Chất lính - chất thơ trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính

Để tìm hiểu sâu hơn về giá trị tác phẩm Bài thơ về tiểu đội xe không kính, mời các em tham khảo một số bài văn mẫu Chất lính - chất thơ trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính sau đây. Hi vọng với các bài văn mẫu ngắn gọn, chi tiết, hay nhất này các em sẽ có thêm tài liệu, cách triển khai để hoàn thiện bài viết một cách tốt nhất!

Chất lính - chất thơ trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính

   Trong một cuộc phỏng vấn, nhà thơ Phạm Tiến Duật từng tâm sự: thời tuổi trẻ, tính tình sôi nổi, bồng bột, thích tìm tòi, thể hiện cái mới, thậm chí thích nói ngược lại những cách nói thông thường. Bài thơ về tiểu đội xe không kính được Phạm Tiến Duật sáng tác những năm đầu mới vào bộ đội đã thể hiện khá rõ nét suy nghĩ này của ông.

   Ngay câu đầu tiên, đọc lên đã thấy trúc trắc ngang ngang:

"Không có kính không phải vì xe không có kính"

   Chỉ trong một câu thơ mà có đến  ba chữ "không", mà còn lặp đi lặp lại: "không có kính","không có kính"... chỉ để nói về cái sự bất thường: xe không kính. Thơ xưa trau chuốt từng câu, từng chữ, theo luật bằng - trắc rõ ràng, hẳn không thể chấp nhận cách viết như vậy. Thơ Mới (1932 - 1945) vốn nổi tiếng về sự phá cách nhưng nhìn chung đọc câu thơ mới lên vẫn thấy mềm mại, mượt mà. Ngay đến một bài văn thông thường, nếu lặp đi, lặp lại quá nhiều mà không có dụng ý rõ ràng, rất có thể sẽ bị thầy cô phê là"lủng củng"...

  Thế nhưng đây lại là điểm nhấn của bài thơ. Nói đến Phạm Tiến Duật, bạn đọc nghĩ ngay đến Bài thơ về tiểu đội xe không kính, mà ai nhớ bài thơ này chẳng thuộc câu   "Không có kính không phải vì xe không có kính". Trong câu thơ của Phạm Tiến Duật, sự "phá cách" không chỉ thể hiện ở cách lặp lại các từ ngữ một cách đầy chủ ý mà còn ở giọng điệu đùa vui, ở cách đề cập đến những sự việc tưởng như "không có gì". Không chỉ đưa vào thơ những chi tiết, hình ảnh của đời sống mà ngay cả ngôn ngữ thơ cũng được đổi mới triệt để nhằm có thể truyền tải những chi tiết của đời sống hàng ngày của những người lính một cách chân thực nhất. Những từ đệm, tình thái từ... đã được đưa vào thơ ("Không có kính ừ thì có bụi", "Không có kính ừ thì ướt áo") đã mang đến cho câu thơ những sắc thái vừa quen thuộc, vừa mới lạ, gần gũi hơn mà cũng hấp dẫn hơn với đa số bạn đọc. Cũng từ những chi tiết đầy chất sống, từ kiểu ngôn ngữ thơ đậm chất đời thường hiện thực chiến trường (bom giật, bom rung...) đã được tái hiện khá rõ nét, giúp người đọc hình dung cụ thể về những năm tháng hào hùng trong lịch sử dân tộc, cảm nhận được những mất mát, hi sinh, hiểu được rằng để có được những ngày hạnh phúc như hôm nay, thế hệ cha anh đã phải hi sinh xương máu như thế nào.

   Nhưng vượt lên tất cả hiện thực khốc liệt đó vẫn là thế giới tâm hồn của những người lính. Những chàng trai trẻ vừa rời ghế nhà trường, tâm hồn đầy ắp những ước mơ và khát vọng cống hiến. Ở đây cần phải nói tới tinh thần xả thân vì nước như một tính cách dân tộc đã được kết tinh qua bao thế kỉ dựng nước và giữ nước. Truyền thống tốt đẹp đó cùng lí tưởng thời đại đã làm nên nét đẹp của cả một thế hệ: vượt lên mọi hiểm nguy, sẵn sàng đối mặt với hi sinh gian khổ, sống và chiến đấu bằng tinh thần lạc quan, luôn hướng về phía trước. Cuộc sống nơi chiến trường gian khổ, hàng ngày, hàng giờ phải chứng kiến những mất mát, đau thương, phải trải qua những khó khăn chồng chất nhưng những con người can đảm, giàu nghị lực luôn nhìn thấy khía cạnh lạc quan của vấn đề, lấy đó làm điểm tựa để sống và chiến đấu. Nhiều người gọi đó là chất lính- là cáu nhìn lạc quan, tinh thần quả cảm - hành trang chủ yếu mà thế hệ cha anh thời chống Mĩ đã mang trên mình trong cuộc trường chinh vạn dặm.

