Trả lời 8 câu hỏi trong đề Đọc hiểu Cây xấu hổ (Bờ đường 9 có lùm cây xấu hổ)

Hướng dẫn trả lời câu hỏi Đọc hiểu Cây xấu hổ (Bờ đường 9 có lùm cây xấu hổ) có đáp án chi tiết. Tổng hợp các đề đọc hiểu môn Ngữ Văn theo chuẩn đề thi.

 Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:

Bờ đường 9 có lùm cây xấu hổ
Chiến sĩ đi qua ai cũng mỉm cười
Giữa một vùng lửa cháy bom rơi
Tất cả lộ nguyên hình trần trụi

Cây xấu hổ với màu xanh bối rối
Tự giấu mình trong lá khép lim dim
Chiến sĩ qua đây ai cũng bước rất êm
Khi bất chợt thoảng một bàn chân lạ

Cây vội vã nhắm nghìn con mắt lá
Nhựa dồn lên cành khẽ ngả như chào
Người ra rồi bóng dáng cứ theo sau
Anh lính trẻ bỗng quay đầu tủm tỉm

Cây đã hé những mắt tròn chúm chím
Đang thập thò nghịch ngợm nhìn theo
Phút lạ lùng trời đất trong veo
Anh nghe có tiếng reo thầm gặp gỡ

Nhiều dáng điệu thoáng qua trong trí nhớ
Rất thân quen mà chẳng gọi nên lời
Giữa một vùng lửa cháy bom rơi
Cây hiện lên như một niềm ấp ủ

Anh lính trẻ hái một cành xấu hổ
Ướp vào trong trang sổ của mình
Và chuyện này chỉ cây biết với anh.

(Trích Cây xấu hổ – Anh Ngọc)

Câu 1. Biệp pháp tu từ nào được sử dụng nhiều nhất trong bài thơ? Tác dụng của biện pháp tu từ đó?

Trả lời

– Biện pháp nhân hóa.

–  Tác dụng: Gợi ra vẻ đẹp bối rối, trong sáng, e thẹn, như mang hồn người của loài hoa. Bởi vậy nó trở nên gần gũi trong tâm hồn người lính.

Câu 2. Hình tượng người lính trong Cây xấu hổ gợi cho anh (chị) suy nghĩ gì? Hãy kể tên một bài thơ khác cùng viết về người lính và nêu điểm chung của hai bài thơ ấy?

Trả lời

– Hình tượng người lính trong bài thơ: 

+ Người chiến sĩ trên đường hành quân, làm nhiệm vụ thiêng liêng bảo vệ Tổ quốc, trong chiến tranh khốc liệt.

+ Người lính vẫn vẫn mang nét tinh tế, nhạy cảm trong tâm hồn. Sự hài hòa giữa lí tưởng và tâm hồn tạo nên vẻ đẹp của người lính trong thơ.

–  Thí sinh có thể chỉ ra một bài thơ viết về người lính và tìm ra được điểm chung giữa hai bài thơ. (Liên hệ bài Đất nước của Nguyễn Đình Thi, Tây Tiến của Quang Dũng, Bên kia sông Đuống của Hoàng Cầm, Đồng chí của Chính Hữu, Bài ca lá xe đêm của Tố Hữu…).

+ Điểm chung đều thể hiện: tinh thần lạc quan, yêu đời; lòng căm thù giặc sâu sắc và yêu quê hương; tâm hồn mộng mơ.

Câu 3: Chỉ ra biện pháp tu từ có trong đoạn thơ sau:

Chiến sĩ qua đây ai cũng bước rất êm;
Khi bất chợt thoảng một bàn chân lạ
Cây vội vã nhắm nghìn con mắt lá
Nhựa dồn lên cành khẽ ngả như chào.
Câu 3: Nêu nôi dung của các câu sau:
Giữa một vùng lửa cháy bom rơi
Cây hiện lên như một niềm ấp ủ
Anh lính trẻ hái một cành xấu hổ
Ướp vào trong trang sổ của mình.

Trả lời

Biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ trên là so sánh. Cụ thể, câu "Cây vội vã nhắm nghìn con mắt lá" sử dụng so sánh tượng trưng giữa hành động của cây (nhắm nghìn con mắt lá) và hành động của người (chào đón, gật đầu).

Câu 4. Những từ ngữ nào diễn tả “cuộc trò chuyện” cây xấu hổ với người lính?

Trả lời

 Những từ ngữ nào diễn tả “cuộc trò chuyện” cây xấu hổ với người lính là: Khẽ ngả như chào; mắt tròn chúm chím; nghịch ngợm nhìn theo.

Câu 5. Những từ ngữ nào gợi tả tâm hồn người lính trẻ nhạy cảm, dí dỏm, lạc quan? 

Trả lời

Những từ ngữ nào gợi tả tâm hồn người lính trẻ nhạy cảm, dí dỏm, lạc quan là: Mỉm  cười, bước rất êm, quay đầu tủm tỉm, nghe có tiếng reo thầm.

Câu 6.  Cảm xúc chủ đạo của bài thơ Cây xấu hổ là gì?

Trả lời

Cảm xúc chủ đạo của bài thơ Cây xấu hổ là Nâng niu sự sống, rung động tuyệt  đẹp trong tâm hồn nhạy cảm người lính nơi chiến trường.

Câu 7. Câu thơ: Giữa một vùng lửa cháy bom rơi được lặp lại hai lần, có ý nghĩa gì? Chỉ ra dụng ý của sự đối lập giữa hình ảnh trong câu thơ trên và hình ảnh hoa xấu hổ. Nêu chủ đề của bài thơ.

Trả lời

– Lặp lại hai lần câu: Giữa một vùng lửa cháy bom rơi nhằm nhấn mạnh sự ác liệt, tàn khốc của chiến tranh.

–  Sự đối lập: chiến tranh tàn khốc đối lập với sự tồn tại diệu kì của một loại cây yếu ớt. Dụng ý: gợi tâm hồn kín đáo, thẳm sâu, sức sống mãnh liệt, tinh thần bất khuất của con người Việt Nam trong bất cứ hoàn cảnh nào, dù tàn khốc nhất.

–  Từ vẻ đẹp của một loài hoa bình dị, bài thơ gợi liên tưởng đến vẻ đẹp tâm hồn của những người lính Việt Nam, con người Việt Nam trong cuộc đấu tranh giành lại độc lập, hòa bình cho Tổ quốc.

Câu 8. Đọc xong bài thơ, anh (chị) có suy nghĩ gì về cây xấu hổ và đời sống của con người hiện đại.

Trả lời

Cây xấu hổ không chỉ gợi vẻ đẹp kín đáo, thẳm sâu, sức sống mãnh liệt, bất khuất mà còn như nhắc nhở con người hãy biết giữ gìn cảm xúc, sự xấu hổ, tức là giữ lòng tự trọng để sống tốt đẹp hơn, nhất là trong nhịp sống xô bồ, hối hả thời hiện đại.