Cơ cấu tay quay thanh lắc - Biến đổi chuyển động

1. Cơ cấu tay quay thanh lắc

a. Cấu tạo

- Gồm các bộ phận chính

+ Tay quay

+ Thanh truyền

+ Thanh lắc

+ Giá đỡ

- Các chi tiết đều được nối ghép với nhau bằng khớp quay

- Khi tay quay 1 quay đều quanh trục A, thông qua thanh truyền 2, làm thanh lắc 3 lắc qua lắc lại quanh trục D một góc nào đó.

- Khi tay quay 1 và thanh truyền 2 nằm trên một đường thẳng thì thanh lắc 3 đổi hướng chuyển động

- Con trượt và giá đỡ được nối ghép với nhau bằng khớp tịnh tiến, các chi tiết còn lại được nối ghép với nhau bằng khớp quay.

b. Nguyên lí làm việc

    Nếu tay quay là một khâu dẫn, khi tay quay 1 quay đều quanh trục A, thông qua thanh truyền 2 làm thanh lắc 3 lắc qua lắc lại quanh trục D một góc nào đó.

c. Ứng dụng

+ Máy dệt

+ Máy khâu đạp chân

+ Xe tự đẩy

2. Cơ cấu tay quay – con trượt

1. Cấu tạo

- Gồm các bộ phận chính: 

+ Tay quay

+ Thanh truyền

+ Con trượt

+ Giá đỡ

+ Con trượt và giá đỡ được nối ghép với nhau bằng khớp tịnh tiến, các chi tiết còn lại được nối ghép với nhau bằng khớp quay

b. Nguyên lí làm việc

- Khi tay quay 1 quay quanh trục A, đầu B của thanh truyền 2 chuyển động tròn làm con trượt 3 chuyển động tịnh tiến qua lại trên giá đỡ 4 => Chuyển động quay của tay quay biến thành chuyển động tịnh tiến qua lại của con trượt.

c. Ứng dụng

- Cơ cấu trên thường được dùng ở các máy khâu đạp chân; máy cưa gỗ; ôtô; máy hơi nước, các máy có động cơ đốt trong….

- Ngoài ra còn có:

+ Cơ cấu bánh răng – thanh răng (c/đ quay của bánh răng thành chuyển động tịnh tiến của thanh răng và ngược lại) dùng ở  máy nâng hạ mũi khoan.

+ Cơ cấu vít - đai ổc trên êtô và bàn ép

+ Cơ cấu cam cần tịnh tiến ở trong xe máy và ôtô…

3. Câu hỏi trắc nghiệm về biến đổi chuyển động

Câu 1: Các bộ phận trong máy có:

A. Duy nhất một dạng chuyển động

B. Có 2 dạng chuyển động

C. Có nhiều dạng chuyển động khác nhau

D. Đáp án khác

Đáp án đúng: C. Có nhiều dạng chuyển động khác nhau

Câu 2: Trong máy khâu, muốn may được vải thì kim máy phải chuyển động:

A. Thẳng lên xuống

B. Thẳng từ dưới lên theo một chiều

C. Thẳng từ trên xuống theo một chiều

D. Tròn

Đáp án đúng: A. Thẳng lên xuống

Câu 3: Từ một dạng chuyển động ban đầu, muốn biến thành các dạng chuyển động khác cần có mấy cơ cấu biến đổi chuyển đông?

A. 1 

B. 2 

C. 3 

D. 4

Đáp án đúng: B. 2

Đó là cơ cấu biến đổi chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến hoặc ngược lại và cơ cấu biến đổi chuyển động quay thành chuyển động lắc hoặc ngược lại.

Câu 4: Cơ cấu tay quay – con trượt thuộc cơ cấu:

A. Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến

B. Biến chuyển động tịnh tiến thành chuyển động quay

C. Biến chuyển động quay thành chuyển động lắc

D. Biến chuyển dộng lắc thành chuyển động quay

Đáp án đúng: A. Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến

Câu 5: Cấu tạo cơ cấu tay quay – con trượt gồm mấy bộ phận?

A. 2  

B. 3 

C. 4 

D. 5

Đáp án đúng: C. 4

Đó là tay quay, thanh truyền, con trượt, giá đỡ.

Câu 6: Ứng dụng cơ cấu tay quay – con trượt dùng trong:

A. Máy khâu đạp chân

B. Máy cưa gỗ

C. Ô tô

D. Cả 3 đáp án trên

Đáp án đúng: D. Cả 3 đáp án trên

Câu 7: Cơ cấu tay quay – thanh lắc thuộc cơ cấu:

A. Biến chuyển động quay thành chuyển động tịnh tiến

B. Biến chuyển động quay thành chuyển động lắc

C. Biến chuyển động tịnh tiến thành chuyển động quay

D. Biến chuyển động lắc thành chuyển động quay

Đáp án đúng: B. Biến chuyển động quay thành chuyển động lắc

Câu 8: Cấu tạo cơ cấu tay quay – thanh lắc gồm mấy bộ phận?

A. 2 

B. 3 

C. 4 

D. 5

Đáp án đúng: C. 4

Đó là tay quay, thanh truyền, thanh lắc, giá đỡ.