Vì sao sự hấp thụ và vận chuyển các chất lại được tiến hành theo hai con đường máu và bạch huyết

Sự hấp thu và vận chuyển các chất được tiến hành theo 2 con đường máu và bạch huyết là nhằm:

+ Giảm bớt gánh nặng cho gan trong vai trò điều tiết, điều hòa các chất dinh dưỡng và giải độc cho cơ thể.

+ Kịp thời vận chuyển các chất dinh dưỡng về tim để theo vòng tuần hoàn máu đi nuôi cơ thể.

Các chất dinh dưỡng trong ruột non được hấp thụ qua thành ruột sẽ đi theo 2 con đường về tim rồi theo hệ tuần hoàn tới các tế bào của cơ thể:
- Đường máu : đường đơn, lipit (30%dạng axit béo và glyxerin), axit amin, các vitamin tan trong nước, muối khoáng hòa tan, nước
- Đường bạch huyết: lipit (70% dạng nhũ tương hóa), các vitamin tan trong dầu (A, D, E, K, ...)

I. Hấp thụ chất dinh dưỡng qua ruột non như thế nào

- Cấu tạo của ruột non phù hợp với chức năng hấp thụ chất dinh dưỡng:

+ Ruột dài 2,8 – 3m

+ Có nhiều nếp gấp

+ Nhiều lông ruột và và các vi nhung mao (lông cực nhỏ)

+ Có mạng mao mạch máu và mao mạch bạch huyết dày đặc phân bố đến từng lông ruột

→ Tăng diện tích bề mặt hấp thụ của ruột non → chất dinh dưỡng được hấp thụ triệt để và hiệu quả

Hình 29-1. Cấu tạo trong của ruột non

II. Con đường vận chuyển, hấp thụ các chất và vai trò của gan

- Các chất dinh dưỡng trong ruột non được hấp thụ qua thành ruột sẽ đi theo 2 con đường về tim rồi theo hệ tuần hoàn tới các tế bào của cơ thể:

+ Đường máu: đường đơn, lipit (30% dạng axit béo và glyxerin), axit amin, các vitamin tan trong nước, muối khoáng hòa tan, nước

Các chất dinh dưỡng được hấp thụ vào mao mạch máu sẽ dược vận chuyển qua gan để được xử lí (khử dộc, điều hòa nồng độ các chất) rồi được vân chuyển tới các tế bào.

+ Đường bạch huyết: lipit (70% dạng nhũ tương hóa), các vitamin tan trong dầu (A, D, E, K…)

Các chất dinh dưỡng được hấp thụ vào mạch bạch huyết cũng sẽ được vận chuyển tới tĩnh mạch dưới đòn để hòa chung vào máu rồi cũng được vận chuyển tới các tế bào.

Sự hấp thụ và vận chuyển các chất lại được tiến hành theo hai con đường máu và bạch huyết là bởi vì :

• Trong ruột non hệ mao mạch máu và mạch bạch huyết phân bố dày đặc tới từng lông ruột là điều kiện cho sự hấp thụ các chất dinh dưỡng với hiệu quả cao .
• Bề mặt hấp thụ của ruột non rất lớn ( tới 400-500 m²) lớn nhất so với các đoạn khác của ống tiêu hóa

Hình 29-3. Các con đường hấp thụ và vận chuyển chất dinh dưỡng

- Vai trò của gan:

+ Khử các chất độc lọt vào cùng các chất dinh dưỡng

+ Điều hòa nồng độ các chất dinh dưỡng trong máu

+ Tiết dịch mật trong quá trình tiêu hóa

III. Thải phân

- Diễn ra tại ruột già:

+ Hấp thụ thêm phần nước còn cần thiết cho cơ thể

+ Thải phân: nhờ sự co bóp của cá cơ ở hậu môn phối hợp với các cơ thành bụng