Cách làm thơ song thất lục bát

Câu hỏi: Cách làm thơ song thất lục 

Lời giải

     Thơ song thất lục bát là thơ gồm có 4 câu đi liền với nhau, trong đó là hai câu 7 tiếng (câu thất 1 và câu thất 2), kế tiếp là câu lục và câu bát.

     Về luật vần ở câu lục và bát thì hoàn toàn là giống thơ lục bát, không đề cập đến. ở đây chỉ đề cập đến hai câu thất. Luât thanh không phải ở các từ 2-4-6 như các thể thơ khác mà lại chú ý vào các tiếng 3-5-7.

Câu thất 1: các tiếng 3-5-7 theo thứ tự là T-B-T

Câu thất 2: các tiếng 3-5-7 theo thứ tự là B-T-B

Các tiếng 1-2-4-6 tự do về thanh.

Ví dụ:

Lòng này gửi gió đông có tiện T-B-T

Nghìn vàng xin gửi đến non yên B-T-B

     Về cách gieo vần cũng khác các thể thơ khác. Các thể thơ khác chỉ gieo vần ở thanh bằng, nhưng thơ song thất lục bát gieo vần ở cả tiếng thanh trắc và thanh bằng.

Tiếng thứ 7 của câu thất 1 thanh trắc vần với tiếng thứ 5 thanh trắc của câu thất 2.

Tiếng thứ 7 của câu thất 2 thanh bằng vần với tiếng thứ 6 câu lục kế.

Ví dụ:

Lòng này gửi gió đông có tiện

Nghìn vàng xin gửi đến non Yên

Non Yên dù chẳng tới miền

Nhớ chàng đằng đẳng đường lên bằng trời.

     Trong bài thơ có nhiều câu thơ song thất lục bát thì để nối hai nhóm câu lại về vần thì ta lấy tiếng thứ 8 thanh bằng của câu bát vần với tiếng thứ 5 thanh bằng của câu thất 1 kế tiếp.

Ví dụ:

Lòng này gửi gió đông có tiện

Nghìn vàng xin gửi đến non Yên

Non Yên dù chẳng tới miền

Nhớ chàng đằng đẳng đường lên bằng trời

Trời thăm thẳm xa vời khôn thấu...

Cách ngắt nhịp trong 2 câu thất của thơ này là nhịp lẻ, tức là nhịp 3/4 hay là 2/1/4.

*Lưu ý: 

   Thanh bằng: là những tiếng có dấu huyền và tiếng không dấu ( thanh ngang)

   Thanh trắc:  là những tiếng có dấu hỏi, ngã, sắc, nặng.

Cùng Top lời giải tìm hiểu thêm về cách làm thơ này nhé:

Cách gieo vần

Xin được tóm tắt gọn như sau, để giúp các bạn trẻ nhanh chóng nắm bắt được các bí quyết của thể loại này :

-Chữ thứ 5 câu 7 đầu tiên vần Bằng (B).

-Chữ cuối câu 7 đầu tiên ở vần Trắc(T), ăn vần với chữ thứ 5 của câu 7 thứ nhì (cũng vần Trắc)

-Chữ cuối câu 7 thứ nhì vần Bằng, ăn vần với chữ cuối câu 6 (vần Bằng)

-Chữ cuối câu 6 vần Bằng , ăn vần với chữ thứ 6 câu 8 (vần Bằng)

-Chữ cuối câu 8 vần Bằng , lại ăn vần với chữ thứ 3 hoặc chữ thứ 5 của câu 7 đầu tiên trong khổ thơ tiếp theo. Chữ thứ 5 này vần Bằng. Chữ thứ 3 linh động hơn, khi ăn vần với câu trước thì phải là vần Bằng, nếu không ăn vần với câu trước thì Trắc, Bằng gì cũng được.

Các bài thơ song thất lục bát minh họa;

1, 

Giã Biệt Thu

Nơi góc bể tưởng ai nhớ mãi!

Tấm chân tình ân ái bấy lâu!

Sao người nỡ vội gieo sầu!

Ra đi chẳng gửi đôi câu giã từ!

Người giã biệt trời như lạnh lẽo

Nắng vàng tươi khô héo nhành hoa

Nơi xa duyên phận mặn mà

Lối xưa vắng bóng mình ta ngậm ngùi

Tình đã dứt thì thôi người nhé!

Chúc người luôn vui vẻ tròn đôi

Từ nay cách biệt phương trời

Đêm đêm cô lẻ trăng rơi bẽ bàng

Chân bước đếm lang thang từng ngõ

Đông ùa về buốt gõ con tim

Thu đi tình cũng trốn tìm

Tháng ngày chất chứa trời đêm mịt mùng

(Hoàng Mai)

2, 

Trưa Vắng

Hồn tôi đấy: căn trường nho nhỏ

Nước vôi xanh, bờ cỏ tươi non

Lâu rồi còn thoảng mùi thơm

Chân đi nghe động tới hồn ngây thơ

Sâu rộng quá những giờ vui trước

Nhịp cười say trên nước chưa trôi

Trưa hè thưng thấy hai tôi

Ném đầu chim chích, bắt đuôi chuồn chuồn

Ðời đẹp quá, tôi buồn sao kịp?

Trang sách đầu chép hết giây mơ

Ngả mình trên bóng nhung tơ

Tôi nguyền: Sau lớn làm thơ suốt đời!

Cỏ mấy bận xanh rồi lại tạ

Gió lùa thu trong lá bao lần…

Bạn trường những bóng phù vân

Xót thương mái tóc nay dần hết xanh

Hồn xưa dậy: chim cành động nắng

Lá reo trên hồ lặng lờ trong

Trưa im im đến não nùng

Tôi ngờ trống học trong lòng trưa vang…

(Hồ Dzếnh)

3, 

Trăn Trở

Ngày anh đến xua tan băng giá

Sáu mùa xuân đôi ngã phân ly

Bao lần lệ thắm hoen mi

Em đâu nghĩ đến những gì… ngày sau

Thời gian có ngừng đâu anh hỡi

Tình trái ngang duyên khởi ngày đêm

Cho em khao khát nỗi niềm

Bao năm lệ vẫn nổi chìm trang thơ

Sáu năm đã bơ vơ bóng lẻ

Kiếp hồng nhan quạnh quẽ lòng đau

Tuổi Xuân vội vã qua mau

Hoàng hôn mây phủ ngang đầu anh ơi

Mưa tí tách rơi rơi gợi nhớ

Nỗi niềm riêng trăn trở vì đâu…

Duyên tan vỡ giấc mơ sầu

Lòng người ai biết nông sâu mà dò

Duyên ngang trái tơ vò lần nữa

Em một mình đi giữa hoàng hôn

Thôi đành chọn kiếp cô đơn

Chiều nay mây trắng buồn hơn chiều nào

(Hoàng Mai)