Đọc hiểu đất nước ngàn năm không mỏi cánh tay cung

Tuyển tập các đề Đọc hiểu đất nước ngàn năm không mỏi cánh tay cung hay nhất. Các câu hỏi và trả lời đọc hiểu được sưu tầm từ các đề thi có đáp án đầy đủ, mời các bạn tham khảo.

Đọc hiểu đất nước ngàn năm không mỏi cánh tay cung 

Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:

đất nước ngàn năm không mỏi cánh tay cung

giáo mác Trường Sơn

cọc nhọn Bạch Đằng

đến trẻ chăn trâu cũng cờ lau tập trận

chiếc roi cày rần rật máu cha ông

đất nước sinh ra huyền thoại tiền rồng

bọc trứng trăm con lên rừng xuống biển

mẹ lội suối trèo non

cha bạt ghềnh chắn sóng

mong mai sau nên vóc nên hình

đất nước mỗi ngày lên đón ánh mặt trời

thấy dung mạo tiền nhân nhắc lời di huấn

vạt cỏ bên đường cũng học để mà xanh

                        (Cương thổ, Nguyễn Đức Dũng)

Câu 1: Đoạn thơ trên được viết bằng thể thơ gì?

Câu 2: Chọn những hình ảnh, từ ngữ nói lên tinh thần yêu nước, bất khuất chống giặc ngoại xâm của con người Việt Nam

Câu 3: Xác định biện pháp tu từ và hiệu quả nghệ thuật trong câu thơ “đất nước ngàn năm không mỏi cánh tay cung”

Câu 4: Trình bày cách hiểu của em về khát vọng được thể hiện trong câu thơ: “mong mai sau nên vóc nên hình”

II. Trả lời

Câu 1:

Thể thơ: Tự do 

Câu 2:

Hình ảnh thể hiện tinh thần yêu nước, bất khuất chống giặc ngoại xâm của con người Việt Nam là: giáo mác Trường Sơn, cọc nhọn Bạch Đằng, trẻ chăn trâu cũng cờ lau tập trận, chiếc roi cày. 

Câu 3:

- Biện pháp tu từ: nhân hóa.

- Tác dụng:

+ Sử dụng hình ảnh nhân hóa giúp cho câu thơ thêm phần sinh động, người đọc dễ hình dung.

+ Không chỉ vậy, khi sử dụng biện pháp nhân hóa tác giả còn nhấn mạnh đến lịch sử chiến đấu chống giặc ngoại xâm, bảo vệ đất nước vô cùng hào hùng của dân tộc ta. 

Câu 4:

Có thể hiểu câu “đất nước ngàn năm không mỏi cánh tay cung” thể hiện khát vọng: đất nước sẽ ngày càng vững mạnh, vươn tầm ra thế giới để xứng đáng với nguồn gốc con Rồng cháu Tiên, để xứng đáng với sự hi sinh lớn lao của tiên tổ.

Tìm hiểu thêm về bài thơ Cương thổ

1. Bài thơ Cương thổ

đất nước ngàn năm không mỏi cánh tay cung
giáo mác Trường Sơn
cọc nhọn Bạch Đằng
đến trẻ chăn trâu cũng cờ lau tập trận
chiếc roi cày rần rật máu cha ông

đất nước sinh ra huyền thoại tiên rồng
bọc trứng trăm con lên rừng xuống biển
mẹ lội suối trèo non
cha bạt ghềnh chắn sóng
mong mai sau nên vóc nên hình

đất nước quặn đau con sóng vỗ ru ghềnh
hồn biển động lời vỏ sò vỏ ốc
ta xăm ngực thuồng luồng mò trai lượm ngọc
thân vùi đảo xa mờ
ma đói lạnh trùng khơi

đất nước mỗi ngày lên đón ánh mặt trời
thấy dung mạo tiền nhân nhắc lời di huấn
nghe vị mặn mồ hôi thấm đầu sông cuối  bãi
vạt cỏ bên đường cũng học để mà xanh

