Dàn ý chi tiết vẻ đẹp của sông Hương trong Ai đã đặt tên cho dòng sông

Mời các em tham khảo Dàn ý chi tiết vẻ đẹp của sông Hương trong Ai đã đặt tên cho dòng sông ngắn gọn, chi tiết, hay nhất của Top lời giải dưới đây để nắm được các ý chính cần triển khai cho bài văn cảm nhận về bài thơ Tỏ lòng, qua đó củng cố thêm kiến thức về tác phẩm, và tự viết cho mình một bài văn mẫu hay nhất. Cùng tham khảo nhé!

Dàn ý chi tiết vẻ đẹp của sông Hương trong Ai đã đặt tên cho dòng sông

I. Mở bài:

- Giới thiệu về đề tài sông Hương

- Giới thiệu Hoàng Phủ Ngọc Tường và bái bút kí

- Giới thiệu sông Hương – biểu tượng của cố đô

Tham khảo mở bài của bài làm đề này trong mục Cảm thụ.

    Hoàng Phủ Ngọc Tường là một trong những nhà văn chuyên về bút kí. Nét đặc sắc trong sáng tác của ông là ở sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất trí tuệ và chất trữ tình, giữa nghị luận sắc bén với suy tư đa chiều được tổng hợp từ vốn kiến thức phong phú về triết học, văn hóa, lịch sử, địa lí…Tất cả được thể hiện qua lối hành văn hướng nội, súc tích mê đắm và tài hoa. “Ai dã đặt tên cho dòng sông” là bài bút kí xuất sắc, viết tại Huế, năm 1981 in trong tập sách cùng tên. Với sự tinh tế của một nghệ sĩ, với tình yêu dòng sông Hương của xứ Huế mộng mơ, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã diễn tả thành công vẻ đẹp dòng sông Hương.

II. Thân bài

1. Hoàn cảnh ra đời và nội dung tác phẩm
– Tác phẩm được sáng tác tại Huế năm 1981
“Ai đã đặt tên cho dòng sông” rút ra từ tập bút kí cùng tên, là tác phẩm tiêu biểu cho phong cách văn chương Hoàng Phủ Ngọc Tường, lấy cảm hứng từ dòng sông Hương thơ mộng của xứ Huế để từ đó nhà văn bày tỏ tình yêu đất nước con người.
– Đánh giá nhận xét của Hoàng Phủ Ngọc Tường.
+ Có thể nhắc đến sông Xen, dòng sông đẹp nhất của thủ đô Pa ri để dẫn tới lời nhận xét của Hoàng Phủ Ngọc Tường ở câu mở đầu đoạn trích: “Trong những dòng sông đẹp ở các nước….một thành phố duy nhất”
+ Đánh giá: Nhận xét mang đậm tính chủ quan của nhà văn. Thể hiện nét độc đáo sông Hương, uyên bác, tự hào.
2. Vẻ đẹp tự nhiên của sông Hương

