Bài Mẹ và quả SGK 7 trang 26, 27, 28 - Văn Cánh diều

Hướng dẫn Soạn bài Mẹ và quả SGK 7 trang 26, 27, 28 - Văn Cánh diều ngắn gọn, hay nhất. Trả lời toàn bộ câu hỏi trong bộ Sách mới Cánh diều Ngữ văn lớp 7 chi tiết. Hi vọng qua bài soạn trên các bạn đã nắm vững được nội dung bài học và chuẩn bị bài trước khi đến lớp tốt nhất. 

Chuẩn bị soạn bài Mẹ và quả

Câu 1 (trang 26, SGK Ngữ văn 7 tập 2): Đọc trước văn bản Mẹ và quả, tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Nguyễn Khoa Điềm.

Trả lời: 

Tác giả Nguyễn Khoa Điềm sinh ngày 15 tháng 4 năm 1943, tại thôn Ưu Điềm, xã Phong Hòa, huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế. Ông từng hoạt động cách mạng, viết báo làm thơ và giữ nhiều chức vụ quan trọng: Thứ trưởng Bộ Văn hoá - Thông tin, Tổng Thư ký Hội Nhà văn Việt Nam khóa V; Ông là Đại biểu Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam khóa X và là Bộ trưởng Bộ Văn hóa - Thông tin…

- Một số tác phẩm tiêu biểu: Đất ngoại ô (thơ, 1973); Cửa thép (ký, 1972); Mặt đường khát vọng (trường ca, 1974); Ngôi nhà có ngọn lửa ấm (thơ, 1986); Thơ Nguyễn Khoa Điềm (thơ, 1990);

- Đặc điểm thơ văn:  Giàu sức suy tư, cảm xúc dồn nén mang màu sắc chính luận.

Câu 2 (trang 26, SGK Ngữ văn 7 tập 2): Khi nghĩ về cha mẹ, điều gì khiến em xúc động nhất? Hãy chia sẻ điều đó với các bạn.

Trả lời:

Khi nghĩ về bố mẹ, điều khiến tôi cảm động nhất là họ đã luôn yêu thương tôi vô điều kiện. Từ khi tôi còn nhỏ, cha mẹ tôi đã phải làm lụng vất vả để nuôi tôi ăn học, khôn lớn nên người. Em luôn biết ơn và tự nhủ sẽ học thật giỏi, cố gắng trở thành học sinh giỏi để đền đáp công ơn cha mẹ.

Đọc hiểu bài Mẹ và quả

Ý nghĩa bài thơ: Bằng sự trải nghiệm cuộc sống, bằng tâm hồn giàu suy tư, trăn trở về chân lý cuộc đời, Nguyễn Khoa Điềm đã nhận ra rằng mẹ chính là hiện thân của sự vun trồng nuôi dưỡng để con là trái ngọt, là giọt mồ hôi công sức của mẹ. rủ xuống như nguồn dinh dưỡng để mùa trái thêm ngọt ngào, thơm ngát. Trái không còn là trái bình thường, mà là “trái” của thành công, kết quả của nguồn dưỡng dục. Những câu ca dao trên không chỉ ca ngợi công ơn của mẹ, của thế hệ trước và thế hệ sau mà còn lay động tâm hồn con người về tinh thần trách nhiệm, về công ơn sinh thành của mỗi chúng ta với nhau mẹ.

Trả lời câu hỏi trong bài

Câu 1 (trang 27 SGK Ngữ văn lớp 7 tập 2): Chú ý số chữ ở mỗi dòng, vần và nhịp của bài thơ. Từ “lặn” và “mọc” ở đây nghĩa là gì?

Trả lời: 

- Số tiếng ở mỗi dòng thơ không giống nhau, có dòng 8 tiếng có dòng 7 tiếng.

- Vần và nhịp của bài thơ không tuân theo quy tắc thông thường (ví dụ như gieo vần chân, vần lưng...). Cả bài thơ như lời thủ thỉ, tâm tình mà nhà thơ gửi tới mẹ.

- Nhịp thơ: 3/4

- Từ “lặn” và “mọc” ở đây chỉ những mùa quả đi rồi đến; “lặn” là hết mùa, “mọc” là bắt đầu mùa ra trái mới.

Câu 2 (trang 27 SGK Ngữ văn lớp 7 tập 2): Hình ảnh minh họa cho nội dung nào của bài thơ?

Trả lời: 

- Hình ảnh minh họa cho nội dung của bài thơ: 

Còn những bí và bầu lớn xuống

Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn

Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi

Câu 3 (trang 27 SGK Ngữ văn lớp 7 tập 2): Em hiểu “lớn lên” và “lớn xuống” ở các dòng thơ số 5,6 như thế nào?

Trả lời: 

- Hình ảnh trong câu thơ: Còn những bí và bầu lớn xuống/ Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn. Dựa vào hình dáng quả bầu khi lớn, tác giả liên tưởng ngay đến giọt mồ hôi của mẹ, nói lên đức hi sinh, vất vả của người mẹ. Biết bao giọt mồ hôi mặn chát của mẹ đã nhỏ xuống âm thầm, lặng lẽ để “làm nên” những trái bí, bầu.

Câu 4 (trang 27 SGK Ngữ văn lớp 7 tập 2): Từ “quả” ở khổ 1 và từ “quả” ở khổ 3 có gì giống và khác nhau về nghĩa?

Trả lời:

- Từ “quả” có ý nghĩa tả thực trong các câu thơ 1, 3 (khổ 1).

- Từ “quả” có ý nghĩa tượng trưng trong các câu thơ 9 và 12 (khổ 3), chỉ những đứa con đã khôn lớn dưới sự chăm sóc của người mẹ.