  Những chiếc cửa kính vốn để bảo vệ người xe khỏi mưa gió, bụi đường...Khi cửa kính xe bị vỡ sẽ gây ra bao phiền toái. Tuy nhiên, với những người lính điều đó chưa hẳn đã bất lợi. Ngược lại, không có kính hoá ra lại hay:

"Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng

Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim

Thấy sao trời và đột ngột cánh chim

Như sa như ùa vào buồng lái."

  Quả là một cái nhìn hết sức lãng mạn - sự lãng mạn của tuổi trẻ, của những con người luôn biết cách chế ngự, vượt lên trên hoàn cảnh. Không phải khói bụi, không phải gió táp mưa sa mà là ngọn gió lành vào "xoa mắt đắng", con đường thì "chạy thẳng vào tim", người lái tha hồ giao tiếp với thiên nhiên mà không còn bị cửa kính ngăn trở như mọi khi. Bụi có sao đâu, dù "Bụi phun tóc trắng như người già". Áo ướt rồi sẽ khô thôi, tiếng cười sảng khoái và cái bắt tay qua cửa kính vỡ mới thật là điều đáng nói. Khoảng cách giữa con người với thiên nhiên, con người với con người dường như được thu ngắn lại. Nếu cửa kính không vỡ, e rằng khó có thể dễ dàng như thế. Cái nhìn hài hước - vốn chỉ có ở những tâm hồn yêu đời - đã khiến cho nỗi gian khổ vơi đi rất nhiều.

"Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời

Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy

Võng mắc chông chênh đường xe chạy

Lại đi, lại đi trời xanh thêm."

  Những câu thơ ấm tình đồng đội, những sinh hoạt thường ngày được miêu tả trong khung cảnh yên bình, tựa như không phải trong thời chiến tranh. Không phải những người lính đang cố quên đi gian khổ mà chính bản lĩnh, ý chí can trường cùng với tâm hồn lãng mạn kết hợp với tinh thần quyết tử xả thân vì nước đã giúp người lính vượt lên trên những gian khổ hàng ngày. Sức mạnh của những người lính trong thời đại Hồ Chí Minh là sự kết hợp giữa sức mạnh truyền thống và lí tưởng thời đại. Họ chính là hiện thân của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, là một trong những hình tượng đẹp nhất của thế kỉ XX.

  Những người lính không thích nói về chiến công, cũng không nói về những khó khăn, gian khổ. Họ chỉ nói về công việc hàng ngày - một công việc vô cùng nguy hiểm nhưng lại được thể hiện như biết bao công việc bình thường khác. Câu thơ "Lại đi, lại đi trời xanh thêm" trong vắt như tâm hồn người lính, như khát vọng và niềm tin mà họ đã mang theo trên đường đời.

Và đây mới là điều quan trọng nhất:

"Không có kính, rồi xe không có đèn

Không có mui xe, thùng xe có xước

Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước

Chỉ cần trong xe có một trái tim."

  "Chỉ cần trong xe có một trái tim" -  Không có cách lí giải nào giản dị mà thiêng liêng hơn thế. Không có kính, không có đèn, không có mui xe, rất nhiều chữ "không" để đến một chữ "có". Chỉ cần có một trái tim yêu nước, quả cảm, mọi gian khổ, khó khăn đã ở lại phía sau.

  Sau Hoan hô anh giải phóng quân của Tố Hữu, Dáng đứng Việt Nam của Lê Anh Xuân..., Bài thơ về Tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật đã nối dài những khúc ca về những người lính trong cuộc kháng chiến trường kì của dân tộc.

---/---

Với bài văn mẫu Chất lính - chất thơ trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính do Top Lời Giải sưu tầm và biên soạn trên đây, hy vọng các em sẽ có thêm những góc nhìn mới mẻ và có cái nhìn tổng quát hơn về  tác phẩm. Chúc các em làm bài tốt!