2.1 Sông Hương ở thượng nguồn.
– Ngược dòng sông Hương, cùng tác giả trở về với thượng nguồn Trường Sơn, người đọc ngạc nhiên đến thú vị trước những nét tính cách của sông Hương mà nhà văn thể hiện trong tác phẩm.
+ Sông Hương đã là một bản trường ca rầm rộ, …mãnh liệt…cuộn xoáy. Đó là sức mạnh hùng vĩ, man dại của dòng sông – nét mới mẻ, thú vị.
+ Chảy giữa dặm dài chói lọi của hoa đỗ quyên rừng – trong cái lạnh lẽo xuất hiện ngọn lửa ấm nóng khiến con sông rực rỡ, tỏa sáng.
+ “Giữa lòng Trường Sơn, sông Hương đã sống một nửa cuộc đời của mình như một cô gái di gan phóng khoáng và man dại…Rừng già đã hun đúc cho nó một bản lĩnh gan dạ, một tâm hồn tự do trong sáng”–> sánh với cô gái di gan – bình về chi tiết này–> Con sông trở thành một sinh thể có cá tính.
+ “Ra khỏi rừng sông Hương nhanh chóng mang một sắc đẹp dịu dàng và trí tuệ trở thành người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở “. Từ cô gái —> nâng lên người mẹ phù xa
– Nhận xét: Bằng những hình ảnh đầy ấn tượng kết hợp với việc sử dụng biện pháp tu từ nhân hóa, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã gợi ra tính cách “man dại “, “mãnh liệt” của sông Hương ở thượng nguồn. Chính bởi lẽ đó mà nhà văn nhắc nhở ta ý nghĩ rằng “người ta sẽ không hiểu đầy đủ bản chất của sông Hương với cuộc hành trình đầy gian truân mà nó đã vượt qua, không thấu hiểu phần tâm hồn sâu thẳm của nó mà dòng sông hình như không muốn bộc lộ, đã đóng kín lại ở cửa rừng và ném chìa khóa trong những hang đá dưới chân núi Kim Phụng”.

2.2 Sông Hương ở ngoại vi thành phố Huế
– Câu chuyển ý.
– Xuôi dòng Hương giang về vùng đồng bằng và ngoại vi thành phố Huế, sông Hương lại mang vẻ đẹp khác, một nét đẹp quyến rũ mềm mại hứa hẹn những điều thú vị qua so sánh: người con gái đẹp nằm ngủ mơ màng.
– Dòng sông đổi dòng liên tục – như một sự trăn trở : “sông Hương đã chuyển dòng một cách liên tục, vòng giữa khúc quanh đột ngột, uốn mình theo những đường cong thật mềm …”, “sông Hương đi trong dư vang của Trường Sơn, vòng qua một lòng vực sâu dưới chân núi Ngọc Trản…”
– Màu nước biến ảo: sớm xanh, trưa vàng, chiều tím – tím Huế
– Với tình yêu sâu sắc con sông Hương của xứ Huế và một cây bút nhất mực tài hoa am hiểu văn hóa, văn học tác giả đã viết những câu văn như mộng về vẻ đẹp trầm mặc của con sông Hương, như nói lên tính cách con sông
+ Trầm mặc giữa những rừng thông lăng mộ
+ Triết lí sử thi khi chảy trong tiếng chuông chùa Thiên Mụ

2.3 Sông Hương khi chảy vào lòng thành phố.
– Đánh giá đoạn văn, như câu chuyển ý: Đoạn văn như được cảm nhận dưới con mắt nghệ thuật của nhà văn, hội họa và âm nhạc. Sông Hương được ví như người tình của xứ Huế.
Sông Hương trong cảm nhận hội họa
+ “Sông Hương vui tươi hẳn lên…đông bắc” –> nhà văn cảm nhận sông Hương như một thực thể sống động, có niềm tin, tâm trạng khi tìm lại được chính mình
+ “Chiếc cầu trắng… lời của tình yêu”. –> vẻ đẹp thanh thoát của sông Hương và cầu Tràng Tiền được miêu tả qua nghệ thuật so sánh tài hoa.
+ “Không giống như sông Xen…yêu quý của mình” –> niềm tự hào của tác giả khi so sánh sông Hương với các con sông nổi tiếng trên thế giới.
Sông Hương trong cảm nhận âm nhạc
+ Sông Hương – “điệu slow tình cảm dành riêng cho Huế”, sông Hương chảy chậm, điệu chạy lững lờ vì nó quá yêu thành phố của mình. –> chất âm nhạc thể hiện ở nhịp điệu êm đềm của bài bút kí bởi những câu văn dài nối tiếp nhau.
Nhà văn liên tưởng đến dòng sông Nê va cảu Lê-nin-grat…