đất nước đổi bao xương máu mới yên bình
ta yêu nước là yêu những điều gần gũi nhất
yêu giọt mưa mái tranh
yêu reo cười lửa bếp
mẹ từng chiều nhen ấm áp cơm rau

vẫn biết rằng chưa sang cả đẹp giàu
nhưng ta quý những gì ta có được
ta giữ từng câu hát ru
từng tượng đồng bia đá
từng vạt áo nâu già mẹ cặm cụi ngoài sân

có đất nước nào như đất nước ta
lưng gánh mưa nguồn ngực phơi giông bão
mỗi góc ruộng bờ cây là mỗi niềm xương máu
mỗi tên người tên đất cứ rưng rưng
   
đất nước ơi từng chặng  tủi mừng
như đứa trẻ lớn lên mỏi mòn cha mẹ
con nhà nghèo lòng thảo thơm từ bé
nghe tiếng gà nhảy ổ cũng nâng niu

đất nước ơi cay khói bếp chiều
đường đánh giặc nhớ mẹ già muốn khóc
cứ ưng về làm cúi núi rơm thơm
tóc mẹ bạc còn tro than lấm láp
   
đất nước ơi qua mỗi chặng đường
qua mỗi chặng lớn khôn
nhớ viên bi tuổi thơ sân trường lăn bảy màu ký ức
thương nhành ổi bên nhà đong đưa bím tóc
thương cánh diều rủ  rê trốn học
thương câu Kiều thầy giảng buổi bình văn

đất nước còn đau giọt lệ quá quan
gạt bịn rịn thường tình hoá sao khuê Nguyễn Trãi
đất nước còn buồn tiếng thở dài cha từng mùa cấy hái
cơn nồm nam tàu chuối biết se lòng

đất nước nuôi ta thành những anh hùng
ta giữ đất bốn ngàn năm không nghỉ
đất nước dạy ta trở thành thi sĩ
ta giữ nước bằng nhân hậu bao dung

ta giữ đất nước bằng hào khí cha ông
từng thế hệ trao truyền ngọn lửa hồng tim máu
đất nước mến yêu ơi
bốn ngàn năm trang sử không nguôi giờ giông bão
những đàn con lại tiếp bước lên đường

                                                   Quảng Nam 19/8/2011
                                                      Nguyễn Đức Dũng

2. Cảm nhận về Tình yêu đất nước trong bài thơ Cương thổ

Tiêu đề bài thơ với hai chữ ngắn gọn “Cương thổ” nhưng chứa đựng đầy đủ đất nước Việt Nam bao gồm: biên cương, lãnh thổ, lãnh hải, vùng trời, vùng biển thiêng liêng của tổ quốc như một lời khẳng định, tuyên ngôn của vị anh hùng dân tộc Lý Thường Kiệt: “Sông núi nước Nam vua Nam ở/ Rành rành định phận tại sách trời…”. 

đất nước Việt Nam với lịch sử bốn ngàn năm dựng nước và giữ nước, bao thế hệ anh hùng, bao người con ưu tú của dân tộc, lớp lớp đã ra đi đánh giặc và trong đó không ít người đã ngã xuống cho sự bình yên, trường tồn của dân tộc, máu xương của ông, cha biết bao nhiêu thế hệ đã chảy để đổi lại độc lập, hòa bình cho tổ quốc thân yêu. Và khổ thơ đầu tác giả viết: Đất nước ngàn năm không mỏi cánh tay cung/ giáo mác Trường Sơn/ cọc nhọn Bạch Đằng/ đến trẻ chăn trâu cũng cờ lau tập trận/ chiếc roi cày rần rật máu cha ông. Có phải chăng sự dồn nén lên đến cao trào tác giả mới thốt lên hai tiếng“rần rật”, đây là chất hào khí của dân tộc, của tinh thần sẵn sàng xả thân vì Tổ quốc khi bị lâm nguy.

