Axit một nấc là gì?

Câu trả lời chính xác nhất là:

Axit một nấc là axit khi tan trong nước chỉ phân li một nấc ra ion H⁺.

Ví dụ:

HNO₃ → H⁺ + NO₃^-

CH₃COOH ⇄ CH₃COO^- + H⁺

Để hiểu hơn về Axit một nấc , hãy theo dõi nội dung dưới đây

1. Tìm hiểu thêm về axit

a) Định nghĩa

Theo thuyết A-rê-ni-ut, axit là chất khi tan trong nước phân li ra cation H⁺.

Ví dụ:

Các dung dịch axit đều có một số tính chất chung, đó là tính chất của các cation H⁺ trong dung dịch.

b) Axit một nấc

Axit một nấc là axit khi tan trong nước chỉ phân li một nấc ra ion H⁺.

Ví dụ:

HNO₃ → H+ + NO^3-

CH₃COOH ⇄ CH₃COO^- + H⁺

c) Axit nhiều nấc

Axit nhiều nấc, phân li từng nấc ra ion H⁺. Thông thường nấc sau yếu hơn nấc trước từ 104 đến 105 lần.

Ví dụ:

H₃PO4 → H⁺ + H₂PO₄^-

H₂PO₄ → H⁺ + HPO₄^2-

HPO₄^2- → H⁺ + PO₄^3-

Phân tử H₃PO₄ phân li ba nấc ra ion H⁺, H₃PO₄ là axit ba nấc.

2. Tìm hiểu thêm về Bazo

Theo thuyết A-rê-ni-ut, bazơ là chất khi tan trong nước phân li ra anion OH⁻.

Ví dụ: 

NaOH → Na⁺ + OH⁻

Các dung dịch bazơ đều có một số tính chất chung, đó là tính chất của các anion OH⁻ trong dung dịch.

* Bazơ nhiều nấc:Những bazơ khi tan trong nước phân li nhiều nấc cho ion OH^-.

    Ví dụ:

Mg(OH)₂ → Mg(OH)⁺ + OH^-

Mg(OH) → Mg²⁺ + OH^-

3. Tìm hiểu thêm về Hidroxit lưỡng tính

Hiđroxit lưỡng tính là hiđroxit khi tan trong nước vừa có thể phân li như axit vừa có thể phân li như bazơ.

Ví dụ Al(OH)₃ là hiđroxit lưỡng tính

Sự phân li theo kiểu bazơ:

Al(OH)₃  → Al³⁺ + 3OH^-

Sự phân li theo kiểu axit:

Al(OH)₃ = H₂O.HAlO₂  → H+ + AlO₂^- + H₂O

Các hiđroxit lưỡng tính thường gặp là Zn(OH)₂, Pb(OH)₂, Sr(OH)₂, Cr(OH)₃... Chúng đều ít tan trong nước và lực axit (khả năng phân li ra ion), lực bazơ đều yếu.

>>> Xem thêm: Axit lưỡng tính là gì?

4. Tìm hiểu thêm về muối

- Là hợp chất, khi tan trong nước phân li ra cation kim loại (hoặc cation NH₄⁺) và anion gốc axit.

Ví dụ:

Na₂CO₃ → 2Na⁺ + CO₃^2-

- Muối trung hòa là muối mà anion gốc axit không có khả năng phân li ra ion H⁺.

Ví dụ: NaCl, (NH₄)₂SO₄…

- Muối axit là muối mà anion gốc axit có khá năng phân li ra ion H⁺.

Ví dụ: KHSO₄, NaHCO₃, NaH₂PO₄…

NaHSO₄ → Na⁺ + HSO^4-

 HSO^4- → H⁺ + SO₄^2-  

Sự điện li của muối trong nước

Hầu hết các muối khi tan trong nước phân li hoàn toàn ra cation kim loại (hoặc cation NH₄⁺) và anion gốc axit (trừ một số muối như HgCl₂, Hg(CN)₂ ... là các chất điện li yếu).

Ví dụ:

Na₂SO₄ → 2Na²⁺ + SO₄^2-

HSO^3-  → H⁺ + SO₃^2-

Nếu anion gốc axit còn hiđro có tính axit, thì gốc này tiếp tục phân li yếu ra ion H⁺.

Ví dụ:

[Cu(NH₃)₄]  → Cu₂⁺ + 4NH₃

5. Hướng dẫn giải bài tập SGK

Câu 1. Trang 10 - sgk hoá học 11

Phát biểu các định nghĩa axit, axit một nấc và nhiều nấc, bazơ, hiđroxit lưỡng tính, muối trung hoà, muối axit. Lấy các thí dụ minh hoạ và viết phương trình điện li của chúng.

Theo thuyết A-rê-ni-ut thì:

Axit là chất khi tan trong nước phân li ra cation H⁺

Ví dụ: HCl → H⁺ + Cl^–

Bazơ là chất khi tan trong nước phân li ra anion OH^–

Ví dụ : NaOH → Na⁺ + OH^–

Hiđroxit lưỡng tính là hiđroxit khi tan trong nước vừa có thể phân li như axit, vừa có thể phân li như bazơ.

Ví dụ:

Những axit mà tan trong nước phân li nhiều nấc ra ion H+ gọi là các axit nhiều nấc.

Ví dụ : H₂SO₄, H₃PO₄….

Những bazơ khi tan trong nước phân li nhiều nấc ra ion OH– gọi là các bazơ nhiều nấc. Ví dụ : Mg(OH)₂, Ca(OH) Ca(OH)₂,….

Muối là hợp chất, khi tan trong nước phân li ra cation kim loại (hoặc cation NH₄⁺) và anion gốc axit. 

Ví dụ : Na₂CO₃ → 2Na⁺ + CO₃^2-

Muối trung hòa là muối mà anion gốc axit không có khả năng phân li ra ion H⁺.

Muối axit là muối mà anion gốc axit có khá năng phân li ra ion H⁺.

Sự điện li cùa muối trong nước tạo cation kim loại (hoặc NH₄⁺ , ion phức) và anion gốc axit.

Câu 2. Trang 10 - sgk hoá học 11

Viết phương trình điện li của các chất sau :

a) Các axit yếu : H₂S, H₂CO₃.      

b) Bazơ mạnh : LiOH.       

c) Các muối: K₂CO₃, NaCIO, NaHS.

d) Hiđroxit lưỡng tính : Sn(OH)₂.

Lời giải

a) Các axit yếu : H₂S, H₂CO₃  là chất điện li yếu , axit 2 nấc

b) Bazơ mạnh : LiOH là chất điện li mạnh

c) Các muối: K₂CO₃, NaCIO, NaHS là các chất điện li mạnh

d) Hiđroxit lưỡng tính : Sn(OH)₂. là chất phân li được  ra H⁺ và  OH^-

Câu 3. Trang 10 - sgk hoá học 11

Theo thuyết A-rê-ni-ut, kết luận nào sau đây là đúng?

A. Một hợp chất trong thành phẩn phân tử có hiđro là axit.

B. Một hợp chất trong thành phần phân tử có nhóm OH là bazơ.

C. Một hợp chất có khả năng phân li ra cation H⁺ trong nước là axit.

D. Một bazơ không nhất thiết phải có nhóm OH trong thành phần phân tử.

Đáp án: Chọn C.

Một hợp chất có khả năng phân li ra cation H⁺ trong nước là axit.

Ví dụ: HCl → H⁺ + Cl^–