2.4 Sông Hương rời thành phố Huế
– “Rời khỏi kinh thành …thị trấn Bao Vinh xưa cổ…”
– Có thể nói đoạn văn trên là một đoạn tuyệt bút của nhà vă. Phải là người có tình yêu với Huế sâu nặng, phải là một cây bút tài hoa thì nhà văn mới có những phát hiện thú vị như vậy. Sông Hương giống như một người tình bịn rịn, lưu luyến khi tạm biệt cố nhân.
– Nhận xét:
Hoàng Phủ Ngọc Tường đã miêu tả dòng sông từ nhiều không gian, thời gian khác nhau. Ở mỗi góc độ nhà văn đều thể hiện cảm nghĩ sâu sắc mới mẻ về non sông. Từ những cái nhìn ấy, ta nhận thấy tình cảm yêu mến thiết tha, niềm tự hào và một thái độ trân trọng gìn giữ đối với vẻ đẹp tự nhiên đậm màu sắc văn hóa của nhà văn với dòng sông quê hương.

3. Sông Hương nhìn ở góc độ văn hóa thi ca.
– Sông Hương sinh thành toàn bộ nề âm nhạc cổ điển Huế: “Hình như trong khoảnh khắc chùng lại…mái chèo khuya”,
– Nguyễn du đã lấy cảm hứng từ điệu “Tứ đại cảnh” và thi hào từng bao lần lênh đênh trên quãng sông này: “Nguyễn Du…trăng sầu”
-Sông Hương là dòng sông thi ca, là cảm, hứng bất tận cho các nhà văn nghệ sĩ.
+ “Dòng sông trắng-lá cây xanh” trong cái nhìn của Tản Đà
+”Kiếm dựng trời xanh” trong khí phách của Cao Bá Quát
4. Sông Hương trong cái nhìn của lịch sử dân tộc.
– Sông Hương trở thành dòng linh giang của tổ quốc, chứng nhận lịch sử cho bao sự kiện thăng trầm của dân tộc, sông Hương là dòng sống của thời gian ngân vang của sử thi viết giữa màu cỏ lá xanh biếc.
+ Trong sách Dư địa lí của Nguyễn Trãi, nó mang tên là Linh Giang, dòng sông Viễn Châu đã chiến đấu oanh liệt bảo vệ biên giới phía nam của Tổ quốc Đại Việt
+ Sông Hương sống hết lịch sử bi tráng của thế kỉ XIX với máu của những cuộc khởi nghĩa và từ đấy sông Hương đã đi vào thời đại cách mạng tháng Tám bằng những chiến công rung chuyển.
5. Ai đã đặt tên cho dòng sông?
– Kết thúc bài kí bằng một câu hỏi: “Ai đã đặt tên cho dòng sông?”
– Chính bài bút kí này đã trả lời cho câu hỏi ấy.
—> Nhà văn bộc lộ cảm xúc và sự ngạc nhiên thú vị vủa mình trước cái duyên thật đẹp giữa Huế và sông Hương. Cũng để tạo ấn tượng trong người đọc.

III. Kết bài

    Tham khảo kết bài của bài cảm thụ về vẻ đẹp sông Hương trong phần Cảm Thụ hoặc tham khảo kết bài đơn giản sau đây: “Ai đã đặt tên cho dòng sông” là tác phẩm văn xuôi súc tích và đầy chất thơ về sông Hương. Với xúc cảm sâu lắng được tổng kết từ một vốn hiểu biết phong phú về văn hóa, lịch sử, đại lí, văn chương và một văn phong tao nhã, nhà văn đã tái hiện thành công vẻ đẹp con sông Hương – công trình nghệ thuật thiên tạo mà hóa công đã ưu ái ban tặng cho con người và xứ Huế mộng mơ.

