Trả lời 5 câu hỏi Đọc hiểu Chai nước giữa sa mạc

Hướng dẫn trả lời đề Đọc hiểu Chai nước giữa sa mạc chi tiết, chính xác giúp bạn ôn luyện đề thi Ngữ văn Đọc hiểu đạt kết quả cao.

Đọc văn bản sau và thực hiện yêu cầu:

Tôi là người khuyết tật. Từ ngày còn bé xíu, người ta đã chép miệng bảo tôi là con bé bất hạnh, đáng thương và tội nghiệp. Chính vì thế, trong tôi đã dần bắt đầu hình thành tính cách bi quan trước những khó khăn dù lớn hay nhỏ. Gặp bất cứ điều gì, tôi cũng đều thấy nó rắc rối và quá sức đối với một người không khỏe mạnh như mình.
Những lúc như vậy, bố thường kể cho tôi nghe mẩu chuyện “Chai nước giữa sa mạc”: Có hai chàng trai phải đi qua một sa mạc rộng lớn, trong tay mỗi người chỉ có một ít thức ăn và một chai nước. Đi đến giữa sa mạc, cả hai đều bắt đầu đói khát, và dĩ nhiên, chai nước của ai cũng chỉ còn có một ngụm nhỏ. Một người mệt mỏi nghĩ thầm: “Ôi chỉ còn có chừng này thôi à? Mình sẽ chết ngay thôi!”. Anh ta uống cạn chai nước và chỉ vài dặm sau, anh ta gục xuống. Còn người kia thì lại tự an ủi mình: “May quá, vẫn còn chừng ấy nước. Hi vọng mình sẽ sớm tìm thấy một hồ nước nhỏ và nhanh chóng vượt qua sa mạc này!”. Anh ta tiết kiệm từng giọt nước, động viên bản thân cho đến khi gặp được một bộ lạc, xin họ thêm vài chai nước nữa, rồi kết thúc hành trình của mình thành công.
Tôi thắc mắc hỏi bố kể chuyện này cho tôi nhằm ngụ ý gì, ông chỉ mỉm cười: “Trong từng trường hợp cụ thể, con sẽ có được những bài học riêng cho mình”. 
Năm ấy, tôi vào lớp một mà chưa hề đi học trường mẫu giáo. Bạn bè, thầy cô, trường lớp hoàn toàn xa lạ đối với tôi. “Ê tụi bây, nhìn kìa, nhỏ kia bị què chân!”. Rồi những tiếng xì xào bàn tán, hỏi nhau bắt đầu ran lên: “Xe này tên gì vậy?”, “Sao phải ngồi xe này?”... Nhiều đứa tò mò lấy tay sờ từng bộ phận chiếc xe lăn của tôi. Tôi ngồi yên trên xe, sợ sệt không nói được một lời nào. Và cô giáo đã đến giải vây kịp thời, ngay khi mắt tôi bắt đầu hoe đỏ...
Về nhà, tôi đòi bố phải cõng tôi vào lớp, chứ nhất định không ngồi xe lăn nữa. Khi bố hỏi lý do, tôi òa khóc nức nở: “Các bạn nhìn con như người ngoài hành tinh. Con thật là dị thường!”. Bố cười hiền, nhẹ nhàng vuốt tóc tôi: “Con gái nhớ câu chuyện “Chai nước giữa sa mạc” không? Một người chết vì anh ta luôn nghĩ mình sẽ chết. Nếu con cứ nghĩ mình là người dị thường, khác lạ so với các bạn thì sẽ chẳng bao giờ con thấy được mình cũng là con người, cũng đi học, cũng sẽ biết đọc, biết viết. Đừng để những suy nghĩ tiêu cực nằm trong đầu mình, con sẽ thấy mình không hề bất hạnh! Hơn nữa, xe lăn là bạn thân của con mà, con nỡ để bạn ở nhà sao?”. Tôi hiểu ra, gật đầu với bố. Những ngày sau đó, tôi vẫn cùng xe lăn đến lớp. Tôi rụt rè chia sẻ với các bạn về tình trạng khuyết tật của đôi chân mình, về cấu tạo và công dụng của chiếc xe lăn. Trái với nỗi lo của tôi, nghe tôi kể, các bạn ai cũng thương, giúp đỡ tôi rất nhiều, và thường đẩy xe lăn đưa tôi ra ngồi dưới gốc bàng xanh trong mỗi giờ ra chơi...
Năm tôi học lớp 7, được lựa chọn để phẫu thuật chân trong một chương trình nhân đạo, nhưng tôi lại nằng nặc không muốn đi vì sợ phải xa bạn bè, thầy cô đã thân quen. Bố lại ân cần: “Anh chàng kia trong câu chuyện Chai nước giữa sa mạc sống được vì anh ta tin mình sẽ ổn, mọi điều rồi sẽ tốt đẹp. Con hãy suy nghĩ ca phẫu thuật lần này sẽ giúp con có thể đi được. Một năm nằm viện rồi con sẽ đi học lại và làm quen được thêm nhiều bạn bè mới”. Một lần nữa, tôi lại thấm thía những lời bố nói, và lần quyết định đó đã giúp tôi tìm lại những bước đi trên chính đôi chân mình… 
Câu chuyện Chai nước giữa sa mạc, tôi được nghe bố kể từ hồi tôi còn bé xíu... và tôi vẫn áp dụng bài học ý nghĩa đó mỗi ngày.

