Đề Đọc hiểu Rừng xà nu

Tuyển tập các đề Đọc hiểu Rừng xà nu hay nhất. Các câu hỏi và trả lời đọc hiểu được sưu tầm từ các đề thi có đáp án đầy đủ. Mời các thầy cô, quý phụ huynh các em học sinh tham khảo. 

Đề Đọc hiểu Rừng xà nu - Đề số 1

Trong rừng ít có loại cây sinh sôi nảy nở khỏe như vậy. Cạnh một cây xà  nu mới ngã gục, đã có bốn năm cây con mọc lên, ngọn xanh rờn, hình nhọn mũi  tên lao thẳng lên bầu trời. Cũng ít có loại cây ham ánh sáng mặt trời đến thế. Nó  phóng lên rất nhanh để tiếp lấy ánh nắng, thứ ánh nắng trong rừng rọi từ trên cao xuống từng luồng lớn thẳng tắp, lóng lánh vô số hạt bụi vàng từ nhựa cây  bay ra. Có những cây con vừa lớn ngang tầm ngực người lại bị đại bác chặt đứt  làm đôi. Ở những cây đó, nhựa còn trong, chất dầu còn loãng, vết thương không  lành được, cứ loét mãi ra, năm mười hôm thì cây chết. Nhưng cũng có những  cây vượt lên được cao hơn đầu người, cành lá sum sê như những con chim đã đủ  lông mao lông vũ. Đạn đại bác không giết nổi chúng, những vết thương của  chúng chóng lành như những vết thương trên một thân thể cường tráng. Chúng vượt lên rất nhanh, thay thế những cây đã ngã... Cứ thế, hai ba năm nay rừng xà  nu ưỡn tấm ngực lớn của mình ra, che chở cho làng...

(Trích Rừng xà nu của Nguyễn Trung Thành)

Câu 1. Đoạn văn trên được viết theo phương thức nào là chính?

Câu 2. Nội dung chủ yếu của đoạn văn bản là gì ?

Câu 3. Trong đoạn văn trên, Nguyễn Trung Thành sử dụng các biện pháp tu từ như so sánh, nhân hoá, đối lập. Xác định biểu hiện các phép tu từ đó và nêu tác dụng của hình thức nghệ thuật này là gì ?

Câu 4. Xác định từ loại của các từ được gạch chân : mọc, lao, phóng, ham, tiếp, vượt, ưỡn trong văn bản ? Hiệu quả nghệ thuật của việc sử dụng các từ đó là gì?

Câu 5. Từ văn bản trên, viết một đoạn văn ngắn bày tỏ suy nghĩ bản thân về những cánh rừng bị tàn phá hiện nay.

Lời giải

Câu 1: Phương thức biểu đạt chính của đoạn văn: Tự sự

Câu 2: Nội dung chủ yếu của đoạn văn bản: Nói về đặc tính, đặc điểm của cây xà nu. Đó là loài cây ham ánh sáng mặt trời, sinh sôi nảy nở rất nhanh và khoẻ. Khi bị đạn đại bác bắn hay cây xà nu bị chặt đứt ngang thân, cây chết. Nhưng một số cây còn sống, vết thương nhanh chóng lành, vươn lên trên cao để đón ánh nắng mặt trời. Cây xà nu bảo vệ những người dân làng Xô Man.

Câu 3: Trong đoạn văn trên, Nguyễn Trung Thành sử dụng các biện pháp tu từ như so sánh, nhân hoá, đối lập.

 a/ Biểu hiện các phép tu từ đó là :

- So sánh : “Trong rừng ít loại cây sinh sôi nảy nở khoẻ như vậy”; “Nhưng cũng có những  cây vượt lên được cao hơn đầu người, cành lá sum sê như những con chim đã đủ  lông mao lông vũ. Đạn đại bác không giết nổi chúng, những vết thương của  chúng chóng lành như những vết thương trên một thân thể cường tráng.”

- Nhân hoá: “những vết thương của  chúng chóng lành”; “Chúng vượt lên rất nhanh”; “rừng xà nu ưỡn tấm ngực lớn của mình ra, che chở cho làng...”