Bài văn mẫu phân tích sông Hương qua tác phẩm Ai đã đặt tên cho dòng sông 

      Vẻ đẹp của sông Hương được gợi nên từ rất nhiều những phương diện như: trong thủy trình, trong văn hóa, lịch sử, thi ca và ngay cả trong tên gọi của nó…

Phân tích thủy trình của sông Hương

Phân tích vẻ đẹp của sông Hương nơi thượng nguồn

    Người ta thường nghĩ đến sông Hương trong hình ảnh của sự dịu dàng, nên thơ nhưng nếu tìm về ngon nguồn của nó, có thể thấy đây cũng là một dòng sông đầy cá tính. Nhìn về cội nguồn, sông Hương có mối quan hệ mật thiết với dãy Trường Sơn. Khi gắn với hình ảnh của dãy núi huyền thoại ấy, sông Hương hiển hiện như “một bản trường ca của rừng già” và không ngại bộc lộ mình bằng sự “rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn”.

      Phân tích sông Hương, ta thấy dòng sông ấy có khi “mãnh liệt qua những ghềnh thác” nhưng chốc đã “cuộn xoáy vào những đáy vực bí ẩn” rồi lại trở về với sự “sự dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi của hoa đỗ quyên rừng”.

      Cũng chính nơi thượng nguồn ấy, sông Hương đã sống như bản năng vốn có của “một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại”. Phân tích sông Hương ta cũng nhận thấy, hình ảnh cô gái Di-gan được liên tưởng khi nói đến đặc tính của sông Hương đã cho thấy sự khám phá độc đáo của nhà văn. Sông Hương không chỉ đơn thuần là một một dòng sông dịu dàng đầy nữ tính mà bên trong nó có sự tiềm tàng của nét hoang dại và mãnh liệt đầy bí ẩn. 

       Ấy vậy mà khi vừa ra khỏi rừng, dòng sông ấy lại nhập vai thành một “người mẹ phù sa của một vùng văn hóa xứ sở” mang nét đẹp “dịu dàng và trí tuệ”. Khi tác giả sử dụng cụm từ “người mẹ phù sa”, ta cảm thấy như dòng sông Hương mang trên mình thật nhiều sứ mệnh cao cả. Dòng sông ấy không chỉ bồi đắp dưỡng chất dồi dào để làm tươi tốt ruộng đồng, cây cỏ mà còn có vai trò to lớn trong việc vun xới cho biết bao giá trị về văn hóa được hình thành như thi ca, nhạc, họa để làm đẹp cho đời. 

      Nếu ngày xưa dòng sông là một cô gái Di-gan sống hết mình cho thỏa sự sôi nổi, trẻ trung thì khi thoát khỏi môi trường hoang dại của mình, dòng sông trưởng thành và mang dáng dấp của một người mẹ đầy trách nhiệm. Đồng thời cũng là nơi tiếp sức vững vàng cho tinh thần, cho cuộc sống con người mảnh đất Thừa Thiên và thành phố Huế…

Phân tích vẻ đẹp Sông Hương ở ngoại vi thành phố

      Vẫn bằng cách so sánh, nhân hóa, liên tưởng độc đáo, vẫn là lối hành văn lịch lãm và tài hoa. Thủy trình của sông Hương khi bắt đầu về xuôi tựa như một cuộc tìm kiếm có ý thức người tình nhân đích thực trong câu chuyện tình lãng mạn nhuốm màu cổ tích. Sông Hương lúc này lại hiện lên trong hình ảnh của một cô gái đẹp nằm ngủ mơ màng giữa cánh đồng đầy hoa mong được người tình đến đánh thức. 

     Sau khi ra khỏi cánh rừng, sông Hương bỗng ngời lên sức sống phơi phới của cô gái tuổi xuân thì. Sau giấc ngủ thật sâu và thật say, cô gái tỉnh giấc, cựa mình và “chuyển dòng liên tục” rồi uốn mình theo những đường cong thật mềm sau khi “vòng giữa khúc quanh đột ngột”. Dòng sông như mềm mại hẳn ra và càng lung linh, quyến rũ hơn bởi những sắc màu dịu dàng, tươi trẻ của “sớm xanh, trưa vàng chiều tím”. 