(Chai nước giữa sa mạc, Thanh Hoa, ĐHSP TP.HCM
Đăng trên báo Áo Trắng số 13, ra ngày 01/08/2013)

Đề đọc hiểu Chai nước giữa sa mạc

Câu 1. Xác định ngôi kể và tác dụng của ngôi kể đó trong văn bản trên?
Câu 2. Truyện có cốt truyện đa tuyến hay đơn tuyến? Vì sao?
Câu 3. Em hiểu như thế nào về những câu văn sau: Câu chuyện Chai nước giữa sa mạc, tôi được nghe bố kể từ hồi tôi còn bé xíu... và tôi vẫn áp dụng bài học ý nghĩa đó mỗi ngày.
Câu 4. Xác định và nêu hiệu quả nghệ thuật của phép tu từ liệt kê trong câu văn: Trái với nỗi lo của tôi, nghe tôi kể, các bạn ai cũng thương, giúp đỡ tôi rất nhiều, và thường đẩy xe lăn đưa tôi ra ngồi dưới gốc bàng xanh trong mỗi giờ ra chơi...
Câu 5. Những bài học cuộc sống em rút ra qua đoạn trích đã cho.

Trả lời

Câu 1. 

- Ngôi kể: Ngôi kể thứ nhất, người kể chuyện là nhân vật xưng tôi.
- Tác dụng: Khiến câu chuyện vừa chân thực vừa giàu cảm xúc/ nhân vật tôi bày tỏ tình cảm, suy nghĩ của mình về những diễn biến trong câu chuyện.

Câu 2. 

- Cốt truyện đa tuyến
- Bởi vì:  Trong câu chuyện có hai cốt truyện
+ Cốt truyện 1: Về cô gái tật nguyền.
+ Cốt truyện 2: Hai người đi trong sa mạc.

Câu 3. 

- Ý hiểu: Câu chuyện của người cha là bài học ý nghĩa và thiết thực với cô gái, cô áp dụng nó mỗi ngày để lấy được niềm tin, nghị lực trong cuộc sống (những bài học của người cha mang đến điều tốt đẹp, tiếp thêm sức mạnh, nghị lực cho cô con gái những lúc khó khăn).
- Tác giả nhắc nhở về lối sống tích cực, luôn có thái độ sống lạc quan… Trân trọng những tình cảm, bài học sâu sắc mà cha mẹ đã mang đến cho chúng ta.

Câu 4. 

- Nghệ thuật tu từ liệt kê: ai cũng thương, giúp đỡ tôi rất nhiều, và thường đẩy xe lăn đưa tôi ra ngồi dưới gốc bàng xanh trong mỗi giờ ra chơi...
- Tác dụng:
+ Làm cho lời văn sinh động, gợi hình gợi cảm, ấn tượng với người đọc người nghe.
+ Diễn đạt đầy đủ, cụ thể những việc làm ý nghĩa, sự chia sẻ, giúp đỡ của bạn bè.
+ Bày tỏ thái độ trân trọng tình cảm bạn bè, nhắc nhở về sự chia sẻ với những người bạn có hoàn cảnh đặc biệt hay khó khăn…

Câu 5. 

Qua câu chuyện trên, em rút ra được những bài học về ý nghĩa và tính thiết yếu của sự lạc quan trong cuộc sống; cần có lòng biết ơn, yêu thương và sẻ chia với những hoàn cảnh khó khăn hơn mình, đồng thời phê phán và lên án những người tỏ ra thờ ơ, vô cảm trước nỗi đau khổ của những người xung quanh;...