Hướng dẫn trả lời đề Đọc hiểu Ngày xưa có mẹ chi tiết, chính xác giúp bạn ôn luyện đề thi Ngữ văn Đọc hiểu đạt kết quả cao
Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:
NGÀY XƯA CÓ MẸ
(Trích) Thanh Nguyên
Khi con biết đòi ăn
Mẹ là người móm cho con muỗng cháo
Khi con biết đòi ngủ bằng tiết tấu
Mẹ là người thức hát ru con
Bầu trời trong mắt con ngày một xanh hơn
là khi tóc mẹ ngày thêm sợi bạc
Mẹ đã thành hiển nhiên như trời – đất
Như cuộc đời – không thể thiếu trong con
Nếu có đi vòng quả đất tròn
người mong con mỏi mòn vẫn không ai hơn mẹ
Cái vòng tay mở ra từ tấm bé
cứ rộng dần theo con trẻ lớn lên
[…]
Mẹ!
Có nghĩa là bắt đầu
cho sự sống – Tình yêu – Hạnh phúc
Mẹ!
Có nghĩa là duy nhất
Một bầu trời – một mặt đất – một vầng trăng
Mẹ không sống đủ trăm năm
Nhưng đã cho con dư dả nụ cười, tiếng hát
1981 (Nguồn: https://www.thivien.net )
Đọc hiểu Ngày xưa có mẹ
Câu 1. Xác định thể thơ của văn bản.
Câu 2. Nêu nội dung chính của đoạn thơ?
Câu 3. Ghi lại những từ ngữ khắc họa hình ảnh người mẹ mà tác giả sử dụng trong sáu dòng thơ đầu. Qua những từ ngữ đó, người mẹ hiện lên thế nào trong kỉ ức của nhân vật người con?
Câu 4.Trình bày cách hiểu của anh, chị về hình ảnh “Bầu trời trong mắt con ngày một xanh hơn”?
Câu 5. Em hiểu thế nào về hình ảnh bầu trời trong mắt con ngày một xanh hơn?
Câu 6. Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong hai câu thơ sau:
Mẹ đã thành hiển nhiên như trời – đất
Như cuộc đời – không thể thiếu trong con
Câu 7. Việc tác giả so sánh mẹ như trời – đất, như cuộc đời – không thể thiếu trong con mang lại hiệu quả nghệ thuật gì?
Câu 8. Mẹ và những người thân trong gia đình là những người không thể thiếu trong con. Nhưng trong nhịp sống hối hả hiện nay, dường như con cái với cha mẹ ngày càng thiếu sự gắn kết. Anh, chị cần làm gì để các thành viên trong gia đình gắn kết hơn?
Câu 9. Mẹ và những người thân trong gia đình là những người không thể thiếu trong con. Nhưng trong nhịp sống hối hả hiện nay, dường như con cái với cha mẹ ngày càng thiếu sự gắn kết. Theo em, cần làm gì để các thành viên trong gia đình gắn kết hơn?
Trả lời câu hỏi
Câu 1.
Thể thơ: tự do
Câu 2.
Nhấn mạnh sự duy nhất và những điều tuyệt diệu mẹ đã đem đến cho con đồng thời bày tỏ tình cảm yêu thương, quý trọng, biết ơn mẹ.
Câu 3.
- Từ ngữ khắc họa hình ảnh mẹ trong 6 dòng thơ đầu: mẹ mớm con muỗng cháo, mẹ thức hát ru con, tóc mẹ ngày thêm bạc,…
- Qua những từ ngữ đó, người mẹ hiện lên với hình ảnh tần tảo, chăm lo từng bữa ăn giấc ngủ cho con. Mẹ là người đồng hành cùng cuộc đời con từ khi còn bé đến khi đã khôn lớn trưởng thành.
Câu 4.
- Hình ảnh ẩn dụ: màu xanh của hy vọng, con ngày một lớn khôn, trưởng thành, nhìn thấy cuộc đời phía trước với biết bao ước mơ đẹp tươi.
- Hình ảnh người mẹ lam lũ, chịu nhiều vất vả, hy sinh để con có thể nhìn thấy những gì đẹp đẽ nhất, thực hiện được ước mơ hoài bão của cuộc đời.
Câu 5.
“Bầu trời” ở đây có thể hiểu là thế giới bao la rộng lớn ngoài kia, nơi luôn chờ đợi con khám phá. Qua từng muỗng cháo, lời ru của mẹ con ngày một lớn khôn, trưởng thành. Bầu trời ấy sẽ “ngày một xanh hơn” khi con khôn lớn, rời xa vòng tay yêu thương của mẹ để tự viết tiếp những trang nhật ký cuộc đời, để khám phá thế giới bao la, rộng lớn.
Câu 6.
- Tác giả so sánh mẹ với những thứ không gian lớn lao của vũ trụ: trời, đất và là cuộc đời – thời gian dài rộng nhất mà mỗi người có thể biết tới
- Tác dụng:
+ Hình ảnh so sánh sáng tạo đã thể hiện rõ ràng, cụ thể và nhấn mạnh tình cảm mà người con dành cho mẹ của mình. Đối với con, mẹ là những gì lớn lao nhất của cuộc sống, là những gì cao đẹp mà con muốn hướng tới, cũng là một “cuộc đời” không thể thiếu đối với con …
+ Giúp câu thơ thêm sâu sắc, giàu cảm xúc, hấp dẫn bạn đọc.
+ Đồng thời giúp tác giả thể hiện được sâu sắc hơn tình cảm của mình đối với mẹ: thấu hiểu, yêu thương, trân trọng, ngợi ca, biết ơn …
Câu 7.
Việc tác giả so sánh mẹ như trời - đất, như cuộc đời - không thể thiếu trong con mang lại hiệu quả nghệ thuật đặc sắc:
- Giúp câu thơ thêm sinh động, hấp dẫn.
- Không chỉ vậy, hình ảnh so sánh còn giúp làm nổi bật vai trò to lớn và không thể thay thế của mẹ trong cuộc sống của con: “trời - đất”: gợi lên sự rộng lớn, bao la và bền vững như tình mẹ luôn hiện diện và bao bọc con cái “như cuộc đời - không thể thiếu trong con”: nhấn mạnh tầm quan trọng của người mẹ, gắn liền với cuộc đời, tâm hồn và sinh mạng của con.
- Qua hình ảnh so sánh, tác giả nhấn mạnh tầm quan trọng của mẹ đối với mỗi người. Từ đó khẳng định, ngợi ca vai trò, ý nghĩa của mẹ với mỗi chúng ta.
Câu 8.
+ Lắng nghe nhiều hơn để thấu hiểu tâm tư, mong muốn của mọi người.
+ Chia sẻ về những vấn đề bản thân suy nghĩ, quan tâm.
+ Suy nghĩ về tình cảm hiện có và thể hiện sự yêu thương nhiều hơn qua những lời nói, hành động thiết thực.
Câu 9.
Những điều cần làm để gắn kết các thành viên trong gia đình:
- Thường xuyên chia sẻ, trò chuyện về công việc, học tập, tình cảm, những áp lực trong cuộc sống.
- Giúp đỡ, hỗ trợ, động viên lẫn nhau.
- Duy trì các truyền thống gia đình.
- Tôn trọng và chấp nhận sự khác biệt của các thành viên.
- Cùng nhau chia sẻ trách nhiệm trong các công việc chung.
- Thể hiện tình cảm yêu thương với những người thân trong gia đình.
- Giải quyết xung đột một cách văn minh, có tính xây dựng.