Trả lời câu hỏi cuối bài

Câu 1 (trang 28, SGK Ngữ văn 7 tập 2): Bài thơ là lời của ai, nói với ai và về điều gì? Tâm trạng và thái độ của người nói như thế nào?

Trả lời:

Bài thơ là lời tác giả nói với mẹ về công lao vô cùng to lớn của người mẹ hiền. Nguyễn Khoa Điềm đã nhận thấy mẹ chính là hiện thân của sự vun trồng nuôi dưỡng nên con là trái ngọt, những giọt mồ hôi mẹ rơi xuống như nguồn nuôi dưỡng để những mùa trái ngọt thêm thơm. Những câu thơ không chỉ ca ngợi công lao to lớn của mẹ, của thế hệ trước và thế hệ sau mà còn lay động lòng người về tinh thần trách nhiệm, sự đền đáp công sinh thành của mỗi chúng ta, tôi với mẹ.

Câu 2 (trang 28 SGK Ngữ văn lớp 7 tập 2): Theo em, người mẹ trong bài thơ là người như thế nào? Dựa vào đâu mà em biết được điều đó? 

Trả lời:

- Người mẹ trong bài thơ là:

+ một người mẹ tự lực cánh sinh, không dựa dẫm vào người khác (mẹ vẫn trông vào tay mẹ vun trồng)

+ một người mẹ lam lũ vất vả tảo tần vì con (chúng tôi từ tay mẹ lớn, bí bầu mang dáng giọt mồ hôi, lòng thầm lặng)

Câu 3 (trang 28 SGK Ngữ văn lớp 7 tập 2): Phân tích nét độc đáo của bài thơ thể hiện qua một trong các yếu tố: từ ngữ, hình ảnh, vần, nhịp, biện pháp tu từ…

Trả lời:

- Từ ngữ: giản dị, dễ hiểu

- Hình ảnh mang tính biểu tượng như: mùa quả lặn rồi mọc, giọt mồ hôi mặn, quả non xanh.

- Vần, nhịp: Vận dụng linh hoạt.

- Biện pháp tu từ: So sánh (Những mùa quả lặn rồi lại mọc/Như Mặt Trời, khi như Mặt Trăng); Ẩn dụ (Mình vẫn còn một thứ quả non xanh), Nói giảm nói tránh (Tôi hoảng sợ ngày bàn tay mẹ mỏi)...

Câu 4 (trang 28 SGK Ngữ văn lớp 7 tập 2): Ở hai dòng thơ cuối, vì sao nhà thơ lại “hoảng sợ" khi nghĩ mình vẫn còn là “một thứ quả non xanh"? (Gợi ý: “Quả non xanh” chỉ điều gì? Tại sao điều ấy làm tác giả “hoảng sợ"?). Bài thơ thể hiện được vẻ đẹp gì trong suy nghĩ, tình cảm của nhà thơ?

Trả lời: 

- Hai dòng thơ nhà thơ bấn loạn khi nghĩ mình còn là một trái non xanh vì chưa chín, chưa trưởng thành, hay nói rộng hơn là làm được những điều xứng đáng với sự kỳ vọng của mẹ cha, có thể trở thành người xấu. Trong khi đó, người mẹ “bàn tay mỏi”, mỏi mòn chờ đợi đã không thể chịu đựng được nữa.

→ Qua đó ta thấy nỗi trăn trở về trách nhiệm của chính mình, nỗi trăn trở về một điều tất yếu; Nỗi lo lắng sâu xa là biểu hiện cao độ của ý thức trách nhiệm báo đáp công ơn sinh thành dưỡng dục của người đã nuôi mình khôn lớn.

Câu 5 (trang 28, SGK Ngữ văn 7 tập 2): Em thích câu thơ, khổ thơ nào nhất? Bài thơ nói hộ em được điều gì khi nghĩ về cha mẹ mình?

Trả lời:

Em thích nhất hai câu thơ:

“Chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn

Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi”

Có thể nói, đây là những câu thơ tài hoa nhất trong bài thơ, khắc sâu đức hy sinh thầm lặng của người mẹ và lòng biết ơn vô bờ bến của người con đối với công ơn sinh thành dưỡng dục của mẹ. Hình ảnh “chúng mang dáng giọt mồ hôi mặn” là kiểu hình ảnh so sánh, so sánh dáng người bà bầu với giọt mồ hôi mặn chát của người mẹ. Đó là hình ảnh của giọt mồ hôi, là sự tổng hòa của những nhọc nhằn, hi sinh của người mẹ. Câu thơ “Rỏ xuống lòng thầm lặng mẹ tôi” gợi lên dáng vẻ âm thầm của mẹ đã vất vả gieo trồng những mùa hoa trái tốt tươi.

Bài thơ Mẹ và quả không chỉ ca ngợi công lao to lớn của mẹ, của thế hệ đi trước và thế hệ sau mà còn lay động tâm hồn em về tinh thần trách nhiệm, sự báo đáp công ơn sinh thành dưỡng dục của mẹ, với cha.

>>> Xem trọn bộ: Soạn Văn 7 Cánh diều

-----------------------------

Trên đây Toploigiai đã cùng các bạn Soạn bài Mẹ và quả SGK 7 trang 26, 27, 28 trong bộ SGK Cánh diều theo chương trình sách mới. Chúng tôi hi vọng các bạn đã có kiến thức hữu ích khi đọc bài viết này. Toploigiai đã có đầy đủ các bài soạn cho các môn học trong các bộ sách mới Cánh Diều, Chân trời sáng tạo, Kết nối tri thức. Mời các bạn hãy click ngay vào trang chủ Toploigiai để tham khảo và chuẩn bị bài cho năm học mới nhé. Chúc các bạn học tốt!