- Đối lập: “Cạnh một cây xà nu mới ngã gục, đã có bốn năm cây con mọc lên”; “Ở những cây đó, nhựa còn trong, chất dầu còn loãng, vết thương không  lành được, cứ loét mãi ra, năm mười hôm thì cây chết. Nhưng cũng có những  cây vượt lên được cao hơn đầu người, cành lá sum sê”

b/Tác dụng của hình thức nghệ thuật này là :

- Biện pháp so sánh tăng sự ca ngợi sức sống hiếm có của cây xà nu.

- Biện pháp nhân hoá khiến xà nu không chỉ hiện lên ở phương diện là sinh vật học với đặc điểm dẻo dai, sức chịu đựng tốt mà còn như một sinh thể sống, đang hứng chịu những đau đớn về thể xác nhưng bất khuất, kiên cường, gan dạ và rất bản lĩnh, ẩn tàng một sức sống bất diệt với một tâm hồn giàu chất thơ.

- Biện pháp đối lập giữa cây xà nu chết rồi cây mới mọc lên, giữa cái chết và sự sống khẳng định sự sống sinh ra từ chính cái chết, mạnh hơn cái chết của cây xà nu đó chính là tượng trưng cho con người Tây Nguyên nơi đây - đau thương mà anh dũng trong cuộc đấu tranh, kháng chiến chống Mỹ cứu nước.

Câu 4: Từ loại của các từ được gạch chân: mọc, lao, phóng, ham, tiếp, vượt, ưỡn trong văn bản là động từ, đó là hàng loạt động từ mạnh. Hiệu quả nghệ thuật của việc sử dụng các động từ đó: hiện lên tư thế chủ động của cây xà nu, ca ngợi sức sống khao khát, khả năng sống tiềm tàng, mãnh liệt.

Câu 5: Gợi ý làm bài:

- Tóm tắt đôi nét vẻ đẹp của rừng xà nu trong chiến tranh khốc liệt

- Nhưng hiện nay, bên cạnh những cánh rừng xanh rờn, bạt ngàn thì không ít những cánh rừng đang bị tàn phá, biến thành những đồi trọc.

- Hậu quả những cánh rừng bị tàn phá như thế nào?

- Nguyên nhân (chủ quan và khách quan)

- Đề xuất biện pháp khắc phục và nêu ra bài học cho bản thân.

Đề Đọc hiểu Rừng xà nu - Đề số 2

Đọc đoạn văn và trả lời cho câu hỏi ở dưới:

“Tnú không cứu sống được vợ, được con. Tối đó, Mai chết. Còn đứa con thì đã chết rồi. Thằng lính to béo đánh một cây sắt vào ngang bụng nó, lúc mẹ nó ngã xuống, không kịp che cho nó. Nhớ không, Tnú, mày cũng không cứu sống được vợ mày. Còn mày thì bị chúng nó bắt, mày chỉ có hai bàn tay trắng, chúng nó trói mày lại. Còn tau thì lúc đó tau đứng sau gốc cây vả. Tau thấy chúng nó trói mày bằng dây rừng. Tau không nhảy ra cứu mày. Tau cũng chỉ có hai bàn tay không. Tau không ra, tau quay đi vào rừng, tau đi tìm bọn thanh niên. Bọn thanh niên thì cũng đã đi vào rừng, chúng nó đi tìm giáo mác. Nghe rõ chưa, các con, rõ chưa? Nhớ lấy, ghi lấy. Sau này tau chết rồi, bay còn sống phải nói lại cho con cháu: Chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm giáo!…”.

Câu 1. Đoạn văn trích trong tác phẩm nào? Của ai?

Câu 2. Xác định phong cách ngôn ngữ của đoạn văn?

Câu 3. Câu nói “Chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm giáo!” có ý nghĩa gì?

Câu 4. Xác định phương thức biểu đạt của đoạn trích

Lời giải

Câu 1: Đoạn văn trích trong tác phẩm “Rừng xà nu” – tác giả Nguyễn Trung Thành.