Cũng chính trên đất nước ấy đã sinh ra cội nguồn tổ tiên của dân tộc với câu chuyện truyền thuyết đi vào lòng mỗi người con Việt Nam “trăm trứng, trăm con”, được tả thực qua thơ anh: Đất nước sinh ra huyền thoại tiên rồng/ bọc trứng trăm con lên rừng xuống biển/ mẹ lội suối trèo non/ cha bạt ghềnh chắn sóng/ mong mai sau lên vóc lên hình.

Nhà thơ đã cảm nhận sâu sắc tình yêu đất nước cũng chính từ yêu những điều giản dị. Và hình ảnh đất nước lồng trong hình bóng của người mẹ nhân từ, chịu thương, chịu khó, suốt đời hy sinh cho chồng, cho con được thể hiện mộc mạc, chân chất nhưng sâu lắng qua thơ anh: đất nước ơi cay khói bếp chiều/ đường đánh giặc nhớ mẹ già muốn khóc. Đến câu thơ này ta lại gặp hình ảnh tương tự người chiến binh trong thơ của Hữu Loan: “lấy chồng người chiến binh/ mấy người đi trở lại/ nhớ khi anh không về/ thương người vợ bé bỏng chiều quê”. Người con được sinh ra trong cảnh nước mất, nhà tan, thời loạn lạc, phải cầm súng lên đường bỏ lại sau lưng bóng mẹ già không có người phụng dưỡng, niềm thương và nỗi nhớ chạnh lòng thao thức và tác giả thốt lên: cứ ưng về làm cúi núi rơm thơm/ tóc mẹ bạc còn tro tàn lấm láp.

Ký ức tuổi thơ luôn lãng mạn, thân thương và đầy ắp trăn trở, lo toan trong tác giả được tái hiện qua từng con chữ, câu thơ: nhớ viên bi tuổi thơ… lăn bảy vòng ký ức/ thương nhành ổi bên nhà đong đưa bín tóc. Tác giả cho ta thưởng thức một hình ảnh đẹp hồn nhiên với cụm từ bốn chữ trong câu “đong đưa bín tóc”, để rồi có những phút giây say đắm: “…thương cánh diều…câu kiều thầy giảng…”.

Có điều không phủ nhận được, đất nước đã sản sinh ra những anh hùng và những người anh hùng là những Nhà thơ tự nguyện trên trận tuyến: đất nước nuôi ta thành những anh hùng/ ta giữ đất bốn ngàn năm không nghỉ/ đất nước dạy ta thành thi sĩ …, nó mang mác như câu thơ của thi sĩ Sóng Hồng viết: “mỗi vần thơ bom đạn phá cường quyền”. Tác giả khẳng định đanh thép truyền thống đánh giặc giữ nước của ông cha ta từ bao đời nay. Và truyền thống ấy tiếp tục được các thế hệ đi sau viết tiếp trang sử vẻ vang của dân tộc ta: ta giữ đất nước bằng hào khí cha ông/ từng thế hệ trao truyền ngọn lửa hồng tim máu…

Hai câu thơ kết của tác giả: bốn ngàn năm trang sử không nguôi giờ giông bão/ những đàn con lại tiếp bước lên đường… lại khêu gợi ta nhớ đến “đất nước” của Nguyễn Đình Thi: “đất nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh giặc…”.

Tác giả viết bài thơ này với tấm lòng của người con hướng về Tổ quốc thân yêu, với ý thức, trách nhiệm thiêng liêng cao cả. Có lẽ không cần nói thêm gì, bài thơ đã đi vào lòng người và khẳng định được vị trí trong tâm thức người dân Quảng Nam và cả nước. Bài thơ như một lời nhắn gửi, nhắc nhở những người con hôm nay được sống trong bình yên, hòa bình không được phép xao lãng nhiệm vụ và trách nhiệm của mình đối với Tổ quốc thân yêu.