     Đi qua bao lăng tẩm, đền đài, sông Hương như được tìm lại chốn cũ xưa để ngẫm về những điều thuộc về một thời quá khứ nên dòng sông ấy cũng mang một “vẻ đẹp trầm mặc”. Thế nhưng khi bắt nhịp lắng nghe “tiếng chuông chùa Thiên Mụ ngân nga tận ờ bên kia, giữa những xóm làng trung du bát ngát tiếng gà”, sông Hương lại sống lại một đời tươi tắn và trẻ trung vốn có của nó. 

    Có lẽ khi sắp được gặp thành phố trong tâm thế như một người con gái được gặp lại người thương mà cuộc gặp gỡ giữa sông Hương và thành phố thơ mộng mà nó đi qua đó mới trở nên thật đáng quý, đáng yêu tựa một mối tình được chờ đợi và ấp ủ đã từ rất lâu. 

Phân tích sông Hương trong lòng thành phố Huế

      Sự mong chờ, trông ngóng từ lâu về một người tình trong mộng đã đến hồi gặp gỡ khi sông Hương đi vào giữa lòng thành phố. Có lẽ vì thế nên vừa hội ngộ, sông Hương đã “vui tươi hẳn lên giữa những biền bãi xanh biếc của vùng ngoại ô Kim Long”. Sau đó, dòng sông “kéo một nét thẳng thật yên tâm theo hướng đông nam – tây bắc” như đã tin rằng đây là cuộc gặp gỡ ở thực tại chứ không phải là trong mơ nữa. 

      Nhà văn đã rất tinh tế khi so sánh sự ý nhị, nhẹ nhàng của dòng sông khi đến với Huế bởi vào Huế nó đã “uốn một cánh cung rất nhẹ […] làm cho dòng sông mềm hẳn đi, như một tiếng “vâng” không nói ra của tình yêu”. Trong cung cách của dòng sông ta như thấy thấp thoáng bóng dáng của một người con gái Huế rất dịu hiền. Nét phóng khoáng, man dại thuở xưa bỗng được sự mềm mại, nhẹ nhàng thay thế trong cách “trôi đi chậm, thực chậm, cơ hồ chỉ còn là một mặt hồ yên tĩnh” của sông Hương. 

     Khi được liên tưởng với người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya, sông Hương như muốn dành cho đất Huế những gia điệu nhiệt thành nhất, chân thực nhất như chính điều mà nó muốn tâm tình cùng vạn vật chốn này. 

Phân tích sông Hương sau khi rời thành phố

    Trước sự miêu tả của một trái tim nhạy cảm với vẻ đẹp của tự nhiên, sông Hương chính là hiện thân của một người tình đằm thắm, dịu dàng. Nhưng dòng sông có bao giờ tự ý đứng lại theo ý muốn để được ở lại nơi nó có thiện cảm như vùng đất Huế mến thương. 

    Do vậy, sông Hương mới dành cho Huế một cái ôm thật nồng thắm trước lúc giã biệt: “Rời khỏi kinh thành, sông Hương chếch về hướng chính bắc, ôm lấy đảo Cồn Hến quanh năm mơ màng trong sương khói, đang xa dần thành phố Huế để lưu luyến ra đi giữa màu xanh biếc của tre trúc và của vườn cau vùng ngoại ô Vĩ Dạ”. Thế nhưng dù có níu kéo đến như thế nào thì đã tới lúc, sông Hương phải rời xa thành phố. 

   Tuy nhiên sự lưu luyến, bịn rịn khiến dòng sông như cũng chùng chình, dềnh dàng rồi cương quyết “rẽ ngoặt sang hướng đông tây để gặp lại thành phố lần cuối”. Cách “rẽ ngoặt” ấy của dòng Hương giang được tác giả khéo léo gọi là nỗi vương vấn và cả sự lẳng lơ rất duyên dáng, kín đáo trong tình yêu. Chính dòng chảy mang niềm quyến luyến ấy đã khiến tác giả gợi nhớ đến hình ảnh của nàng Kiều trong đêm tình tự trở lại tìm Kim Trọng để nói một lời thề.

