Câu hỏi: Các loại thực phẩm ở bốn tầng trong tháp dinh dưỡng của người (Hình 6.1) cung cấp cho chúng ta những hợp chất nào?
Lời giải:
Từ hình 6.1, ta có thể thấy các loại thực phẩm ở bốn tầng trong tháp dinh dưỡng của người cung cấp cho chúng ta:
Tầng 1: Cung cấp carbohydate hay còn gọi là chất bột đường
Tầng 2: Cung cấp vitamin và chất khoáng
Tầng 3: Cung cấp protein hay còn gọi là chất chất đạm
Tầng 4: Cung cấp lipid hay còn gọi là chất chất béo
* Tìm hiểu về tháp dinh dưỡng và những thành phần của tháp dinh dưỡng
1. Tháp dinh dưỡng là gì?
Tháp dinh dưỡng là mô hình ăn uống được dựng lên theo hình kim tự tháp mà trong đó cung cấp thông tin về loại thức ăn cũng như số lượng tiêu thụ trung bình trong 1 tháng. Đây chính là mức tiêu thụ dinh dưỡng tiêu chuẩn phân theo các nhóm thực phẩm. Tháp dinh dưỡng được các chuyên gia khuyến cáo mọi người áp dụng để lên kế hoạch và xây dựng chế độ ăn uống hợp lý, nhằm bảo đảm sức khỏe, phòng ngừa bệnh tật.
2. Tháp dinh dưỡng gồm những thành phần nào?
Một tháp dinh dưỡng cơ bản và cân đối cho người trưởng thành gồm 7 tầng: muối, đường, chất béo, đạm, các loại quả, rau xanh và lương thực. Các loại thực phẩm sẽ được biểu diễn theo hình kim tự tháp với đỉnh tháp tượng trưng cho nhóm thực phẩm cần hạn chế ăn và đáy tháp là nhóm thực phẩm cho phép ăn nhiều. Các nhóm thực phẩm cụ thể như sau:
Nhóm lương thực: là nguồn cung cấp năng lượng chủ yếu chiếm 60-65% tổng năng lượng khẩu phần ăn của người trưởng thành, trong đó có gạo là thực phẩm quen thuộc của người dân Việt Nam. Ngoài ra nhóm này còn gồm các loại ngũ cốc nguyên hạt, bánh mì, mì ống, ngũ cốc chưa chế biến và đã qua tinh chế. Nhóm thực phẩm này nên ăn đủ vào khoảng 12kg lương thực/tháng.
Nhóm rau củ quả: chiếm phần lớn trong tháp dinh dưỡng và chứa nhiều chất như vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa. Đây còn là nguồn chính cung cấp carbohydrate và chất xơ trong chế độ ăn uống. Trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn phải ăn ít nhất 2 phần trái cây và 5 phần rau hay đậu mỗi ngày.
Nhóm thực phẩm bổ sung đạm: là tầng giữa của tháp dinh dưỡng bao gồm sữa, sữa chua, phô mai, thịt nạc, gia cầm, cá, trứng, hạt và nhóm họ đậu chủ yếu cung cấp canxi, protein và các vitamin, khoáng chất. Ngoài cung cấp protein là chính thì nhóm thực phẩm này còn cung cấp hỗn hợp các chất dinh dưỡng như iot, sắt, kẽm, vitamin B12 và chất béo tốt.
Nhóm dầu, mỡ: gồm các chất béo lành mạnh mà cơ thể cần một lượng nhỏ mỗi ngày để hỗ trợ tim và các chức năng não. Chất béo còn cung cấp dung môi hòa tan cho nhiều vitamin tan trong dầu như A, D, E, K.
Nhóm đường, muối: đây là nhóm cần hạn chế trong khẩu phần ăn hàng ngày. Một tháng chỉ nên tiêu thụ nhiều nhất 500g đường để hạn chế nguy cơ mắc tiểu đường, thừa cân, béo phì,...