Một số bài văn mẫu nghị luận về tình yêu quê hương đất nước

Mẫu số 1

Quê hương chính là nơi chúng ta cất tiếng khóc chào đời, là cái nôi đầu tiên đón nhận tiếng khóc đầu tiên của chúng ta. Những bước đi chập chững vào đời, những ký ức tuổi thơ không bao giờ quên được. Và là nơi là đến cuối cùng của cuộc đời chúng ta vẫn mong trở về nhất. Tình yêu quê hương được biểu hiện từ những tình cảm bình dị nhất là tình yêu gia đình hàng xóm, là nỗi niềm mong ngóng được trở về mỗi khi mình xa quê. Yêu quê hương chính là yêu những gì nơi mình sinh ra, yêu làng xóm, yêu con đường làng sỏi đá, gập ghềnh. Mỗi lần xa quê tình yêu ấy lại âm ỉ cháy trong tim, có khi da diết có khi sục sôi, có khi lại thổn thức. Là sự háo hức mỗi lần được trở về với đất mẹ sau mỗi lần xa quê. Tình cảm này là tình cảm không gì có thể thay thế được, nó luôn ở mãi trong tim của mỗi con người.

Khi đất nước ngày càng phát triển quá trình nông thôn mới cũng được đẩy mạnh hơn. Tình yêu quê hương được biểu hiện bằng hành động. Có rất nhiều người thành đạt xa quê đã có những đóng góp về tiền bạc và sức lực để xây dựng một quê hương ngày càng vững mạnh và phát triển hơn. Đây đều là những biểu hiện của tình yêu quê hương đất nước với mong muốn quê hương mình ngày càng phát triển hơn. Yêu quê hương còn là trách nhiệm xây dựng quê hương ngày càng phát triển hơn.

Ngày nay yêu quê hương không phải cứ phải cầm súng đánh giặc nữa, mà yêu quê hương chính là góp phần dựng xây quê hương phát triển ngày càng giàu mạnh hơn. Chúng ta là những thế hệ trẻ hãy góp phần công sức của mình để xây dựng quê hương ngày càng giàu mạnh hơn nữa.

Mẫu số 2

Trong sâu thẳm trái tim mỗi người, chắc hẳn đều có một nơi dành cho quê hương đất nước như một nhà thơ đã từng thốt lên:

“Ôi Tổ quốc ta yêu như máu thịt
Như mẹ cha ta, như vợ như chồng
Ôi Tổ quốc nếu cần ta chết
Cho mỗi ngôi nhà, ngọn núi, con sông”

Thật khó để định nghĩa một cách rõ ràng về tình yêu quê hương đất nước. Nó chính là tình yêu, sự trân trọng, nâng niu, yêu mến và sẵn sàng hi sinh cho quê hương- nơi chôn rau cắt rốn của mỗi người, cho tổ quốc- lãnh thổ thiêng liêng mang hai tiếng Việt Nam. Đây là một tình cảm nhân văn, cao đẹp, luôn thường trực ở mỗi người dù già hay trẻ, dù gái hay trai.

Đã bao giờ bạn tự hỏi, cuộc sống hòa bình và đáng sống này ai đem lại cho bạn? Đó là những giọt mồ hôi của ông cha từ buổi khai phá, là biết bao nhiêu giọt máu của nhiều thế hệ đổ xuống để bảo vệ lãnh thổ bờ cõi. Nên ta yêu hơn cả từng con người, từng mảnh đất, từng nhành cây ngọn cỏ trên khắp đất nước. Bởi đâu đâu cũng in dấu “một dáng hình một ao ước cha ông”.

Nơi ta đã gắn bó từ ngày ấu thơ đến khi trưởng thành và mãi mãi về sau, nơi yêu thương và hạnh phúc luôn đong đầy thì tại sao ta lại không yêu, không quý, không trân trọng và nâng niu cho được? Tình yêu quê hương đất nước không phải thứ tình cảm to lớn hay xa xôi gì. Nó bắt nguồn từ tình yêu những điều nhỏ bé, bình dị nhất. Tình yêu nhà, yêu mỗi con sông quê hương, yêu những con người chân chất thật thà, yêu gia đình trở nên tình yêu đất nước.