Phân tích thủy trình của sông Hương

Phân tích sông Hương qua sự gắn bó với lịch sử, văn hóa, thi ca

    Lịch sử, văn hóa và thi ca cũng thể hiện sự gắn bó với dòng sông trữ tình ấy. Phân tích sông Hương qua từng phương diện trên sẽ thấy rất rõ vẻ đẹp của dòng sông. 

Phân tích vẻ đẹp của sông Hương qua lịch sử 

    Phân tích sông Hương để thấy dòng chảy của dòng sông ấy cũng là dòng chảy của lịch sử. Bởi nguồn gốc của nó vốn là dòng sông biên thùy xa xôi của đất nước các vua Hùng với tên gọi là Linh Giang. Không chỉ vậy, dòng sông ấy còn vẻ vang soi bóng kinh thành Phú Xuân của người anh hùng Nguyễn Huệ trong thế kỉ XVIII. 

    Đồng thời, nó cũng là nhân chứng của những sự kiện lịch sử bi tráng của thế kỉ XIX và đi vào thời đại cách mạng tháng Tám bằng những chiến công rung chuyển. Như vậy, với kiến thức uyên bác và tình cảm mê đắm dành cho sông Hương, tác giả đã đem đến cho người đọc hình ảnh một dòng sông mang bóng dáng của một nhân chứng sống của lịch sử. Sông Hương trong những khoảnh khắc lịch sử ý nghĩa ấy đã trở thành một bản anh hùng ca ghi dấu, lưu giữ những chiến công oanh liệt của cha ông.

Phân tích vẻ đẹp sông Hương qua văn hóa thi ca

    Sông Hương còn là một dòng sông của văn hóa, thi ca. Nó nuôi dưỡng tâm hồn con người bằng sự sinh thành của toàn bộ nền âm nhạc cổ điển Huế trên mặt sông. Sông Hương trong những đêm hòa âm của những giai điệu Huế thiết tha đã trở thành không gian không thể thiếu để người nghệ sĩ được thăng hoa cảm xúc. 

    Hà Ánh Minh trong bài “Ca Huế trên sông Hương” cũng đã nói về cảnh sinh hoạt văn nghệ đầy ấn tượng trong một không gian thật đẹp, thật thoáng đãng của thiên nhiên vạn vật, tất nhiên không thể thiếu sự góp mặt của dòng sông Hương: “Trăng lên. Gió mơn man dìu dịu. Dòng sông trăng gợn sóng. Con thuyền bồng bềnh. Đêm nằm trên dòng Hương thơ mộng để nghe ca Huế, với tâm trạng chờ đợi rộn lòng”. 

    Trong cách gọi tên, sông Hương gắn với câu chuyện thuở xưa về tình cảm của nhân dân hai bên bờ dành cho nó. Gắn bó với con sông để rồi yêu mến nó, nhân dân đã gửi trọn tấm lòng của mình vào hương một trăm loài hoa ướp vào trong lòng sông. Chính câu chuyện này đã làm cho dòng sông đã làm nổi bật vị trí của dòng sông trong lòng không chỉ của những người sống hai bên bờ mà còn là nhân dân thập phương khi đối với nó.

 

---/---

Từ Dàn ý chi tiết vẻ đẹp của sông Hương trong Ai đã đặt tên cho dòng sông mà Top lời giải đã hướng dẫn trên đây, các em hãy vận dụng kiến thức đã học, kết hợp với cách hành văn của mình để làm thành một bài viết hoàn chỉnh nhé. Ngoài ra, chúng tôi thường xuyên cập nhật những bài văn mẫu lớp 12 ngắn gọn, chi tiết, hay nhất phục vụ việc học văn của các em. Chúc các em luôn học vui và học tốt!