Câu 2: Phong cách ngôn ngữ của đoạn văn: Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt 

Câu 3: Câu nói “Chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm giáo!” là câu nói của cụ Mết – già làng –  nó được đúc rút từ cuộc đời bi tráng, đầy tự hào của Tnú và từ thực tiễn đấu tranh của đồng bào, người dân làng Xô Man nói riêng và dân tộc Tây Nguyên nói chung: giặc dùng vũ khí để đàn áp nhân dân ta thì ta phải dùng vũ khí để đáp trả lại hành động của chúng.

Câu 4: Phương thức biểu đạt của đoạn trích: Tự sự, biểu cảm

Đề Đọc hiểu Rừng xà nu - Đề số 3

Một ngón tay Tnú bốc cháy. Hai ngón, ba ngón. Không có gì đượm bằng nhựa xà nu. Lửa bắt rất nhanh. Mười ngón tay đã thành mười ngọn đuốc.

Tnú nhắm mắt lại, rồi mở mắt ra, nhìn trừng trừng.

Trời ơi! Cha mẹ ơi! Anh không cảm thấy lửa cháy ở mười đầu ngón tay nữa. Anh nghe lửa cháy trong lồng ngực, cháy ở bụng. Máu anh mặn chát ở đầu lưỡi. Răng anh đã cắn nát môi anh rồi. Anh không kêu rên. Anh Quyết nói: “Người Cộng sản không thèm kêu van...” Tnú không thèm, không thèm kêu van. Nhưng trời ơi! Cháy! Không, Tnú sẽ không kêu! Không!

( Trích Rừng xà nu - Nguyễn Trung Thành)

Đọc đoạn văn trên và trả lời các câu hỏi sau:

Câu 1. Xác định phương thức biểu đạt của đoạn văn trên?

Câu 2. Nội dung chủ yếu của đoạn văn bản là gì ?

Câu 3. Xác định biện pháp tu từ cú pháp trong câu văn: Một ngón tay Tnú bốc cháy. Hai ngón, ba ngón. Không có gì đượm bằng nhựa xà nu. Lửa bắt rất nhanh. Mười ngón tay đã thành mười ngọn đuốc. Nêu hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ đó.

Câu 4. Câu nói: chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm giáo!... có ý nghĩa gì?

Lời giải

Câu 1: Phương thức biểu đạt của đoạn văn trên: Phong cách ngôn ngữ sinh hoạt 

Câu 2: Nội dung chủ yếu của đoạn văn bản:

- Nhân vật Cụ Mết kể lại và giải thích tại sao Tnú không cứu được vợ, con. 

- Bản thân Tnú cũng bị giặc bắt và tra tấn độc ác. 

- Cụ Mết dẫn trai làng vào núi Ngọc Linh để lấy vũ khí về đánh giặc

- Cụ Mết với lời dặn dò: Phải cầm vũ khí để đứng lên chiến đấu.

Câu 3: Biện pháp tu từ cú pháp trong câu văn: “Một ngón tay Tnú bốc cháy. Hai ngón, ba ngón. Không có gì đượm bằng nhựa xà nu. Lửa bắt rất nhanh. Mười ngón tay đã thành mười ngọn đuốc” là: liệt kê, tăng tiến.

Hiệu quả nghệ thuật của biện pháp tu từ: Lên án, tố cáo tội ác man rợ của kẻ thù. Ngợi ca tinh thần trung thành cách mạng, bản lĩnh gan dạ, kiên cường, dũng cảm của nhân vật Tnú. Đó là biểu tượng bi hùng, giàu chất sử thi và cảm hứng lãng mạn.

Câu 4: Câu nói: chúng nó đã cầm súng, mình phải cầm giáo!... có ý nghĩa: chúng ta phải dùng bạo lực cách mạng để chống lại bọn phản cách mạng. Nhân dân miền Nam không có con đường nào là cầm vũ khí để đánh giặc cứu nước, giữ vững độc lập, tự do và hạnh phúc.

----------------------------------------

Trên đây Toploigiai đã mang tới cho các bạn những kiến thức bổ ích qua bài Đọc hiểu Rừng xà nu. Hi vọng những kiến thức trên sẽ giúp các bạn đạt được kết quả cao trong học tập. Mời các bạn đến với câu hỏi tiếp theo.