Khi bờ cõi đất nước đứng trước sự lâm nguy, những thế hệ thanh niên nhiệt tình đã sẵn sàng lên đường bảo vệ tổ quốc, những cô thanh niên xung phong sẵn sàng vào mặt trận. Đó là hình ảnh của chú bé Lượm, mẹ Tơm, mẹ Suốt, bà Bầm. Trong thời bình thì tình yêu quê hương đất nước lại ở sự phấn đấu nỗ lực để cống hiến cho sự phát triển của đất nước.

Tình yêu ấy không còn là những định nghĩa trừu tượng mà còn thể hiện bằng những hành động thiết thực. Đó là nỗi nhớ quê da diết mỗi khi xa nhà, luôn mong ngóng về quê hương và chờ đợi đến ngày được trở về. Khi đất nước phát triển, họ cùng góp một chút sức lực nhỏ để đầu tư cho sự phát triển của đất nước. Lòng yêu nước yêu quê hương của họ thật đáng quý biết bao.

Tình yêu quê hương gắn liền với tình yêu tổ quốc. Đó là thứ tình cảm vừa giản dị, chân thành song lại thiêng liêng cao đẹp biết bao. Mỗi giai cấp, mỗi thế hệ, mỗi con người lại có những biểu hiện khác nhau để yêu nơi ta đã cất tiếng khóc chào đời, nới rộng mở cánh tay đón chào ta.

Các nhà thơ yêu quê bằng những vần thơ ngọt ngào, tha thiết ngợi ca cảnh sắc quê hương đất nước. Anh kĩ sư yêu đất nước bằng những đêm thức trắng vẽ nên những bản công trình, đưa đất nước dần hội nhập cùng thế giới. Các bạn học sinh yêu quê hương mình bằng cách nỗ lực, chăm chỉ không ngừng học tập để đưa đất nước “sánh vai với các cường quốc trên thế giới”.

Bên cạnh những hành động đẹp, những tấm gương sáng như vậy thì vẫn còn không ít người ngày càng xa lánh và rời bỏ quê hương. Thậm chí họ còn tìm cách chống phá nhà nước, đưa ra các luận điệu sai trái về chính quyền ta. Đôi khi, họ sống quá thực dụng và vụ lợi. Sẵn sàng lừa dối những người xung quanh mình, tàn phá thiên nhiên và hủy hoại môi trường. Nhiều kẻ bất nhân còn chà đạp lên quyền sống, bán rẻ lương tâm để hãm hại người khác một cách dã man. Những hành động như vậy đáng bị lên án và trừng trị.

Trong bối cảnh hiện đại, yêu quê hương đất nước còn gắn với việc bảo tồn và phát triển những giá trị văn hóa cổ truyền. Yêu tiếng mẹ đẻ, giữ gìn sự trong sáng của tiếng việt và lưu giữ bản sắc văn hóa dân tộc. Hãy là người yêu nước bằng một trái tim nóng và cái đầu lạnh.

Mẫu số 3

Ai ai trong đời sống này cũng đều có một quê hương. Quê hương chính là nơi sinh ra và lớn lên, hay là nơi mà ta đã được gắn bó sâu nặng, nơi đó gắn với những kỷ niệm của tuổi thơ như rất đỗi chân thành và mộc mạc biết bao nhiêu. Và cho dù đi đến một nơi phồn hoa đẹp đẽ hơn thì ta cũng không nguôi nhớ về quê hương xưa cũ của ta.

Chắc hẳn ai ai cũng đã tự hỏi rằng tình yêu quê hương là gì? Và ta có thể thấy được tình yêu quê hương đó chính là tình gắn gắn bó, nhưng đồng thời cũng là rất yêu mến, vun đắp, và đó cũng chính là sự dựng xây quê hương ngày càng giàu mạnh. Có thể đó là sự đóng góp một phần sức lực của mình cho công cuộc dựng xây quê hương. Tình yêu quê hương không phải là tình cảm trừu tượng, nó được biểu hiện rất cụ thể và rõ nét. Đó có thể cũng chính là dạng tình cảm đã được cụ thể hóa bằng hành động.

