tỏa đến mọi người xung quanh và đặc biệt mỗi nhà phải có bình xịt phòng cháy trong nhà để phòng cháy, chữa cháy khi bất ngờ xảy ra cháy nổ không mong muốn.

Vận dụng 2 trang 58 GDCD 8: Em hãy cùng các bạn thiết kế một sản phẩm (tiểu phẩm, clip, tranh vẽ,..) tuyên truyền về phòng ngừa tai nạn vũ khí/ cháy/ nổi các chất độc hại.

Trả lời:

Chủ đề: Tiểu phẩm tuyên truyền về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại.

Khung cảnh: Một khu công nghiệp đông đúc, các nhà máy, xưởng sản xuất liên tiếp nhau.

Nhân vật:

- Anh Đạt, quản lý an toàn của một nhà máy.

- Các nhân viên trong nhà máy.

Cảnh 1:

- Anh Đạt tới nhà máy, đang chúc mừng và trò chuyện với các nhân viên về việc nhà máy đã hoạt động ổn định trong suốt thời gian qua.

Cảnh 2:

- Một nhân viên không đeo kính bảo hộ đang thực hiện công việc mà yêu cầu phải đeo kính bảo hộ.

- Anh Đạt lên tiếng cảnh báo nhân viên về việc này, nhắc nhở rằng một tai nạn nhỏ cũng có thể gây hậu quả nghiêm trọng.

Cảnh 3:

- Một đám cháy xảy ra tại một xưởng sản xuất trong khu công nghiệp.

- Các nhân viên trong nhà máy được gọi tới giúp đỡ dập tắt đám cháy và cứu hộ.

Cảnh 4:

- Anh Đạt gặp các nhân viên sau khi đám cháy đã được dập tắt. Anh ta nhắc nhở các nhân viên về việc đảm bảo an toàn trong quá trình làm việc và tôn trọng quy định về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại.

Cảnh 5:

- Những hình ảnh của các cuộc tai nạn, thảm họa do cháy, nổ và sự cố độc hại được thể hiện.

- Kết thúc tiểu phẩm với thông điệp tuyên truyền về việc đảm bảo an toàn trong công việc và phòng ngừa tai nạn, cháy, nổ và các chất độc hại.

Bài học: Chúng ta cần đảm bảo an toàn trong công việc và tôn trọng quy định về phòng ngừa tai nạn, cháy, nổ và các chất độc hại để bảo vệ sức khỏe và tính mạng của chính chúng ta và những người xung quanh.

>>> Xem toàn bộ: Soạn GDCD 8 Kết nối tri thức

-------------------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn GDCD 8 Kết nối tri thức Bài 9: Phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại trong bộ SGK Chân trời sáng tạo theo chương trình sách mới. Chúc các bạn học tốt!