Quê hương được biết đến chính là cái nôi đầu tiên đón nhận tiếng khóc chào đời, đó cũng chính là những bước đi chập chững, nó dường như cũng đã gắn với kí ức tuổi thơ không thể nào quê. Đó cũng chính là nơi mà cuối cùng ai cũng muốn trở về và gắn bó bởi thứ tình cảm như rất đỗi sâu đậm.

Ta có thể thấy được chính tình yêu quê hương luôn gắn liền với yêu gia đình, làng xóm, luôn luôn như đã mong ngóng về quê hương dù ở nơi xa xôi. Ta dường như cũng sẽ thấy được mỗi con người sau khi lớn lên, trưởng thành, và hộ như cũng đã vươn mình đến những vùng đất mới nhưng tấm lòng luôn hướng về nơi mình đã sinh ra và lớn lên.

Những biểu hiện của tình yêu quê hương ta có thể nói được là thực sự rất nhiều, ngay trong chính hàng động của mỗi người. Nó còn chính là nỗi nhớ thường trực mỗi lần xa quê, là háo hức, như cũng thật mong chờ biết bao. Đặc biệt hơn đó là khi sắp được lên chuyến xe mang tên trở về, và đồng thời cũng là lòng thổn thức, lưu luyến khi phải rời xa quê. Đó không thể nào khác được đó chính là những tình cảm xuất phát từ tim.

Ta cũng như đã thấy được chính tình yêu quê hương còn là yêu những gì thuộc về mảnh đất mà mình sinh ra ấy, nó như là tình yêu với làng xóm hay đó cũng chính là tình yêu những con đường sỏi đá, yêu nắng, đôi khi đó cũng chính là tình yêu với gió dù thời tiết khắc nghiệt. Hơn hết, ta có thể nhận thấy được đó cũng chính là yêu những con người thuộc về mảnh đất đó, thương dáng mẹ tảo tần nắng mưa, thương dáng cha nhọc nhằn sớm hôm đang lo toan cuộc sống mưu sinh.

Quê hương dường như cũng đã gắn với những con người, những gương mặt mà đi đâu cũng nhớ về quê hương của mình. Có thể thấy được rằng khi đất nước ngày càng phát triển, quá trình xây dựng nông thôn mới hiện nay dường như cũng đã được đẩy mạnh. Thực tế cũng đã cho thấy được chính tình yêu quê hương đã được hiển hiện thành hành động. Có nhiều người thành đạt, và trong họ cũng xa quê trở về quyên góp tiền bạc và sức lực để cùng xây dựng trạm xá, hay là những công việc làm đường, trồng cây để giúp cho quê hương thoát nghèo. Tất cả điều đó dường như đều là những biểu hiện thiết thực nhất của tình yêu quê hương, làng xóm. Chúng ta có thể thấy được chính tình yêu quê hương còn phải có trách nhiệm với quê hương. Và đó cũng còn chính là trách nhiệm bảo vệ, dựng xây. Trách nhiệm ấy được biết là một trách nhiệm không của riêng ai mà của tất cả mọi người.

Tuy nhiên, nếu như hiện nay vẫn có những người quên đi cội nguồn, quên đi quê hương. Họ dường như cũng đã đi xa lập nghiệp và chính họ dường như cũng đã quên mất tiếng quê. Có nhiều người khi trở về quê hương mang theo thứ ngôn ngữ được xem là “lạ” để nói chuyện với người dân quê. Qủa thực rằng chính những điều này thật đáng buồn. Đúng như người ta bảo “Chém cha không bằng pha tiếng”. Có lẽ vậy mà chính bản thân họ đã đánh mất đi tình yêu đáng trân trọng và thiêng liêng ấy.

Thật vậy! Dường như mỗi người đều có một quê hương để nhớ, để tìm về tìm về nơi yên bình cho chính chúng ta. Ở mỗi một lứa tuổi thì tình yêu quê hương như cũng được thể hiện khác. Còn các bạn trẻ thì hãy học tập tốt, nghe lời cha mẹ giúp đỡ những người xung quanh cũng là một điều thể hiện lòng yêu nước.